Vooruitzichten voor bakkerijsector
Rabobank blikt economisch vooruit tijdens gezamenlijk event van Unifa, FGBB en KVBM
Begin juni 2024 organiseerden Unifa, de Federatie van Grote Bakkerijen België en de Koninklijke Vereniging der Belgische Maalders een keynote presentatie over de economische vooruitzichten voor de bakkerijsector. In Fosbury & Sons te Watermaal-Bosvoorde leidde Cyrille Filott de aanwezigen door de analyses van Rabobank.
Sterk ecosysteem
De verwelkoming van de aanwezigen op dit event van de drie verenigingen gebeurde ook door de voorzitters van Unifa, FGBB en KVBM. Nathalie De Grauwe (Unifa) sprak over tewerkstelling en broodwetgeving, de twee grootste uitdagingen voor de sector vol gepassioneerde, competente mensen. Nathalie Siccard (FGBB) benadrukte dat we met gezamenlijke krachten onze gezonde bedrijven met goede producten moeten steunen, met verwijzing naar het Fevia Memorandum 2024 met 15 voorstellen. Dat de 3 instanties het event organiseerden, zag Guy De Mol (KVBM) als bewijs van het sterke ecosysteem dat de bakkerijsector vormt. Hij wil ook Europees de gemeenschappelijke doelstellingen voor die sector behalen.
Beweging op markt en beurs
Cyrille Filott begon zijn lezing over de vooruitzichten met een eigen impressie van de marktbewegingen en observaties op de PLMA-beurs (Private Label Manufacturers Association) van eind mei 2024. Als Global Sector Strategist Consumer Foods bij RaboResearch Food & Agribusiness (waar bijna 100 analisten werken) is hij natuurlijk bijzonder goed geplaatst om die stromingen en tendensen te capteren.
Hij schetste een beeld van de vele recente acquisities in de sector, die over heel Europa opvielen. De conclusie was dat er na de jaren van disruptie (door o.a. COVID-19) weer meer activiteit is van voornamelijk grotere ondernemingen die zich versterken of uitbreiden. Velen kiezen voor die consolidatie om te kunnen (blijven) genieten van de schaalvoordelen.
Tijdens de PLMA-beurs in Amsterdam viel het Filott op dat de situatie van de consument wisselend is. Op het vlak van producten bleek dat kleiner beter is: consumenten willen graag genieten, maar in kleinere porties en tegen een premium prijs. New Product Development voldeed niet aan de verwachtingen omdat er met een lager budget vaker wordt gekozen voor private labels. Volgens de Nederlander blijft tewerkstelling ook een heikel punt. Tot slot stelde Filott ook vast dat duurzaamheid vooral een B2B-thema is; de retailers zijn vragende partij, maar niet elke consument ligt daar wakker van. Het gevolg hiervan is dat de consument niet bereid is om meer te betalen voor duurzame producten. Deze vijf beknopte observaties kwamen ook terug in de thema's die vervolgens werden besproken.
Gematigd consumentenvooruitzicht
Daarmee blijkt het inkomensniveau in Europa nog niet volledig hersteld te zijn tot het niveau van 2019, behalve in België (dankzij de index).
Het consumentenvertrouwen is wel aan het herstellen en ook de privéconsumptie begint weer (voorzichtig) te groeien. De iets lagere inflatie zorgt bovendien voor 'een goed gevoel' bij de klanten. De consument blijft evenwel zeer selectief, waardoor zijn of haar keuzes niet altijd goed te voorspellen zijn op basis van historische inzichten. Wel is het zo dat er een duidelijke voorkeur uitgaat naar 'beleving'. Na de beperkingen in de coronaperiode – en de bijhorende focus op het kopen van goederen – is er nu wel een duidelijke verschuiving merkbaar naar bijvoorbeeld internationele reizen, binnenlandse uitstapjes en restaurantbezoeken. Die mindshift is iets om op te letten.
Kosten worden (nog) hoger
Op vlak van kosten zijn het geen leuke tijden; de volatiliteit van verschillende grondstoffen baart zorgen. Zo is er de cacao, waarbij weersomstandigheden (klimaat) voor een mindere oogst zorgden, wat tot een onbalans in vraag en aanbod leidde. De speculatie van bedrijven die hun stock niet verkopen, versterkt enkel die onbalans en jaagt de prijs omhoog. Ook boter en graan kennen recordprijzen. Bij gelijkblijvende inkomsten, gelijke of stijgende productiekosten en een toename van andere kosten, afschrijvingen en depreciaties, blijft de resultatenrekening van de sector onder druk staan.
Gelukkig zijn er ook nog uitzonderingen die de regel bevestigen. Individueel goed scorende bedrijven maken het verschil door efficiëntiewinst.
Demografische veranderingen verdienen aandacht
Ook de vergrijzing ontsnapte niet aan de aandacht van RaboResearch Food & Agribusiness. Deze trend zet zich steeds sterker door, met voorspellingen die zeker voor het zuiden nog meer uitdagingen opleveren. Een verouderende bevolking zorgt ervoor dat bij hetzelfde totale aantal mensen, het aantal beschikbare mensen voor de arbeidsmarkt afneemt. En dat terwijl er nu al veel vacatures niet ingevuld kunnen worden ...
Maar waar er uitdagingen zijn, zijn er ook opportuniteiten. Een ouder wordend publiek heeft ook andere behoeften, waar slim op ingespeeld kan worden. 'Gemak' staat op de eerste plaats, maar er moet ook nagedacht worden over het toevoegen van nutriënten en het aanpassen van de marketing ...
Duurzaamheid zoekt zijn plek in het debat
Op vlak van duurzaamheid trekt een merkwaardige wijziging in de houding de aandacht. Waar in 2020 veel bedrijven nog de mond vol hadden van ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen, schoof de focus rond 2022 ook op richting risicobeperking: het overleven van de onderneming. Twee jaar later verplaatst de aandacht zich opnieuw, ditmaal richting 'return on investment'. Daarom zijn veel ondernemingen vandaag hun duurzame doelen aan het terugschalen of laten ze zelfs volledige beloftes vallen. De inschatting is dat we in 2026 mooi in het midden van de driehoek landen, waar duurzaamheid, risico en return harmonisch tegen elkaar afgewogen zijn.
WAT MET AI?
Na een vraag uit het publiek over artificiële intelligentie voegde Cyrille Filott nog een verlengstukje aan zijn lezing. De wereldwijde sectorstrateeg Consumer Foods verdeelde de manieren waarop AI de business in de bakkerijsector zou vormgeven in drie blokken: operationele efficiëntie, marketing/klantenbeleving en ontwikkeling van nieuwe producten. 
Op het vlak van operationele efficiëntie kan AI een grote hulp betekenen bij het voorspellen van de vraag en het beheer van de inventaris. Daarnaast kunnen ook kwaliteitscontrole en afvalvermindering profiteren van de voordelen die artificiële intelligentie brengt.
Vanuit het perspectief van marketing en/of klantbeleving kan AI helpen om meer in dialoog te treden met de klant, onder andere door hypergepersonaliseerde content en gerichte promoties. Ook bij het optimaliseren van de creatieve kant kan het een positieve invloed hebben.
Ook bij de ontwikkeling van nieuwe producten biedt artificiële intelligentie veelbelovende voordelen. Denk maar aan het voorspellen van trends en het innoveren op het gebied van smaken, proeven en texturen. Bovendien kan AI ook helpen bij het opstellen van functionele formules en het zoeken naar duurzame ingrediënten.
Wanneer hem rechtstreeks gevraagd werd of AI een 'gamechanger' is, gaf Cyrille Filott aan AI eerder te zien als een 'enabler' dan als iets dat de hele situatie radicaal verandert.
Afbeeldingen en grafieken: lezing Cyrille Filott (RaboResearch Food & Agribusiness, Rabobank)
