Een zwembad kiezen: waarop moet je letten?

Tegenwoordig is er veel mogelijk voor wie een eigen zwembad wil, ook voor wie het budget niet zo groot is. We overlopen enkele van de belangrijkste aandachtspunten waarop je moet letten bij de keuze van een zwembad.

 

Welk type zwembad wil je in je tuin?

Opbouwzwembad

Opbouwzwembaden worden op een effen ondergrond geplaatst. Er zijn budgetvriendelijke opzetmodellen die je op een simpele manier zelf kan opbouwen en terug afbreken. Dat kan gaan van opblaasbare modellen tot iets duurdere modellen met een zwembadliner uit pvc en een buizenstructuur van metaal. Ideaal voor wie een kleine tuin heeft, of enkel in de zomer wat verfrissing wil.

Er bestaan ook stevigere opbouwzwembaden met een frame uit metaal of hout, langs binnen afgewerkt met een liner (pvc zwembadfolie), die je, mits verwarming en een goede waterbehandeling, heel het jaar door kan gebruiken. Tegenwoordig kan je zelfs zeecontainers ombouwen tot een opbouwzwembad.

 

Bouwkundig zwembad

Bij een bouwkundig zwembad kan je alle kanten uit qua vorm en afmetingen, je laat het aanleggen op maat van je tuin. Een bouwkundig zwembad wordt nagenoeg altijd volledig ingebouwd of ingegraven. De basis ervan bestaat uit beton, de afwerking doorgaans uit (mozaïek)tegels, polyester, een waterdichte pleister of een liner. Je kan ook de betonlook behouden en de wanden laten polieren of coaten.

 

Monoblockzwembad

Een monoblockzwembad of prefabzwembad wordt meestal volledig ingebouwd of ingegraven. Zoals de naam al verraadt, gaat het hier om zwembaden die in één stuk worden geplaatst. Deze zijn meestal uit polyester of polypropyleen vervaardigd, maar je kan ook een inox zwembad in één stuk inbouwen.

Doordat ze uit één stuk bestaan, kan de plaatsing zeer vlot gebeuren. Algen zijn hier ook makkelijker te verwijderen, doordat ze zich nergens kunnen hechten. Je bent wel meer beperkt in afmetingen en vormen dan bij een normaal bouwkundig zwembad.

 

Overloopzwembad

Overloopzwembaden of ‘infinity pools’ zijn zwembaden waarbij het waterniveau even hoog staat als de zwembadrand. Langs de rand vloeit het overtollige water weg via overloopgoten in een tank waar het gereinigd wordt. Dat is meteen het grote verschil met andere soorten zwembaden, waar er met skimmers of afzuigpunten wordt gewerkt om het water te filteren. Het is esthetisch zeer aantrekkelijk, maar je betaalt wel een meerprijs voor de afwatering. Qua materialen heb je dezelfde mogelijkheden als bij een bouwkundig zwembad.

 

Zwemvijver

Een zwemvijver is het natuurlijke alternatief voor een zwembad. Je kan deze eveneens naar eigen wens integreren in je tuin. Het water wordt zuiver gehouden middels natuurlijke filtratie. Aansluitend op de zwemvijver moet je dus steeds een zone met waterplanten voorzien. Dat maakt het naar biodiversiteit toe overigens ook een grote plus voor je tuin.

Het nadeel is dat een zwemvijver niet verwarmd is. Wie geen ijsbeer is, zal er dus enkel van kunnen genieten op de warmste dagen van het jaar. Daarnaast is een zwemvijver ook redelijk onderhoudsintensief en moet je goed uitkijken voor blauwalgen in het water. Lees hier wat je daaraan kan doen.

 

Bio-zwembad

Wie een natuurlijker zwembad wil, maar geen zwemvijver, vindt de middenweg bij bio-zwembaden. Net als bij zwemvijvers, gebeurt de filtratie van het water op een natuurlijke manier, en niet met chloor zoals bij traditionele zwembaden. Het verschil zit hem in de manier waarop die natuurlijke filtratie werkt. Bij zwemvijvers gebeurt dat via beplanting en/of lavastenen, bij bio-zwembaden door hydrolyse. 

 

Hoe voorzie je zwembadverwarming?

Wie een zwembad bij zich thuis wil, wil vast ook zoveel mogelijk ervan kunnen genieten. In België is waterverwarming vaker dan niet onmisbaar om daaraan te geraken. Daarvoor zijn verschillende opties voorhanden

Met een warmtepomp

Veruit de meest ecologische manier om het water van een zwembad te verwarmen, is de warmtepomp. Lucht/watersystemen komen hiervoor het best in aanmerking, doordat ze makkelijk op leidingen aan te sluiten zijn. Ze zijn wel de duurste oplossing in aanschaf, maar hun relatief lage verbruik maakt het interessant tegenover de andere opties. Houd bij aanschaf rekening met de COP van de warmtepomp. Die duidt het rendement aan – het verschil tussen de opgewekte warmte en de benodigde energie om die warmte te kunnen produceren.

Bij de zwembadwarmtepompen is de full inverter technologie ondertussen volledig ingeburgerd. Een full-inverter warmtepomp gebruikt een speciaal type compressor dat energie efficiënter kan gebruiken. Als je dat combineert met een zonnepaneleninstallatie die instaat voor elektriciteit en een isolerend rolluik als afdekking, heb je een energiezuinig zwembad.

 

Met zonnecollectoren

Een andere milieuvriendelijke manier om het zwembadwater op een aangename temperatuur te krijgen, is met een zonnecollector. Dit is een circuit van buizen uit zwarte kunststof waarlangs het zwembadwater wordt gepompt. Het water in de buizen wordt door de zon opgewarmd en teruggepompt in het zwembad. Het logische nadeel van een dergelijk systeem: zonder zon, geen warm zwembadwater, wat met een warmtepomp dan weer geen probleem is.

 

Met een warmtewisselaar

Een warmtewisselaar is een buis waarin een spiraal zit met warm water, gekoppeld aan een zonneboiler, cv-ketel of warmtepomp. Het zwembadwater passeert in tegengestelde richting van het warme water langs de spiraal. Daarbij wordt er warmte uitgewisseld, waardoor het zwembadwater wordt opgewarmd. Voor je een dergelijk toestel installeert of laat installeren, ga na of je cv-ketel genoeg capaciteit heeft. Eventueel kan je een aparte ketel kopen, enkel voor het zwembadwater. In het algemeen laat je je best bijstaan door een professional.

Er bestaan ook elektrische warmtewisselaars. Deze hebben het voordeel dat je geen extra leidingen moet installeren, maar zijn wel nog een stuk minder zuinig. Ze werken op eenzelfde manier als de spiraal van een waterkoker.

 

Hoe dek je het zwembad af?

Warmteverlies tegengaan, veiligheid garanderen voor kinderen en huisdieren, energiekosten reduceren, gebruik van chemicaliën terugdringen, zwemperiode verlengen … we kunnen voldoende redenen aanhalen om afdekking te voorzien. De beste manier is met rolluiken of lamellen.

Zwembadrolluiken

Zwembadrolluiken kunnen ingebouwd worden, maar er bestaan ook opbouwsystemen. De lamellen bestaan meestal uit pvc of polycarbonaat, eventueel met een kunststof schuimkern ter isolatie. Er bestaan ook systemen met solar lamellen die langs boven transparant zijn en een zwarte onderlaag hebben. Zo wordt de zonnewarmte vastgehouden en aan het water doorgegeven.

Alternatieven

Als het zwembad een speciale vorm heeft, waardoor rolluiken geen optie zijn, wordt er eerder gekozen voor stavenafdekking. Die rol gewoon uit en zet je vast met een aantal gespen, geschikt voor vrijwel alle soorten vormen en maten. Daarnaast behoren ook de overkappingen tot de mogelijkheden, waarbij de lage variant met een maximum hoogte van anderhalve meter de meest voorkomende is. Dergelijke afdekmogelijkheden vergroten de veiligheid en laten de watertemperatuur tot 8 °C stijgen.

Voor opbouwzwembaden

Meer budgetvriendelijke oplossingen ter afdekking, die je ook vaak ziet bij opzetzwembaden, zijn een afdekzeil of een noppenfolie.

 

Hoe houd je het zwembadwater proper?

Je wil uiteraard dat je zwembadwater proper blijft, dus heb je een filterpomp nodig. Ook hierin zijn er verschillende mogelijkheden.

Zandfilter

Een zandfilterpomp zorgt voor een doorgedreven filtratie en is daarom de beste oplossing voor permanente opstellingen. Het zwembadwater wordt door de kwartszandlaag in de filter gepompt, die het vuil ophoudt, waarna proper water terug naar het zwembad wordt geleid.

Om vervuiling van de filter te voorkomen, moet je af en toe de filter laten terugspoelen. Dat houdt in dat het water in de filter van onder door het zandbed terug omhoog wordt gespoeld. Daardoor wordt vuil naar de afvoer van de filter gespoeld. Het zand in een dergelijke filter moet je om de drie jaar vervangen.

 

Cartridgefilter

Voor tijdelijke opstellingen zijn cartridgefilterpompen ook een goede, bovendien budgetvriendelijke, oplossing. In deze pompen zitten (wegwerp)filters die het water zuiveren. De filtratie is echter niet zo fijnzinnig als bij een zandfilter. Je kan de filters doorgaans wel makkelijk afwassen en ontkalken. 

 

Hoe ontsmet je het zwembadwater?

Om algengroei en bacterievorming te vermijden, moet je het water ook ontsmet houden. Dit is vooral een kwestie van waterbehandeling, maar je houdt er best ook al rekening mee voor je een zwembad laat plaatsen. 

Met chloor

Om het zwembadwater helder en veilig te houden, wordt het vaakst een beroep gedaan op chloortabletten of granulaten Die kan je manueel toevoegen middels een tablethouder. Wanneer je manueel chloor toevoegt, meet je eerst de kwaliteit van je water op met een teststrip of digitale meter: de chloorwaarde, de pH-waarde en de waterhardheid zijn hierbij het belangrijkst. Een goede chloorwaarde voor je zwembad is 1 tot 1,5 mg/l en de pH-waarde het best neutraal (7,2). Merk je dat de pH- waarde afwijkt van het voorgeschreven gemiddelde, dan voeg je een product toe om dat weer op peil te krijgen.

Bij bouwkundige zwembaden kan je ook kiezen voor automatische dosering, die middels een sensor de juiste hoeveelheid vloeibare chloor aan het water toevoegt.

 

Wat zijn de alternatieven?

Een ecologischer alternatief is zwembadzout. Je voegt eens per jaar zout toe aan het zwembadwater. Het natrium wordt door een zoutwatersysteem gescheiden van de chloride, waardoor er natuurlijke chloor ontstaat. Wanneer de chloor is uitgewerkt, bindt het opnieuw met het natrium waardoor er opnieuw zout wordt gevormd, en het proces kan opnieuw beginnen. Let op: dit is geen optie wanneer je zwembad ijzer of aluminium onderdelen heeft.

Andere alternatieven zijn actieve zuurstof, broom of een uv-sterilisator, waarbij het water langs een uv-licht wordt gepompt. Bij bio-zwembaden wordt er gewerkt met hydrolyse.

 

Kan je een zwembad automatiseren?

Het 'smart' gegeven doet ook zijn intrede in de zwembadwereld, denk aan backwashing en verlichting tot variabel gestuurde filtratiepompen. Sinds een paar jaar zijn bepaalde toestellen zoals doseertoestellen en warmtepompen uitgerust met Wifi. Het laatste jaar komen er stuurkasten op de markt waarmee je het hele zwembad vanop afstand kunt monitoren en aansturen. 

Een slim energiebeheersysteem kan de opgewekte energie van zonnepanelen inzetten om zo de warmtepomp aan het werk te zetten. Bij overproductie is het mogelijk om de warmtepomp automatisch het zwembad te laten verwarmen. Een slimme sturing past eveneens het onderhoud aan op basis van de conductiviteit. Een ondersteunende app zorgt voor de communicatie tussen alle toestellen.

 

Hoe voorzie je afboording voor je zwembad?

Kies je ervoor om een zwembad in te bouwen, dan denk je best ook na over de zwembadrand. Esthetisch oogt het alvast mooier, maar je versterkt er ook de rand van het zwembad mee én je vermijdt dat er hemelwater van de tuin in het zwembad belandt. Grosso modo wordt er hierbij gekozen voor natuurstenen of keramische zwembadboorden/tegels. Beide materialen bestaan in verschillende uitvoeringen met (antislip)afwerkingen. Aangepaste lijm en voegmiddel zijn ook aangewezen. Lees er hier meer over.