DUURZAAMHEID EN ECOLOGIE VAN RUBBERHOUT
Duurzaamheid
Vanuit het standpunt van duurzaam bosbeheer is het uiteraard goed dat een afgedankte rubberboom een tweede leven krijgt. Onze bossen staan immers onder heel wat druk, wat de vraag naar materialen van hernieuwbare oorsprong enkel vergroot.
Maar het hele verhaal moet natuurlijk vanuit verschillende standpunten worden bekeken. Daarbij zijn nog twee elementen belangrijk. Ten eerste zijn heel wat rubberplantages aangelegd ten koste van natuurlijk bos, dus ook de voorgeschiedenis van de grond kan een rol spelen. Tegenwoordig moet uiteraard verzekerd worden dat er geen bestaande bossen verdwijnen om plaats te maken voor plantages.
Ten tweede is het belangrijk om na te gaan of de activiteiten op de rubberboomplantage wel op een sociaal correcte manier verlopen. Jammer genoeg worden nog op heel wat plantages wantoestanden vastgesteld. Gecertificeerd hout kan hier de nodige garantie bieden (zie verder).
Ecologie
Het ecosysteem kan in voege gehouden worden door rubberboomplantages op een duurzame manier te gaan beheren. Dat kan bijvoorbeeld door wat er rest van natuurlijk bos in stand te houden. Een andere optie is om het natuurlijk bos deels te herstellen en naar een soort mozaïeklandschap te evolueren. Een plantage met rubberbomen vertoont immers sowieso vaak de kenmerken van een bosecosysteem. Idealiter worden die kenmerken natuurlijk in stand gehouden, maar meestal gebeurt dat niet omdat andere beplanting het beheersgemak van de plantage verlaagt.
Ook het verre transport zorgt voor vragen omtrent de ecologie van rubberhout. Het hout wordt namelijk in containers per schip getransporteerd vanuit Zuidoost-Azië. Maar in vergelijking met het transport van Scandinavisch of Russisch naaldhout – dat steeds per vrachtwagen gebeurt – is dat toch heel wat minder belastend. Daarenboven wordt rubberhout meestal al bewerkt (gelijmd-gelammeleerd) vooraleer het wordt vervoerd, waardoor de uitval van het hout ter plekke blijft, er minder verlies is en er transport wordt uitgespaard.
PEFC- of FSC-gecertificeerd
De operaties op rubberplantages kunnen natuurlijk ook gecertificeerd worden. Volgens Bart Holvoet van FSC Belgium (Forest Stewardship Council) is FSC-certificering voor rubberhout mogelijk, maar is dat vandaag nog relatief beperkt qua aanbod. Enerzijds kan rubberhout afkomstig zijn uit afgedankte plantages, die terug ‘verwilderen’ naar seminatuurlijk bos, waaruit het rubberhout dan ook geoogst kan worden. Anderzijds – en wellicht belangrijker – kan FSC-certificering ook behaald worden voor nog actieve rubberplantages, waarbij de haalbaarheid wel sterk afhangt van de specifieke context. Vandaag heeft FSC-certificering van latex al vooral ingang gevonden binnen operaties die ook Fairtrade-gecertificeerd zijn, maar door een stijgende vraag vanuit diverse industrieën komt er mettertijd mogelijk ook een uitbreiding naar andere operaties.
Een alternatief boscertificeringssysteem dat ook kan instaan voor de certificering van rubberhout is het PEFC (Programme for Endorsement of Forest Certification Schemes).
