Recht frezen in hout doe je zo

Wie een bovenfrees in het atelier heeft staan, kan werkstukken afwerken zoals een echte houtbewerker. Een geleider om de machine recht te laten frezen, is dan noodzakelijk. Lees hier hoe je daar zelf een hulpstuk voor kan maken.

 

ONDERPLAAT

Om zelf een hulpstuk te maken heb je niet veel materiaal nodig: hout, metalen latjes, enkele schroeven en je bovenfrees uiteraard.

Begin met een stuk hout dat als onderplaat moet dienen, op maat te brengen van je metalen latten. Zaag deze vervolgens uit. Aan weerszijden komt een opstaande rand. Ze zullen later dienen om er de geleidingsrails aan te bevestigen. Teken af hoe breed ze uitkomen op de plaat, zo weet je waar je straks kan schroeven.

 

BOORGATEN

Maak een aantal boorgaten. De afstand tussen elk boorgat hoef je nu niet speciaal te gaan uitmeten; we maken een hulpstuk voor in het atelier dus dit mag gerust op het zicht. Vergeet ook de andere zijde niet aan te pakken.

Zoals steeds maak je de geschroefde verbinding nog sterker met houtlijm. Breng er niet te overdreven veel aan. Bij het aandrukken straks verdeelt de lijm zich toch mooi tussen beide houten delen.

Draai het geheel om, en maak met de soevereinboor de boorgaten klaar zodat de schroefkoppen er straks mooi in kunnen verzinken. De schroeven zullen nu mooi aantrekken zodat ze niet uitsteken. Plaats vervolgens alle schroeven. Dan is de bodemplaat af.

 

RAILS

Ook de metalen latten die als rail zullen dienen, moeten nog worden bevestigd. Er zijn opnieuw boorgaten nodig, mis niet van boor en gebruik een metaalboor.

Pas dit toe voor elke rail, telkens aan beide uiteinden. Een tweetal gaten volstaat. Ga ook hier opnieuw langs met een soevereinboor.

 

EERSTE LAT VAST

Fixeer dan de eerste lat aan de bodemplaat langs de opstaande rand met een schroef. Om ervoor te zorgen dat de lat haaks gemonteerd is, leg je er de winkelhaak bij.

Als je erin slaagt om de lat niet te doen verschuiven, mag je hem aan de overstaande zijde rechtstreeks vastschroeven, maar er nogmaals de winkelhaak bijleggen kan natuurlijk nooit kwaad. Fixeer de eerste lat dan al definitief vast.

 

TWEEDE LAT VAST

Dan haal je er de bovenfrees bij, en schuif je er de tweede lat tegenaan zodat de zool van de frees zo geklemd zit dat hij nog vlotjes te verschuiven valt langs de geleidende latten. Heb je die positie bepaald? Schroef dan ook de tweede lat vast aan beide uiteinden.

Als alles goed is gegaan, kan je de bovenfrees alvast vlot heen en weer bewegen.

 

DE GELEIDER GEBRUIKEN

Stel dat je in een rechthoekig werkstuk een aantal groeven wil frezen, teken dan eerst de markeringslijnen uit. Het midden deel je nog eens in drie gelijke stukken; dat is handig opgelost met de plooimeter: van de ene zijde verschuif je de meter tot je een getal uitkomt dat je makkelijk door drie kan delen. Zo bekom je drie gelijke delen. Teken af met de winkelhaak.

Langs de ene opstaande rand, deel je de afstand tussen de twee rails ook nog eens in twee, en teken je die afstand af: zo heb je telkens een richtlijn waar je freesstift uitkomt. Teken ook hier af met de winkelhaak.

Plaats dan je werkstuk onder de rails door, zodat de afgetekende markeringen in één lijn liggen met de markering op de opstaande rand. Gebruik de bovenfrees; start hem vóór je het hout raakt, en duw voorzichtig naar beneden. Tijdens het gebruik zal je zien dat de metalen latten wat doorbuigen, je zou dus niet overal even diep gaan frezen.

Dat is handig opgelost door er een houten blokje onder te leggen die even hoog is als de opstaande randen. De latten zullen niet meer doorbuigen, en je hebt er meteen ook een stop bij die je kan gebruiken om je werkstuk te fixeren.

Op die manier kan je het werkstuk in serie gaan aanpakken zonder dat de houten plaat gaat verschuiven.
Om te weten wanneer je moet stoppen met frezen, kan je de markeringslijn telkens volgen door doorheen de zool van de frees te kijken. Haal dan tijdig de freesstift terug naar boven. Het resultaat? Een fraai afgewerkt werkstuk waarop de uitgefreesde groeven telkens op dezelfde afstand uitgelijnd zitten.

Een ander werkstuk? Een andere groefbreedte? Dan hoef je enkel maar de freesstift te vervangen door een ander type; teken de nodige markeringen af, klem je werkstuk en start de freeswerken. Het resultaat zal telkens feilloos zijn.