Bovenfrees

Een bovenfrees is een elektrisch gereedschap met een draaiend freesbitje, gebruikt voor houtbewerking. Het wordt ingezet voor precisiewerk zoals gleuven maken, randen afwerken, of decoratieve profielen frezen.

 

Hoe werkt een bovenfrees?

Bij een bovenfrees laat een elektrisch aangedreven motor de freesbits op hoge snelheid ronddraaien, net zoals een schroefboormachine dat doet met boren of schroefbits. De roterende freesbit (ook wel frees genoemd) neemt zo materiaal weg.

Je stelt de diepte van het freesbitje in, zodat het precies de juiste hoeveelheid hout wegneemt. Met handvatten houd je de frees stevig vast, en met een geleider of sjabloon kun je netjes rechte lijnen of vormen maken. Zo kun je randen bewerken, groeven maken of decoratieve details toevoegen.

Belangrijke aspecten

Freesdiepte

Als je door een materiaal wil frezen, werk je in de diepte. Met een freesmachine die een grotere maximale diepte heeft, kan je meer uiteenlopende dingen doen.

Freesdiameter

Dit bepaalt, net als de freesdiepte, de mogelijkheden van het toestel. Hoe groter de freesdiameter is, hoe breder de uitsparingen die je kan maken.

Toerental

Doorgaans kan de frees roteren aan 25.000 à 30.000 toeren per minuut. Meestal kan je dit handmatig regelen, want andere materialen vereisen een ander toerental.

Stofzak

Een freesmachine is vaak uitgerust met een stofzak of een toestel waarop je een bouwstofzuiger kan aansluiten.

Geleider

Een bovenfrees is vaak voorzien van een parallelgeleider of een geleiderrail. Die zorgt ervoor dat je parallel met de (rechte) rand van je werkstuk een rechte freeslijn kan maken. Om cirkels te maken bestaan er ook cirkelgeleiders.

Andere freesmachines

• Lamellenfrees: een lamellenfrees is een variant op de bovenfrees dat gebruikt wordt voor houtverbindingen. De lamellenfrees is uitgerust met een snijtool die materiaal wegneemt in de typische ellipsvorm van een lamel. 
• Dominofrees: een variant op de lamellenfrees die uitsparingen wegneemt in de vorm van domino's.
• Kantenfrees: een freesmachine dat wordt gebruikt om decoratieve randen aan een werkstuk af te werken.
• Multifrees: een multifreesmachine is een multifunctioneel freestoestel dat je als bovenfrees kan gebruiken om eenvoudig groeven te maken, maar ook als kantenfrees kan gebruiken dankzij opzetstukken.
• Muurfrees: een muurfrees of sleuvenfrees is niet voor houtbewerking, maar wordt gebruikt om uitsparingen te maken in muren met slijpschijven in plaats van freeskoppen. Deze wordt hoofdzakelijk gebruikt om elektrische kabels in te bouwen.

Veiligheidstips

• Draag gehoorbescherming, een veiligheidsbril en een mond-neusmasker bij het werken met een freesmachine.
• Bevestig het werkstuk altijd stevig op je werkoppervlak met klemmen voor je freest.
• Beweeg de frees gelijkmatig en duw niet te hard om terugslag te voorkomen.
• Houd de machine altijd stevig vast met beide handen tijdens gebruik.