Wat is spaanplaat?

Spaanplaat of spaanderplaat is goedkoop plaatmateriaal, vervaardigd uit houtresten zoals zaagsel en houtspaanders. Ook andere houtachtige planten zoals stro kunnen erin worden verwerkt. De vezels worden gemengd met een bindmiddel zoals hars en door middel van warmte geperst tot platen. De buitenzijdes van de plaat zijn vaak afgewerkt met fijnere vezels die geschuurd worden tot een vlak oppervlak. Aan de kopse zijdes zie je nog de grovere vezels. 

Toepassing: tafelbladen, kasten ondervloeren, wanden, plafonds, verpakking

Soorten spaanplaat

Naast de standaardspaanplaat bestaan er ook gespecialiseerde varianten, elk met hun eigen toepassing. Spaanplaten worden doorgaans ingedeeld in types van P1 tot P7:

• P1: voor licht gebruik in droge ruimtes
• P2: voor niet-structurele toepassingen in droge ruimtes (zoals meubels)
• P3 - P4: voor structureel gebruik, respectievelijk in droge en vochtige omstandigheden
• P5 - P7: voor zwaar, structureel gebruik met verbeterde weerstand tegen vocht (P5), hogere draagkracht (P6) of vocht én zware belasting (P7)

Daarnaast bestaan er platen met extra eigenschappen, zoals verbeterde weerstand tegen brand of geluid. Deze maken de spaanplaat geschikt voor meer veeleisende toepassingen.

Afwerkingsmogelijkheden

Spaanplaten worden meestal niet onbehandeld gebruikt, maar voorzien van een afwerkingslaag. De meest voorkomende opties zijn:

• Melamine: een dunne, harde kunststoflaag. Verkrijgbaar in klassiek wit, houtstructuur, andere decoratieve prints of zelfs aluminiumlook.
• HPL (High Pressure Laminate): een stevigere, kras- en stootbestendige afwerking. Beschikbaar in een brede waaier aan kleuren, patronen en structuren.
• Fineer: een dunne laag echt hout, waardoor de plaat het uitzicht en gevoel van massief hout krijgt, maar met de stabiliteit en het kostenvoordeel van spaanplaat als drager.

Spaanplaat bewerken

Spaanplaten hebben de neiging om te splinteren. Bij het vastschroeven is het daarom steeds nodig om voor te boren. Vooral de randen zijn gevoelig. Bij het schroeven zal de plaat daar namelijk sneller splijten. Dat creëert niet alleen een barst, maar zorgt er ook voor dat de schroef zich niet meer kan vastzetten in het hout. Je hebt bij dit soort platen dus weinig mogelijkheid tot correctie.

Spaanplaat schilderen

Een spaanplaat is niet de meest geschikte plaat om te schilderen. De grove structuur van de vezels blijft zichtbaar en zorgt er daardoor voor dat je schilderwerk er sneller vuil zal uitzien. Toch is het perfect mogelijk, mits je met een geschikte primer aan de slag gaat.

De spaanplaat voorzien van een toplaag zal uiteraard altijd een beter resultaat geven.