Hoe bekleed je een geïsoleerd plafond met gipsplaten?
Heb je een plafond dat mooi waterpas staat en geïsoleerd is? Dan kan je het bekleden naar je eigen smaak. Voor deze case gaan wij aan de slag met gipskartonplaten om snel en proper de klus te klaren. Je leest tevens hoe je spotjes kan installeren in je plafond en hoe je het een mooi fris kleurtje kan geven.
Gipskarton plaatsen
Aan de slag
Zorg er eerst voor dat je een structuur hebt waaraan je je platen kan bevestigen. In dit voorbeeld ging het om een kader uit profielen, waartussen isolatie geplaatst werd. Op een goeie basis kan je de gipskartonplaten aanbrengen.
GIPSKARTONPLATEN
Aan het type plaat dat gekozen werd, vallen meteen twee zaken op. Ten eerste is deze plaat van het smallere type, dus makkelijker op te tillen. En ten tweede hebben de platen aan vier zijden een afgeschuinde kant, dus ook aan de kopse kanten. Dit is omdat alles dan makkelijker op elkaar aansluit én makkelijker te voegen is.
De eerste plaat
Als je de eerste plaat installeert, moet je vooraf twee van die vier afgeschuinde zijden verwijderen. Waar het plafond aansluiting maakt met de muur heb je namelijk beter een haakse zijde. Snijden, breken en bijschuren: dat is de formule voor deze klus.
De eerste plaat is vaak ook de plaat waarin je speciale vormen moet uitwerken (bijvoorbeeld rond een dragende betonkolom, zoals in deze case). Meet de uitsparing goed af en teken alles precies uit. Houd je zaag zo horizontaal mogelijk tijdens het uitzagen, om rechte lijnen te verzekeren. Houd dan de gipskartonzaag helemaal verticaal om te stoppen aan het hoekpunt.
Eens alles mooi aansluit, schroef je de plaat vast op de metalen profielen.
TIP
Voor het bevestigen van de platen gebruiken wij gipskartonvijzen. Die zijn te herkennen aan de zwarte kleur. Dat komt doordat ze gefosfateerd zijn. Anders dan andere schroeven gaan deze niet roesten als ze in combinatie met pleister gebruikt worden.
De volgende platen
De volgende platen kunnen nu opgehangen worden. Let erop dat ze mooi uitgelijnd zijn. Schroef altijd eerst het midden vast, en werk dan naar de uiteinden toe. Gebruik een houten latje om de aansluiting tussen twee platen te maken – ze eindigen namelijk niet op een profiel. Door het einde van een plaat én het begin van de volgende vast te schroeven op een plankje vermijd je overigens dat de platen onderling te veel gaan bewegen.
TIP
Voor deze klus hebben we geïnvesteerd in een platenlift. Zo'n hulp maakt een wereld van verschil bij het tillen van de platen. Zo'n toestel kan je huren, maar als je de klus niet in één dag kan afwerken, dan is kopen misschien toch de voordeligste optie.
Gipsplaten voegen
Wil je goed voegen? Gebruik dan een proper, extra breed plamuurmes en hanteer een systematische aanpak. Als eerste stap kleef je het voeggaas in de naden. Let op: enkel in de naden langs de korte zijden, want die pak je het eerst aan.
Met een kant-en-klare voegpasta (een filler) vul je vervolgens de naden op. Strijk dan alles zoveel mogelijk glad. Gebruik de pasta trouwens ook om de schroefgaten weg te werken. Als een schroef niet diep genoeg zit, draai die dan nog wat verder aan. Werk aandachtig, zo sla je geen enkele schroef over.
TIP
Voor de boor gebruik je beter een boorhulpstuk. Dit zorgt ervoor dat de vijzen niet te diep in het karton geboord kunnen worden. Op die manier kan het karton niet scheuren.
Na de korte zijden en de schroeven komen nu de lange zijden aan de beurt. Waarom? De afschuining aan de korte zijden is iets dieper, dus die doe je eerst. De minder diepe lange zijden doe je pas als het vulmiddel in de korte zijden gedroogd is. Neem je tijd voor het vullen en voor het gladstrijken van de naden. Hoe vlakker het resultaat nu, hoe minder schuurwerk er achteraf zal zijn. Na het drogen van het vulmiddel kan je met het plamuurmes alle aanzetten afschrapen.
Afwerkpasta
Alles is nu glad gezet, maar er is nog een kink in de kabel: het vulmiddel is gekrompen bij het drogen. Haal er afwerkpasta bij om dit euvel te verhelpen. De afwerkpasta – ook wel finisher genoemd – gebruik je voor de tweede laag. Deze pasta is nog fijner van structuur en krimpt niet. Je brengt het product aan met een bredere plamuurspaan en werkt in bredere stroken.
TIPS
De afwerkpasta is alleen geschikt voor een dunne laag. De eerste laag met vulpasta is dus zeker niet overbodig.
En ook hier geldt: eerst de korte naden en, als die droog zijn, de lange naden.
Naden opvullen én de droogtijd in acht nemen vergt behoorlijk wat tijd. Reken dus zeker een aantal dagen in je planning. Voor een perfect glad eindresultaat moet je overigens de wand nog een klein beetje opschuren.
Naden kitten
Als laatste afwerking kit je de naden aan de rand op met een acrylaatkit. Voor het afstrijken gebruik je een afstrijkrubber. Die tool levert een strakker resultaat op dan een afstrijklepel of een vinger.
Spots plaatsen
Voor de bekleding
Eens de structuur (hier dus de metalen studs) van je plafond af is, kan je de verlichting installeren. Denk vooraf goed na over waar je welke soort verlichting wil hangen en leg alles vast in een lichtplan. Bestel ook reeds je lampen en armaturen.
TIP
Ronde lampen zijn makkelijker uit te lijnen.
In dit geval zijn er drie lichtzones voorzien: er moeten dan ook drie lichtkringen gemaakt worden. Deze stap begint eigenlijk nog voor je de gipsplaten plaatst. Om een kabel te kunnen trekken van de aansluiting naar alle lampen in de kring, moet je op sommige plaatsen door het metalen rooster boren.
Kabels doortrekken
Trek de kabel door tot het laatste lichtpunt, en werk dan in omgekeerde volgorde terug. Aan elk lichtpunt maak je een ruime lus. Zet die lus vast met een kabelbinder.
Als je zo een volledige lichtkring hebt gemaakt, kan je het uiteinde van de kabel strippen, en verbinden met de aansluiting. Houd je aan de kleurcombinatie! Blauw voor de neutrale draad, bruin voor de fasedraad en geel-groen voor de aarding.
De aarding is iets bijzonders, want voor de lampen uit ons voorbeeld, is die niet nodig. Dat wil echter niet zeggen dat je zomaar een kabel mag leggen zonder die te verbinden! Als je ooit ergens lampen vervangt, wil je gewoon zeker zijn dat de aardingsdraad die je ziet, ook effectief verbonden is.
Verbinden doe je met een steekklem. Daarvoor moet je strippen tot 1 cm van de koperdraad zichtbaar is. Voor de veiligheid steek je op het uiteinde van de kabel ook nog klemmen. Kies klemmen met hendeltjes: die kan je later makkelijk lossen.
DE JUISTE KABEL
Welke kabel gebruik je voor de verlichting? In dit geval gebruiken we een XVB-kabel 3G1,5. Wat wil dit zeggen?
– XVB slaat op de kabel zelf.
– 3G slaat op de drie aders die in deze kabel lopen. Dus er is een aarding, een fase en een neutrale draad.
– De 1,5 slaat op de dikte van het koper, dus 1,5 mm2.
Mocht je eraan twijfelen welke kabel je nodig hebt, bekijk dan steeds de verpakking.
Lampen plaatsen
Het belangrijkste is dat de lampen allemaal netjes op één lijn liggen: meet alles zorgvuldig op en teken nauwkeurig af!
Als hulplijn maken we een slaglijn door middel van blauw poeder.
De slaglijn
Controleer of je het krijt of poeder moet aanvullen. Ook als het een nieuwe slaglijn is, moet er eerst poeder in. Schud de slaglijn goed voor je ermee aan de slag gaat en span de draad dan op van de ene zijde van de kamer tot de andere. Trek aan de lijn en laat die schieten. Er is nu een subtiele blauwe krijtlijn zichtbaar. De lijnen trek je in twee richtingen, zo ontstaan er kruispunten. Op die punten moet je boren.
TIP
Als je een gatenzaagset hebt, kan je de juiste maat kiezen en die op je boor monteren. Zo'n set met verschillende inzetzaagbladen is perfect voor hout en gipskarton.
Gaten boren
Boor in de gemarkeerde punten. Je voelt wanneer je door het gips zit en je kan het schijfje gipskarton dan uit de opening halen. Ga voorzichtig te werk! Boven het plafond zit de isolatie en de elektrische leiding, twee zaken die je liever niet beschadigt.
Peuter de lus van de elektrische kabel uit de opening en trek ze naar buiten. Doe zo een volledige kring.
Op het einde van de kring (de laatste lamp) zitten al klemmetjes: daar kan de lamp gewoon bijgestoken worden.
De lussen knip je dan door. Vergeet niet om aan de twee einden waar je hebt doorgeknipt zo'n 10 cm te ontmantelen. De draden zelf – twee keer drie – strip je 1 cm. Via de steekklemmen kan je ze nu opnieuw doorverbinden.
Kies steeklemmen met drie openingen, want de lamp zelf moet ook nog aangesloten worden. Steekklemmen met hendeltjes zijn overigens beter geschikt voor de soepele draad van de armatuur. Als je één kring klaar hebt, kan je testen.
Het plafond schilderen
Voorbereiding
Bescherm je lampen tegen verfvlekken door er diepvrieszakjes rond te doen. Met een groot afdekzeil kan je de keukenkasten beschermen. De randen van afgewerkte muren plak je af met tape. En voor het volledige oppervlak van de muur bestaat er afdekfolie met een rand van tape. Vergeet niet het plafond grondig te ontstoffen.
Schilderen
Nieuw gipskarton zuigt nogal veel verf op. Kies dan ook een primer die daarop is afgesteld. Roer de primer goed om! Maak de rollen en de borstels pluis- en haarvrij.
TIP
Denk eraan, als je het plafond schildert, dat je van het raam weg schildert.
De randen van de kamer pak je aan met een ronde borstel. Het vlak schilder je met een grote rol. Werk in vlakjes van ongeveer een vierkante meter. Zorg er daarbij voor dat je steeds nat in nat werkt en dat je wat overlapt.
Als je met z'n tweeën werkt, laat de ander dan aan de andere zijde van de kamer beginnen. Zo kom je elkaar halfweg tegen. Dan kan je daar, nat in nat, beide helften op elkaar laten aansluiten. Denk eraan, dit is een primer, die zal zeker niet alles dekken. Je blijft dus de lijnen van het vulmiddel zien.
Respecteer de droogtijd van de primer en dan kan je met je gekozen verf aan de slag. Idealiter werk je met een aangepaste plafondverf. Werk op dezelfde manier als met de primer. De tape en de bescherming mag je meteen na het verven weghalen, terwijl de verf nog nat is.
De lampen indraaien
Is de verf droog, dan resten je enkel de lampen nog. Klem ze in de gaten. Plooi de veren van de lamp naar boven, en steek de lamp, met de veren eerst, in de opening. Die gaan spreiden en klemmen zo de lamp mooi tegen het plafond.
