Hoe kies je een regenwaterpomp?

Om het regenwater in huis te krijgen, is een onderhoudsvriendelijke pomp nodig. Deze zuigt het water aan via een leiding in het reservoir. Die buis beschikt over een terugslagklep, om terugvloei te voorkomen, en een filter (naast de voorfiltratie).

Wat is een regenwaterpomp?

Van de put naar de aftappunten

Een regenwaterpomp is een vast opgesteld apparaat dat opgevangen regenwater uit de regenwaterput aanzuigt via een aanzuigslang en naar aftappunten in huis of tuin pompt via watertoevoerleidingen. In huis kan regenwater worden gebruikt voor de wasmachine of het toilet. In de tuin is de hoofdtoepassing het besproeien van de planten of de schoonmaak van het terras.

De pomp zorgt voor voldoende waterdruk en kan in een natte opstelling (in het water) of droge opstelling (buiten het reservoir) geplaatst worden.

Hoe werkt een regenwaterpomp?

Wanneer er vraag is naar regenwater (bijvoorbeeld bij het doorspoelen van een toilet of het inschakelen van de wasmachine), zuigt de pomp – vrijwel altijd elektrisch aangedreven via een stopcontact – het water op via een aanzuigslang uit de regenwaterput.

De pomp creëert voldoende druk om het water door leidingen naar het gewenste aftappunt te sturen in huis. Sommige pompen hebben een drukschakelaar die automatisch inschakelt wanneer er water nodig is en uitschakelt als er geen vraag meer is.

De drukschakelaar zorgt ervoor dat de pomp automatisch in- en uitschakelt op basis van de waterdruk in het systeem. Wanneer je bijvoorbeeld een kraan opent, een toilet doorspoelt of een wasmachine start, daalt de waterdruk in de leidingen. De drukschakelaar detecteert deze daling en schakelt de pomp in om water te leveren. Zodra de vraag naar water stopt, bijvoorbeeld wanneer de kraan weer dicht is, stijgt de druk in de leidingen en schakelt de schakelaar de pomp automatisch uit. Dit systeem voorkomt dat de pomp continu draait en bespaart zo energie.

Nat of droog opgesteld?

Een regenwaterpomp kan op twee manieren worden opgesteld: nat of droog. Bij een natte opstelling bevindt de pomp zich direct in het waterreservoir. Dit type opstelling is stil en neemt weinig ruimte in beslag.

Bij een droge opstelling staat de pomp buiten het waterreservoir, meestal in een aparte ruimte of naast de put, en zuigt het water aan via een aanzuigslang. Droge opstellingen zijn gemakkelijker toegankelijk voor onderhoud, maar kunnen meer geluid maken en vereisen een goed geïsoleerde ruimte om vorstschade te voorkomen.

Regenwaterpomp in droge opstelling

Bij een droge opstelling staat de pomp in huis en wordt het water uit de tank aangezogen met een aanzuigslang. Vanuit de pomp wordt het water dan verder getransporteerd naar de nodige aftappunten in de woning. Er zijn grotendeels drie soorten waterpompen die worden gebruikt in een droge opstelling.

Zuigerpomp

Bij een elektrisch aangedreven zuigerpomp, zuigt het mechanisme water uit de put in een drukvat. Dit type pomp werkt met een mechanisch zuigermechanisme dat water via een op- en neergaande beweging opzuigt en in een drukvat pompt. Van daaruit wordt het water naar de aftappunten getransporteerd.

Zuigerpompen worden tegenwoordig echter minder vaak gebruikt voor regenwatersystemen en zijn meer geschikt voor toepassingen waarbij lage hoeveelheden water op lage druk nodig zijn.

Zelfaanzuigende jetpomp

Naast zuigerpompen bestaan er ook zelfaanzuigende jetpompen. Deze beschikken over een waaier in het pomphuis die snelheidsenergie levert aan het water, en het zo vanuit de regenput kan vervoeren naar de aftappunten. Deze pompen zijn in staat om automatisch water aan te zuigen zonder dat de aanvoerleiding volledig gevuld hoeft te zijn met water.

Het nadeel van deze pompen is dat de druk niet kan worden aangepast aan de vraag. Dat maakt ze minder geschikt voor binnenshuisgebruik, waar wisselende waterdruk gewenst is. Jetpompen kunnen in combinatie met een drukschakelaar of drukvat echter wel gebruikt worden voor binnen. Voor tuinirrigatie zijn ze over het algemeen een goede keuze.

Hydrofoorpomp

Meestal wordt er tegenwoordig gewerkt met een hydrofoorpomp om regenwater binnenshuis te krijgen en te verdelen. Een hydrofoorpomp is eigenlijk een sterkere versie van een jetpomp. Deze is eveneens zelfaanzuigend, maar waar de jetpomp maar één waaier heeft in het pomphuis, heeft een hydrofoorpomp er meerdere.

Die meerdere waaiers zorgen ervoor dat de pomp zich kan aanpassen aan de gevraagde druk en het nodige debiet, wat het mogelijk maakt om op meerdere plaatsen regenwater af te tappen zonder drukverlies. Dat maakt het ideaal voor binneninstallaties. 

Een hydrofoorpomp beschikt vaak nog over een drukvat of reservoir om de druk te regelen. Het eventuele vat zorgt voor continue minimumdruk. Die vertoont mogelijk wel schommelingen naar boven toe (tenzij het model over press control beschikt). 

Bij een hydrofoorpomp zonder drukvat, wordt de druk automatisch geregeld middels een elektronisch sturingsmechanisme. Deze hydrofoorpompen genieten de laatste jaren meer en meer de voorkeur, omdat ze de druk makkelijker constant kunnen houden.

Regenwaterpomp in natte opstelling

Een natte opstelling is opportuun wanneer er ruimtegebrek is of als de pomp op een grotere diepte moet werken zonder dat het aanzuigen van water een probleem vormt. Het nadeel is dat een dergelijke pomp minder gemakkelijk te onderhouden is dan een pomp in droge opstelling. Een nat opgestelde pomp zal daarnaast ook geen geluidshinder geven. 

Met een dompelpomp

Als de pomp in huis de afstand tot aan de regenput niet aankan, dan kan je ook een dompelpomp in de put zelf plaatsen. Het is optimaal als de pomp het water van ongeveer veertig centimeter boven het bodemniveau opzuigt, met behulp van een drijvende aanzuigdarm (met eventueel een groffilter). Zo wordt het opnemen van slib vermeden.

Belangrijke specificaties

Wanneer je op zoek gaat naar een regenwaterpomp, heb je er een nodig op maat van je installatie, de plaats van je aftappunten, de diepte van je regenput ... Ga je zelf instaan voor de plaatsing? Dan laat je je bij de keuze voor de juiste pomp beter bijstaan door een vakman. Toch geven we alvast enkele zaken mee die je kunnen helpen bij je zoektocht.

Het vermogen

Uiteraard is het vermogen (uitgedrukt in watt) een belangrijke factor bij de keuze van je regenwaterpomp. Hoe hoger het vermogen, hoe geschikter voor intensievere pompwerken.

Kracht en doorvoercapaciteit

De doorvoercapaciteit van de pomp moet afgestemd zijn op onder meer het aantal aftappunten. Vaak volstaat 2.000 l/u, maar er bestaan ook pompen tot 5.000 l/u. Als de pomp bovengronds staat, moet ze de afstand van de put tot het huis én het hoogteverschil in de put aankunnen.

Opvoerhoogte

De opvoerhoogte is de maximale hoogte waarover de pomp water kan verplaatsen, gemeten vanaf de pomp naar het hoogste punt waar het water naartoe moet. Als een pomp een opvoerhoogte heeft van 10 meter, betekent dit dat het water maximaal 10 meter omhoog kan worden gepompt. De opvoerhoogte wordt vaak uitgedrukt in mwk (meter waterkolom).

Werkdruk

De werkdruk, uitgedrukt in bar, bepaalt hoe krachtig de pomp het water naar de aftappunten kan stuwen. Voor huishoudelijk gebruik (toiletten, wasmachines) en sproeisystemen is een druk van 2 tot 4 bar meestal voldoende. Hogere druk is nodig voor grotere irrigatiesystemen of hogere gebouwen.

De werkdruk staat in directe relatie tot de opvoerhoogte, omdat de opvoerhoogte bepaalt hoeveel druk de pomp kan genereren wanneer het water wordt gepompt. Daarom wordt de opvoerhoogte vaak omgerekend naar bar, waarbij 1 mwk gelijkstaat aan 0,098 bar. 

De werkdruk wordt verder ook bepaald door andere factoren, zoals de diameter van de uitlaatpijp en de weerstand van de leidingen waardoor het water stroomt.

Aanzuigdiepte

De aanzuigdiepte, uitgedrukt in meters, geeft aan hoe diep de pomp het water kan aanzuigen vanuit de regenwaterput of tank. Een typische zelfaanzuigende pomp heeft een maximale aanzuigdiepte van ongeveer 7 tot 9 m. Voor diepe regenputten is dit een cruciale factor om rekening mee te houden.

AFGESTEMD OP ELKAAR
Je wilt geen pomp hebben met een te geringe opvoerhoogte/capaciteit. Evenmin wil je te veel geld uitgeven aan een pomp met een grotere aanzuigdiepte dan nodig. Ga dus, vóór je een pomp koopt, altijd eerst na voor welk doel je een pomp allemaal nodig hebt, waar de pomp zal komen te staan en van hoe diep het water moet worden opgepompt. Houd ook rekening met de aftappunten: hoe ver/hoog ze liggen, hoeveel er zijn en welke werkdruk ze aankunnen/nodig hebben. Houd er rekening mee dat zaken zoals bochten en een horizontale afstand ook altijd een bepaalde drukval creëren.
Bij de meeste pompen kan je trouwens in de technische fiche of handleiding een tabel en/of grafiek terugvinden waaruit je kan afleiden hoeveel liter per uur de pomp kan laten doorstromen bij een bepaalde hoogte en waaruit je kan opmaken welke waterdruk er bij welke diepte kan worden geleverd.

Ook onmisbaar ...

Droogloopbeveiliging

Om pompschade te vermijden bij een (bijna) lege put, schaf je het best een model met droogloopbeveiliging aan. Die kan ingebouwd in de pomp zitten, ofwel werkt de pomp met een vlotterschakelaar die bij een lage waterstand de pomp zal uitschakelen.

Bijvullen of overschakelen?

De regenwaterput of -tank zelf kan dan gevuld worden met een tuinslang. Je kan ook kiezen voor een permanente leiding die handmatig bediend kan worden wanneer de regenwaterput dreigt leeg te komen. Het makkelijkst is om een automatisch aanvullingssysteem te installeren, waarbij bijvoorbeeld een vlotter in de regenwaterput de bijvulkraan activeert wanneer de put dreigt leeg te raken. 

Bij zo'n aanvullingssysteem mag er nooit een directe verbinding gemaakt worden met de rest van de binneninstallatie. Het bijvullen van de regenwaterput met leidingwater moet altijd met een onderbreking gebeuren.

De beste keuze is een regenwaterpomp die tijdens droge periodes automatisch kan overschakelen naar leidingwater. In dat geval is de regenwaterpomp uitgerust met een driewegkraan met een omslagklep.

Op de driewegkraan zit een koppeling naar de aanzuigleiding van de waterput, een koppeling om het water in de woning te verdelen én een koppeling voor de toevoer van stadswater in het reservoir. Een vlotter in de regenput is hierbij verbonden met de omslagklep op de driewegkraan, die ofwel regenwater ofwel stadswater naar het circuit zal sturen.

Op die manier hoef je de put niet aan te vullen en verbruik je niet meer leidingwater dan je daadwerkelijk nodig hebt. Als alternatief kan je in een droge periode de kraan van de regenwaterput ook toedraaien en de verbinding van het toestel loskoppelen en bevestigen aan de kraan met stadswater.

Filtratie van je regenwater

Tussen de regenwaterpomp en het eerste aftakpunt of de eerste collector voorzie je best nog een extra filter om het water zo proper mogelijk in huis te krijgen. Hierbij kan je kiezen voor een filter die grofvuil, zoals zand, tegenhoudt, een fijnfilter voor het filteren van kleinere deeltjes en een actieve koolfilter om geuren en kleurstoffen te absorberen. Deze filters moeten meteen vervangen worden als ze niet meer werken (meestal jaarlijks).

Om het regenwater verder te zuiveren kan je nog uv-filters plaatsen. Een degelijk filtersysteem zal ook geurtjes uit het water wegnemen.