Waarom een onvochtiger in huis halen?

Zit je met een vochtige ruimte waar er (al dan niet voorlopig) geen ventilatiemogelijkheden zijn, zoals een kelder of wasruimte? Dan kan een ontvochtiger soelaas bieden. Een ontvochtiger is een vast of mobiel toestel dat vocht uit de lucht onttrekt, om te zorgen voor propere binnenlucht en om schimmel op de muur te vermijden. Maar wanneer is zo'n toestel nuttig? En welke soorten bestaan er? 

WANNEER IS EEN ONTVOCHTIGER NUTTIG?

In een kelder, een badkamer of een wasruimte kan de luchtvochtigheid al snel hoog oplopen. Als die lucht niet kan worden afgevoerd via een raam of roosters in de muren, kan dat op termijn zorgen voor vocht- en schimmelplekken. Als je dan vaak in die ruimte moet zijn, wordt dat voor je gezondheid evenmin een pretje.

In eerste instantie is het altijd beter om ventilatie te voorzien. Een mechanisch ventilatiesysteem dat zorgt voor aanvoer van verse lucht en afvoer van vervuilde lucht is de meest efficiënte optie. Bij de bouw of renovatie van een kelder of wasruimte denk je sowieso altijd na over een raam dat je kan openen, of roosters waarlangs vervuilde lucht naar buiten kan worden afgevoerd. Is dat allemaal praktisch of budgettair niet mogelijk? Dan is een ontvochtiger een goede (voorlopige) oplossing.

VOCHT ONTTREKKEN EN LUCHT REINIGEN

Een ontvochtiger is een toestel dat, zoals de naam zegt, vocht uit de binnenlucht haalt. Zo voorkom je de vorming van vochtplekken op je muren en zorg je ervoor dat schimmels zich minder snel verspreiden. Luchtontvochtigers zijn overigens niet enkel een oplossing voor een te hoge vochtigheidsgraad in huis, vaak reinigen deze de lucht ook. Dat doen ze door fijn stof, pollen, bacteriën, schimmels en soms virussen uit de lucht te filteren.

Cijfermatig is een luchtontvochtiger nodig vanaf de luchtvochtigheidsgraad in een ruimte boven de 60% gaat. Een ideale luchtvochtigheid ligt tussen 40% en 60%. De vochtigheidsgraad in een ruimte kan je nagaan met een hygrometer. 

hoe kies je de geschikte ontvochtiger?

HOE WERKT EEN ONTVOCHTIGER?

Een ontvochtiger haalt vocht uit de binnenlucht en vangt dat op in een waterreservoir. Ontvochtigers zijn tegenwoordig uitgerust van een eigen hygrometer met sensor waarmee je het luchtvochtigheidspercentage in een ruimte kan opvolgen. Hiermee kan je op de machine instellen tot welk percentage er moet ontvochtigd worden. Wanneer een bepaald luchtvochtigheidspercentage bereikt is, zal het toestel afslaan.

Wanneer het waterreservoir in het toestel vol is, zal je het moeten ledigen. Er bestaan daarnaast ook ontvochtigers die uitgerust zijn met een afvoerslang die je kan leiden naar een afvoerputje of wasbak. Sommige toestellen beschikken ook over een inwendige pomp, waardoor je de afvoerslang ook kan leiden naar een hoger gelegen afvoerpunt.

SOORTEN ONTVOCHTIGERS

Door de bank genomen zijn er twee soorten ontvochtigers waaruit je kan kiezen: 

• Een condensatieontvochtiger: Condensatie- of compressieontvochtigers ontvochtigen de lucht middels afkoeling. De lucht wordt aangezogen en over een koel verdamperblok geleid. De waterdamp zal vervolgens condenseren en opgevangen worden in het reservoir of afgevoerd worden (afhankelijk van het toestel). De gekoelde lucht wordt licht verwarmd terug de ruimte in geblazen via de uitlaat. Dergelijke toestellen worden het best gebruikt in ruimtes waar de temperatuur boven de 15 °C ligt: denk aan de leefruimtes (keuken, woonkamer, slaapkamer ...).
• Een adsorptieontvochtiger: Adsorptie- of desiccantontvochtigers gaan de lucht net opwarmen na het aanzuigen, dat gebeurt met een silicagelschijf. De lucht wordt opgewarmd bij de schijf waardoor de condens neerslaat op de schijf. De waterdamp wordt van de schijf geblazen en naar het reservoir of de afvoerslang geleid. De lucht die opnieuw de kamer in geleid wordt, is ook hier licht verwarmd. Deze ontvochtigers komen beter tot hun recht in onverwarmde ruimtes, zoals een kelder of een garage, waar de gemiddelde temperatuur onder de 15 °C ligt.

kies volgens de ruimte

Als je een ontvochtiger kiest, is niet enkel de temperatuur van belang. Ook de inhoud van de ruimte (in m³) is een belangrijke factor om rekening mee te houden bij de keuze van je toestel. Elke luchtontvochtiger heeft namelijk een maximale inhoud die het efficiënt kan ontvochtigen.

Dit maximale vermogen wordt bepaald door het vermenigvuldigen van de lengte, breedte en hoogte van de ruimte. Indien je de luchtontvochtiger in een grotere ruimte gebruikt dan waarvoor deze bedoeld is, zal het niet in staat zijn om de ruimte goed te ontvochtigen. Een toestel dat te veel moet werken, zal uiteindelijk enkel zorgen voor meer energieverbruik.

VAST OF MOBIEL?

Ontvochtigers zijn vaak compacte, mobiele toestellen met wieltjes waardoor je ze vlot kan verrijden van ruimte naar ruimte. Er bestaan echter ook modellen die je tegen een wand kan installeren met een ophangbeugel. Dat kan handig zijn als je een kelder moet ontvochtigen die onder een volledige woning loopt.

extra functies

Ben je van plan om een ontvochtiger te plaatsen in de waskamer? Overweeg een toestel met wasdroogfunctie. Die zal helpen om je was sneller te laten drogen. Met het wasdroogprogramma zal de ontvochtiger blijven werken, ook al is het ingestelde vochtigheidspercentage in de wasruimte bereikt.

Tegenwoordig maken veel luchtontvochtigers overigens gebruik van een geavanceerde technologie. Deze toestellen kunnen gelinkt worden aan je smartphone via een app. Aan de hand van die app kan je onder andere de luchtvochtigheidsgraad in het huis nagaan en persoonlijke voorkeuren instellen.

LUCHTBEVOCHTIGER
Té droge lucht (onder de 40%) is uiteraard ook niet goed. Heb je een ruimte waar de lucht systematisch te droog is? Dan kies je beter voor een luchtbevochtiger die waterdamp in de lucht verspreidt om de luchtvochtigheidsgraad op een gezond peil te houden.

HOE ONDERHOUD JE EEN ONTVOCHTIGER?

HET RESERVOIR

Van tijd tot tijd zal een ontvochtiger onderhoud nodig hebben. Voor de meeste toestellen houdt dit in dat je het waterreservoir moet ledigen. Meestal moet dit één keer per week gebeuren, maar afhankelijk van het doel, de temperatuur en het gebruik van de ruimte én de inhoud van het toestel zelf, kan dat verschillen.

Er bestaan ook ontvochtigers die een melding geven wanneer je het waterreservoir moet legen. Als je het waterreservoir leegmaakt, kan het geen kwaad om dat reservoir ook eens schoon te maken met warm water en een detergent.

LET OP
Het water dat je haalt uit het reservoir van je ontvochtiger is niet drinkbaar!

DE FILTER

Waar de lucht wordt aangezogen aan het toestel, zit ook een filterelement. Na verloop van tijd zal hier ook vuil en stof op vastzitten. Heb je een wasbare filter? Dan maak je die om de twee maanden eens schoon. Indien de filter beschadigd of te verzadigd is, doe je er beter aan om die meteen te vervangen door een nieuwe. Plaats een schoongemaakte filter enkel terug in het toestel als die volledig droog is.

Mogelijks heeft je ontvochtiger geen wasbare filter, maar een vervangbare HEPA- en/of koolstoffilter. Die moet je doorgaans één keer om de zes maanden verwisselen opdat de ontvochtiger goed kan blijven werken.

DE BEHUIZING

Naast het reservoir en de filter, is het ook belangrijk dat het toestel zelf niet te stoffig is. Pak dus zeker ook af en toe eens de behuizing aan met een stofdoekje of een licht vochtige doek om stof en vuil weg te nemen. Zeker het rooster, waar lucht wordt aangezogen, en de uitlaat moeten proper blijven.

PROBLEMEN OPLOSSEN

• Merk je dat de ontvochtiger geen vocht opvangt? Dan is het waarschijnlijk in de eerste plaats niet nodig om de ruimte waar die staat te ontvochtigen. Als je kan ventileren – al is het door af en toe te tochten via open ramen of deuren –, dan hoef je niet te investeren in een ontvochtiger. Een andere oorzaak is een verstopte filter aan de aanzuigkant, of een verstopte luchtafvoer. In dat geval is een reiniging (en eventueel een vervanging van de filter) van tel.
• Merk je een waterplas onder de ontvochtiger? Controleer dan eerst of het reservoir na reiniging helemaal goed in het toestel is teruggeplaatst. Als daar het probleem niet ligt, dan is de kans groot dat het reservoir zelf beschadigd is. Ga na of het reservoirelement geen barsten of gaatjes vertoont en vervang indien nodig.
• Is de ontvochtiger te luid tijdens het werken? Dan wijst dat hoofzakelijk op een niet-ideale plaatsing. Een ontvochtiger moet waterpas staan en – in het geval van een mobiel toestel – op een twintigtal centimeter van een muur. Meer over de ideale plaatsing van je toestel zal je altijd terugvinden in de handleiding.

Foto's: AirSain, De'Longhi, Qlima (uit Dobbit Professional)