VEILIGHEID BEGINT MET GRONDIGE RISICOANALYSE

Wettelijke bepalingen en verantwoordelijkheden van de werkgever

Valbeveiliging is een complex verhaal. Heel wat factoren hebben immers een invloed op de gevaren en efficiëntie van veiligheidsmaatregelen. De welzijnswet verplicht de werkgever om een preventiebeleid te voeren, de nodige risicoanalyses uit te voeren en vast te leggen welke maatregelen genomen dienen te worden. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het vermijden van gevaar, het beperken van het risico door collectieve bescherming en het beperken van de gevolgen door individuele bescherming.

VOORKOMEN IS BETER DAN GENEZEN

De eerste prioriteit is steeds om gevaarlijke situaties uit te sluiten. De werkgever is verplicht om alle risico's op een werf op te sporen en preventiemaatregelen te nemen. Dat gaat zowel om materiële maatregelen (passende ergonomische omstandigheden, eigenschappen en kenmerken van het arbeidsmiddel aanpassen aan de werkzaamheden …) als om organisatorische maatregelen (keuze van de arbeidsmiddelen, weersomstandigheden …) die moeten verhinderen dat er een risico ontstaat.

In tweede instantie moeten er, wanneer er toch nog een gevaar zou kunnen ontstaan, maatregelen volgen om de werknemers te beschermen. Collectieve beschermingsmiddelen zijn in dat opzicht de eerste stap. Volstaan zij niet, dan dienen ook individuele beschermingsmiddelen aangewend te worden. Zij hebben als belangrijkste functie om de gevolgen te beperken wanneer er zich toch een val voordoet.

Het onderscheid tussen het vermijden van gevaar, het beperken van het risico en het beperken van de gevolgen heeft een grote impact op de technische eisen die gesteld worden aan de verschillende toegepaste beschermingsmiddelen. De arbeidsmiddelen moeten immers geschikt zijn voor het uit te voeren werk, zodat het welzijn van de werknemers bij het gebruik van deze middelen verzekerd is. Wettelijke bepalingen omtrent de maatregelen zijn opgenomen in 3 Koninklijke Besluiten:

• KB van 13 juni 2005 (persoonlijke beschermingsmiddelen)
• KB van 31 augustus 2005 (werken op hoogte)
• KB van 30 augustus 2013 (collectieve beschermingsmiddelen)
  
  

RISICOANALYSE

Preventieadviseur

Voor alle bedrijven moet een preventieadviseur worden aangesteld om de risico's in te schatten en de nodige maatregelen te voorzien. Voor bedrijven van minder dan twintig werknemers is het meestal de werkgever zelf die deze verantwoordelijkheid draagt.

De nieuwe tendens in de wetgeving toont, onder invloed van Europese richtlijnen, duidelijk aan dat we in de toekomst zullen blijven evolueren naar een doelstellingenreglementering. Dat houdt in dat de verantwoordelijkheid voor het bepalen van concrete preventiemaatregelen meer en meer bij de werkgever wordt gelegd. Enerzijds krijgt men als werkgever dus meer vrijheid om maatregelen in functie van de eigen activiteiten te nemen, anderzijds heeft men minder houvast.

OiRA

Voor kleine ondernemingen blijkt het uitvoeren van risicoanalyses echter geen sinecure te zijn. Daarom stelt de bouwsector, samen met het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid, en de FOD WASO, sinds 10 november 2015 het instrument OiRA ter beschikking. Hiermee kunnen alle bouwbedrijven zelf eenvoudig en op een correcte manier een risicoanalyse uitvoeren. Voor elk type activiteit zijn in OiRA adviezen, aanvullende informatie, referenties naar de reglementering en voorstellen voor oplossingen gratis online beschikbaar.

Via de website www.oiraproject.eu krijgt de gebruiker een document met concrete actiepunten om aan te wenden als preventiemaatregelen om de risico's binnen het bedrijf uit te schakelen of te reduceren.

CHECKLISTS OP DE WERF

De reglementering eist dat zowel arbeidsmiddelen voor het uitvoeren van werkzaamheden op hoogte als collectieve (val)beschermingsmiddelen gecontroleerd moeten worden door een bevoegd persoon. Omdat dit een brede waaier van materiaal behelst en elk zijn eigen specifieke aandachtspunten kent, kwam Constructiv op de proppen met controlelijsten of checklists. Zo kan men het overzicht bewaren van wat er allemaal gecontroleerd moet worden, en blijft men het bos door de bomen zien voor een veiligere situatie op de werf.

Checklists voor verschillende steigertypes en collectieve valbeschermingsmiddelen zoals leuningen en vangnetten staan ter beschikking op de website van Constructiv.