Freesmachine

Met de freesmachine worden in een handomdraai vormen of profielen gefreesd door middel van een zeer snel ronddraaiend gereedschap. We bekijken de belangrijkste onderdelen van de toupie en gaan ook dieper in op enkele speciale freesbewerkingen die met de machine kunnen worden uitgevoerd.

Werking

De freesmachine met wisselbare verticale topas, ook wel de toupie genoemd, laat de operator toe door middel van vormen rechte of gebogen stukken te profileren, vormen en pennen te slaan. 

Soorten freesmachines

Machines met vaste freesassen

Een machine met vaste freesas is in theorie de instapversie. De as waarop de frees gemonteerd wordt is hierbij vast, waarbij enkel de frees zelf kan verwisseld worden. 

Machines met kantelbare freesassen

Deze machine laat toe om de as te kantelen zon­der de nood aan extra (en duur) gereedschap. Kantelbare assen laten toe om makkelijker onder een hoek te werken, zoals bij het pro­duceren van sierlijsten, afrondingen aan te brengen of het breken van hoeken. 

Kantelbare freesas met 5-assensturing

Machines met een kantelbare freesas met 5-assensturing bieden de extra functionaliteit dat de positie van de frees volautomatisch correct in positie geplaatst wordt. De bediener moet enkel nog het stuk aanvoeren. 

Freesmachines met glaslatzaag

Deze freesmachines zijn er voor de bedrijven die weleens ramen fabriceren maar niet over een CNC-machine beschikken. Deze ma­chines zijn zeer zwaar en stabiel uitgevoerd om geen trillingen te veroorzaken, zodat de nauwkeurigheid zeer performant wordt. Deze combinatie kan in één bewerking het profiel frezen en de glaslat uitzagen.

Onderdelen

Topas

De meest courante maat voor de topas is een diameter van 50 mm (in industriële toepassingen) en een aslengte van 180 mm. We vinden hierbij ofwel de vaste as die enkel instelbaar is in de hoogte, ofwel de kantelbare freesas waarbij de as kan zwenken naar 1 of beide zijden.

Het gereedschap

De maximale gereedschaps­diameter die kan worden ingezet in een standaard toupie is 250 à 270 mm. Meestal is er in de frees­tafel een grotere opening voorzien om zo groter gereedschap te kunnen verzinken in de tafel.

De freesgeleider

Bij de uitvoering met 1 of 2 instel­bare geleidingsplaten zal de frees­geleider worden gespannen op de passende positie tegenover de diameter van het gereedschap. Dan kunnen de in- en uitvoergeleidings­plaat worden bijgesteld voor de afnamen tegenover de diameter van het gereedschap. 

Bij de industriële uitvoering is de freesgeleider voorzien van 2 hand­wielen met micrometrische instelling en mechanische of digitale aflezing van 0,1 mm nauwkeurig. Het ene handwiel verstelt de volledige freesgeleider tot op de juiste plaats, met het andere handwiel wordt de afname ingesteld.

Klemsysteem

Met het klemsysteem kunnen zowel de breedte als de dikte van het werkstuk worden ingesteld, zodat het hout zowel verticaal als horizon­taal zal worden aangedrukt. De machines kunnen voorzien zijn van een mechanisch of een hydrau­lisch klemsysteem.

Doorvoerapparaat

Het doorvoerapparaat kan ver­kregen worden met aandrijfwielen in rubber of staal, of met meerdere aandrijfriemen, wat zorgt voor een betere tractie op glad materiaal. Het apparaat kan voorzien zijn van meerdere vaste snelheden of van een variabel instelbare snelheid.

Veiligheid

Het hout kan soms op onver­wachte wijze in de draai­richting van het gereedschap wegslaan. Dit kan gebeuren tijdens het inzetfrezen of wanneer de doorvoerrichting en de draairichting gelijk zijn. Maar ook andere factoren kunnen een oorzaak zijn: werken zonder aanslag, een niet aangepast toerental, bot gereedschap, slechte montage van de messen op de gereedschaps­houder ...

Om te vermijden dat het hout terug­slaat, dienen dan ook enkele voorzorgsmaatregelen te worden genomen. Zo moet de machine en de snelheid van de freesas correct ingesteld worden. Ook moet de gebruiker het gepaste gereedschap gebruiken dat bovendien voldoende scherp is om het hout te frezen. Het gereedschap moet ook voldoen aan de huidige normen.