Hoe werk je een zwembadrand af?
Kies je ervoor om een zwembad in te bouwen, dan denk je best ook na over de zwembadrand. Esthetisch oogt het alvast mooier, maar je versterkt er ook de rand van het zwembad mee én je vermijdt dat er hemelwater van de tuin in het zwembad belandt. Tijd om eens stil te staan bij de mogelijkheden en de plaatsing.
Een zwembadrand kiezen
Waarom een zwembadrand voorzien?
Een ingebouwd zwembad is principe af als de kuip zelf operationeel is, maar langs de rand voorzie je toch best een afwerking met tegels. Een betegelde zwembadrand biedt een esthetische, luxueus ogende meerwaarde, maar herbergt ook enkele praktische voordelen.
Tegels rond het zwembad zullen er immers voor zorgen dat hemelwater van de tuin niet in het zwembad belandt. Je zwembadwater zal ook niet binnen de kortste keren vuil worden door gras, aarde etc. Daarnaast zorgt het ook voor bescherming en versterking van de randen van de kuip zelf.
Over het algemeen hebt je de keuze tussen twee types materialen om het zwembad te omboorden: natuursteen of keramiek. Beide materialen hebben specifieke kenmerken en beschikken meestal over een specifieke antislipafwerking.
Een zwembadrand van natuursteen
Net zoals voor gewone terrastegels, is natuursteen een populaire optie voor zwembadafboording in allerlei soorten en met verschillende afwerkingsmogelijkheden: rechte en afgeronde boorden, voorzien van een massieve neus of een antislipafwerking … Deze boorden zijn vooraf op maat gemaakt, of te bestellen volgens eigen voorkeur. Natuursteen heeft een natuurlijke uitstraling. Tegelijk biedt het materiaal goede mechanische en thermische eigenschappen.
Bleke kalkstenen en graniet genieten tegenwoordig de voorkeur als het gaat om natuurstenen zwembadomboording. Als je graniet kiest, is het echter belangrijk om te kiezen voor compact graniet, dat minder absorberend is. Vaak wordt het graniet gevlamd en geborsteld om een antislipeffect te creëren. Graniet staat bekend om zijn sterkte, duurzaamheid, hardheid, kras- en slijtvastheid en hitte- en vorstbestendigheid.
Aandachtspunten
Houd er rekening mee dat natuursteen gevoelig is voor vlekken. Echter zijn vlekken door oliën en vetten (bv. door zonnecrème) geen ramp, ze verdwijnen vanzelf onder invloed van het weer en de zon.
Op zich kan te agressief (zuur) water kalkhoudende stenen aantasten, maar dat probleem stelt zich niet als het water pH-neutraal (+/- 7,3 pH) is. Sowieso is de impact van het water veel kleiner op de zwembadboorden in natuursteen, omdat deze niet voortdurend onder water liggen. In principe kan ook bijna elke natuursteen tegen chloor. Verder moet de gebruikte natuursteen vorstbestendig zijn.
Daarnaast bestaat een kans op vorming van algen of mos, door de natuurlijke porositeit van bepaalde natuursteen. Dit komt voor wanneer de zon lang afwezig is, maar is oppervlakkig en met een product te verwijderen. Of je laat ook hier de natuur haar werk doen.
Een minimumwaarde van antislip voor natuursteen is een waarde hoger dan 35 in natte omstandigheden volgens de standaardproef.
Welk zwembad je ook kiest, weet dat je boord in natuursteen, wanneer deze nat wordt, donkerder wordt door de opname van water. Kies bij een overloopzwembad, waarbij de boord permanent onder water staat, een materiaal en afwerking die geschikt is volgens de toepassing en jouw verwachtingen.
Zeker voor onderwatergebruik is het belangrijk dat het materiaal bestand is tegen zuren, zout, vocht, vlekvorming en uv
Een keramische zwembadrand
Keramische tegels zijn in verschillende afmetingen, afwerkingen en kleuren verkrijgbaar: unikleuren, graniet- en zandsteen/kalksteendesigns, beton- en houtdesigns … De standaard randafwerkingen zijn: een vellingkant (met afschuining), afronding of een in verstek gelijmde boord. Ze zijn bestand tegen chloor, zuren en uv, en zijn antislip.
Doordat het materiaal weinig tot niet poreus is, kunnen zich geen verontreinigingen in de poriën afzetten. Evenmin vormen zich algen of mos. Tegelijk hebben de zwembadboorden/tegels goede mechanische en thermische eigenschappen en zijn ze vorstbestendig.
Waar bij natuursteentegels qua formaten heel wat mogelijkheden zijn, zijn de opties bij keramische zwembadafboordingen ietwat beperkt. Tegels van 60 x 60 cm zijn min of meer de standaard. Het aantal formaten zit echter in de lift. De keuze valt meer en meer op 80 x 80 cm of groter.
Aandachtspunten
Door de ruwheid van het oppervlak, kan zich wel makkelijk vuil afzetten, maar dat geeft enkel oppervlakkige vlekken. Daarnaast bent u enigszins beperkt in uw maatwerk, door de beschikbaarheid van de formaten. Bij keramische tegels wordt voor een antislipaanduiding de notatie R11 gebruikt.
Enkel volkeramisch
Als we over keramische afboording spreken, gaat het altijd om volkeramische tegels. Andere varianten zijn uit den boze voor zwembadomranding. Volkeramische tegels zijn weinig poreus, absorberen weinig water en zijn het meest vorstbestendig. Verder zijn volkeramische boorden/tegels sterk en duurzaam, kras- en slijtvast, hygiënisch en onderhoudsvriendelijk en bestand tegen chloor en zuren. Ze zijn allemaal uv-bestendig.
Kies voor lichte tegels, die zullen niet zo snel opwarmen bij felle zon
Plaatsing in een notendop
Gestort beton/opgemetste betonblokken
Zwembaden met een vloer uit gestort beton en wanden uit opgemetste betonblokken worden ofwel betegeld, ofwel van een liner voorzien. Bij betegeling breng je eerst waterdichtingssystemen aan, die doorlopen over de rand, waar dan later de zwembadboord op komt. Hetzelfde procedé volg je bij zwembaden waarbij de vloer en wanden uit gestort beton bestaan.
Prefabkuip
Bouw je het zwembad met een prefabkuip uit polyester, polyetheen of inox? Dan breng je langsheen de kuip een verharding uit gestabiliseerd zand of chape aan. Daarover komt dan deels de zwembadboord te liggen. Naargelang het materiaal waaruit de kuip bestaat, moet je andere richtlijnen van de lijmfabrikanten volgen.
Hoe boordstenen plaatsen?
Ofwel plaats je eerst de hoeken, en werk je naar het midden toe, ofwel doe je het omgekeerde. Dit is een esthetische keuze, waarbij de smalle tegels ofwel aan de hoeken zichtbaar zijn, ofwel in het midden. Je tekent dit wel het best eerst even uit, zodat je geen reepje van 5 cm overhoudt.
Opdat de boordstenen niet loskomen bij te veel kracht, leg je het materiaal vol in de lijm: werk met een dubbele verlijming. Verlijm dus zowel de ondergrond als de achterzijde van de boordsteen. Na uitharding van de tegellijm spuit je de voeg tussen de overhangende rand en liner/betegeling op met een chloorbestendige afdichtingskit. Ook de voegen tussen de boordstenen werk je af met een aangepaste kit, een zand/cementvoeg of een verbeterde voegmortel.
De boord moet in helling liggen met de afwatering weg van het zwembad, zodat het regenwater dat naast het zwembad valt, er niet in terechtkomt. Het water kan dan afwateren naar de graskant of een afvoergoot.
Met de juiste lijm en voegmiddelen
Belangrijk is dat je de juiste lijm en voegkit gebruikt, aangepast aan de materialen waaruit het zwembad en de kuip bestaan. U zal bijvoorbeeld een speciale lijm moeten gebruiken als die voortdurend onder water staat. Houd steeds het calciumcarbonaatevenwicht in het oog: een te grote afwijking kan zowel voegsel, lijm als tegel beschadigen.
Afwatering
De afwatering moet via een draineerlaag aan het eind van de betegeling buiten, of via een afvoergoot met dubbele inlaat. Daarvoor worden vaak goten uit polypropyleen of andere materialen als polybeton gebruikt.
Hoe afwerken?
De basisafwerking is een boord zonder 'neus'. Daarbij oogt de voorzijde even dik als de steen of zwembadboord/tegel. Deze kan dan recht verzaagd zijn met een microfacet (anders te scherp), of afgerond worden (90° of 180° afgerond). Een afgeronde neus zit niet alleen makkelijker, maar is ook veilig.
Alternatief werk je af met een opgedikte boord met een versterkte verstekrand (min. 40 mm). Bij deze strakke afwerking sluit de boord dichter tegen de waterspiegel aan.
Bron: Gardenpro magazine
