‘smart fridges’ steeds meer aanvulling of vervanging van bedrijfsrefters

“Nog maar aan start van verhaal van slimme koelkasten”

Door het thuiswerkbeleid en de nieuwe hybride manier van werken is er steeds meer vraag naar aangepaste, flexibele catering op de werkplek en allerlei plaatsen waar volk samenkomt. De zogenaamde ‘slimme koelkasten’, met een uitgebreid gamma snacks en maaltijden én slim voorraadbeheer, winnen dan ook terrein. De benodigde ruimte is beperkt en bedrijven kunnen een fikse besparing realiseren ten opzichte van een traditionele kantine. “We staan nog maar aan de start van dit verhaal”, klinkt het in de sector.

Nood aan aangepaste catering

Bedrijven, overheids- en onderwijsinstellingen en voorzieningen zoals stations en luchthavens gaan meer dan ooit op zoek naar cateringvormen die zijn aangepast aan de snel veranderende tijds- en arbeidsindelingen van medewerkers en consumenten. En dan komen de ‘slimme koelkasten’, ook wel smart fridges genoemd, in beeld.

'slimme' koelkasten

Deze koelkasten, die zowel koude als op te warmen maaltijden en snacks aanbieden, worden slim of 'smart' genoemd vanwege hun uitgekiende aanbod en vooral omdat ze verbonden zijn met een achterliggend systeem waardoor de aanbieder steeds in real-time weet wat er zich nog in de koelkast bevindt én wat er wordt uitgehaald. Hiervoor wordt doorgaans gebruikgemaakt van de RFID-technologie, of Radio Frequency Identification, waarbij gegevens worden verzameld op een chip of 'tag' bij het product en een elektromagnetische lezer via radiogolven de gegevens afleest en doorstuurt.

Onder de aanbieders van slimme koelkasten zijn er bedrijven die het volledige proces – van plaatsing, produceren van de voeding, levering, aanvulling en onderhoud – van a tot z zelf in eigen beheer houden, zoals bijvoorbeeld SmartFridge uit Brussel en het Nederlandse Health Food Wall – en anderen die met traiteurs samenwerken voor het produceren en leveren van de snacks en maaltijden, zoals bijvoorbeeld Selecta dat voor de voeding Delhaize en Foodmaker inschakelt.

Wanneer een meerwaarde?

“Deze technologie heeft een duw in de rug gekregen door het thuiswerkbeleid en onze nieuwe, hybride manier van werken. Klassieke bedrijfsrestaurants waren al voor de pandemie steeds minder populair. Covid heeft het alleen maar versneld”, zegt Morgan Vanderelst, oprichter en CEO van Localimus, een bedrijf dat zich toelegt op ‘digitale bedrijfsrestaurants’.

Door deze geschetste evolutie zijn werktijden dus flexibeler dan ooit en brengen medewerkers gemiddeld minder tijd op kantoor door. “De kosten om traditionele kantines open te houden, zijn zo voor veel bedrijven steeds vaker een echte uitdaging. Maar omdat medewerkers toch nog steeds graag op elk moment van de dag lekker eten en drankjes ter beschikking hebben, is er nood aan een flexibele, ‘24/7’, grab-and- go’ oplossing en die kan dus geboden worden door de slimme koelkasten. Ze zijn niet alleen flexibeler, maar zorgen ook voor een grote kostenbesparing vergeleken met een traditionele kantine, zegt Dick Deroo, marketing- en communicatiemanager van Selecta, een grote speler op het gebied van bedrijfscatering en automaten. De slimme koelkasten kunnen voor bepaalde bedrijven een alternatief zijn voor een kantine, maar ze kunnen ook als aanvulling dienen wanneer de kantine bijvoorbeeld enigszins wordt afgebouwd. De slimme koelkasten zijn ook ideaal voor tussendoortjes of 'vieruurtjes', buiten de openingsuren van een bedrijfsrestaurant.

Jean-Patrick Smal: "Het doel van slimme koelkasten is om een kwalitatief en gezond aanbod van maaltijden ter beschikking te stellen, niet de standaard snacks die overal te vinden zijn"

Waar te plaatsen?

De koelkasten worden niet alleen op de bedrijfs- en werkvloer geplaatst, maar ook op allerlei publieke voorzieningen zoals onderwijs- en zorginstellingen, ziekenhuizen en bij openbaar vervoer. Zo heeft 'Health Food Wall' een zogenaamde 'locker automaat' staan op de luchthaven van Schiphol. "In dit concept kunnen maaltijden of snacks ook online worden besteld, om dan via een doorgestuurde QR-code afgehaald te worden uit de locker", zegt Anouk Snelders, stichter en CEO van Health Food Wall. Opmerkelijk is dat Health Food Wall zich volledig toelegt op vegetarische en veganistische voeding, een bewuste keuze van stichter Anouk Snelders. Andere bedrijven laten de klanten de keuze maar zo goed als alle spelers op de markt hechten wel steeds meer belang aan duurzame en gezonde voeding.

Implementatie van het systeem

Een voordeel van de slimme koelkasten is dat ze relatief weinig ruimte innemen. De bedrijven waarmee we contact hadden, hebben het over een inname van zo’n 2 tot 4 m² met gesloten deuren. Als voorbeeld: een standaardmodel bij SmartFridge is 2 meter hoog, 1,30 meter breed en 80 centimeter diep. De meeste toestellen zijn moduleerbaar, dus afhankelijk van de wens van de klant – de gewenste hoeveelheid en soort voeding dus – kan het formaat van het toestel worden aangepast.

Wat betreft het aanvullen van het toestel: zoals eerder al geschetst weet het achterliggende systeem in realtime wanneer er welke voedingsmiddelen uitgehaald worden, dus er is steeds een goed overzicht op de voorraad. Zodoende kan de slimme koelkast steeds tijdig worden aangevuld met de benodigde producten.

Voor de klant is het kiezen en betalen van de gewenste producten behoorlijk eenvoudig: ofwel maakt men gebruik van een te downloaden app of account dat bij de slimme koelkast hoort, of gewoon via de gebruikelijke betaalmiddelen. Na aanmelding daarmee kan je de deuren openen. De deuren zijn sowieso transparant dus de klant heeft voordien al alle tijd om te kiezen. De gekozen producten worden dan automatisch verrekend bij het terug sluiten van de slimme koelkast; in die zin is diefstal ook onmogelijk. Het aanbod is afhankelijk van de wensen van de klant en is zeer uitgebreid: pasta’s, salades, traditionele lunchmaaltijden, wraps, soepen, smoothies, allerlei broodjes en ga zo maar door. “Wij werken steeds met kwalitatieve maaltijden die ambachtelijk geproduceerd worden. Medewerkers verwachten een aanbod van healthy foods die het standaard aanbod overstijgen. Als we de verkoop analyseren, merken we een groot verschil in de verkochte producten, afhankelijk van de aard van het bedrijf en de periode van het jaar. In een bedrijf waar voornamelijk vrouwen werken, worden doorgaans lichtere maaltijden verkocht – zoals salades bijvoorbeeld – en in een arbeidersomgeving zien we vaker 'zwaardere' maaltijden de deuren uitgaan, weet Jean-Patrick Smal, general manager van SmartFridge. “De analyse van al die gegevens is bijzonder interessant om onze productie en voorraad op af te stemmen en zo kunnen we ook beter voedselverspilling tegengaan. Ik durf te zeggen dat we het laatste van deze technologie zeker nog niet gezien hebben. We staan nog maar aan de start van het verhaal van de slimme koelkasten.”

Wat mag dat kosten?

Niet alle gecontacteerde spelers willen ingaan op de vraag naar de kostprijs. Een en ander is dan ook sterk afhankelijk van de wensen van de klant. En er zijn ook verschillende formules mogelijk: aankopen, huren, leasen … Een huurcontract met tijdig aanvullen en onderhoud lijkt wel de meest gebruikelijke formule. Voor zo’n contract varieert de prijs tussen de 500 en 800 euro per maand.