“HET SPECIFIEKE WERK DAT IK DOE, ONDERSCHEIDT MIJ VAN DE CONCURRENTIE"
JEAN-PAUL JORDENS IS STUKADOOR EN VOELT DE DRUK VAN BUITENLANDSE CONCURRENTIE
Al sinds 1993 werkt Jean-Paul Jordens in zijn eenmanszaak 'De Stukadoor' in Leopoldsburg, maar zijn werk als stukadoor gaat al ruim een decennium terug. Het is zijn vader die hem de basis van het vak heeft aangeleerd en zijn passie voor het stukadoren heeft doen aanwakkeren. Het aantal restauratiestukadoren in ons land kan op twee handen worden geteld, werk krijgt hij dus genoeg. Toch merkt hij al enkele jaren de druk van de buitenlandse werkkrachten, maar staat hij met zijn specifieke talenten stevig in de schoenen.
FAMILIEPASSIE
Jean-Paul Jordens is al jaren stukadoor. Hij verzorgt voor heel wat projecten het stucwerk, maar het blijft niet enkel bij muren pleisteren. Hij is ook meester in de speciale pleistertechnieken, zoals staffwerk, historisch stukmarmer, stukdecoraties, vormgeving en leembouw. Als restauratiestukadoor voert Jean-Paul al het ambachtelijke werk zelf uit. Hiermee onderscheidt hij zich van andere stukadoors op het gebied van creativiteit in pleistermortel of stucwerk.
In de 18e eeuw leverden stukadoren of sierstucwerkers een belangrijke bijdrage aan barokke decoratie in kerken, monumentale gebouwen en paleizen. Jean-Paul doet dat tot de dag van vandaag nog steeds. “Stukadoren heb ik zo goed als met de paplepel meegekregen, mijn vader was zelf pleisteraar. Ik ben van opleiding wel lasser/smid, maar in de jaren 80 was er een echte crisis in de metaalsector, waardoor mijn vader me gestimuleerd heeft om in zijn voetsporen te treden. Er was toen ook heel veel werk als pleisteraar. Zo zit ik al in de wereld van het stukadoren sinds 1984. Uiteindelijk is mijn vader veel te vroeg gegaan, maar mijn interesse voor het stukadoren is gebleven. Ik kreeg dan ook de kriebels om zelfstandig te worden. Ik heb De Stukadoor opgericht als eenmanszaak in 1993. Sinds het begin heb ik het altijd zeer graag gedaan, vooral de uitdaging om van een afgeleefd plafond weer iets moois te maken. Ze zeggen vaak 'mijn hobby is mijn beroep geworden', maar bij mij is het omgekeerd. Mijn beroep is mijn hobby geworden. De passie is dus echt wel gegroeid."
BEPERKTE OPLEIDINGEN
“Het is mijn vader die me de basis van het stukadoren aangeleerd heeft. Maar na een tijd wou ik toch een echte opleiding volgen", vertelt Jordens. Hij kwam echter al snel te weten dat België geen volwaardige opleidingen aanbood in de stuc-restauratietechnieken. “Je had toen wel de opleiding Europese Restauratie Technieken, waar ik staffwerk aanleerde, maar die is ondertussen ook al verdwenen. In mijn zoektocht naar een goede opleiding kwam ik terecht in Duitsland." Daar begon hij zijn opleiding aan de Schloss Raesfeld Akademie des Handwerks. “Tijdens die opleiding heb ik het grootste deel van mijn kennis opgedaan."
Aangezien er maar een beperkt aantal personen kiezen voor een opleiding als stukadoor in het buitenland, was het steeds een bewuste keuze van Jean-Paul Jordens om zonder personeel te werken in zijn eenmanszaak. “Het is heel moeilijk om in deze sector geschikt personeel te vinden dat een goede opleiding heeft genoten. Er zijn wel bepaalde avondopleidingen waar je gewoon de basis kunt aanleren, maar jammer genoeg kan je geen specifieke opleidingen voor bijvoorbeeld staffwerk of malwerk volgen. In Nederland en Duitsland kan je dat wel. Het is dus eigenlijk niet verwonderlijk dat we hier in België zeldzaam zijn. Ik denk dat ik hier in Limburg de enige vertegenwoordiger ben van de ambacht. In heel Vlaanderen kan je ze slechts op twee handen tellen. Wij stukadoren zijn wel heel dungezaaid."
AFGEBAKENDE WERKPLAATS
“Ik ben vooral actief regio Limburg en baken mijn grenzen goed af. Toch kan ik soms een uitzondering maken wanneer het over een heel specifiek of speciaal project gaat", legt hij uit. Zijn meest memorabele opdracht is het kasteel van Ordingen in Sint-Truiden. “Het was een opdracht met een looptijd van een jaar. Ik heb dus een jaar aan een stuk niets anders gedaan dan dat kasteel en de ornamenten in het gebouw restaureren. In deze branche is het geen uitzondering dat er enkele maanden of langer aan een project gewerkt wordt. Momenteel ben ik bezig met een opdracht in Diepenbeek waar ik een drietal maanden zal zitten.
Uit mijn ervaring weet ik hoelang ik ongeveer aan een werk bezig ben, en kan ik mijn prijzen op voorhand inschatten, zodat klanten weten waar ze aan toe zijn. Ik werk ook niet per uur, maar per project. Het leuke aan mijn job is dat het geen nine-to-fivewerk is. Ik plan mijn eigen werk in en kan het werk mee naar huis nemen, aangezien er in mijn huis een klein atelier voorzien is om ornamenten voor te bereiden of te boetseren. Ik heb bovendien al eens een ornament gemaakt, waarbij ik me enkel kon baseren op een foto."
BUITENLANDSE CONCURRENTIE
“Vorig jaar voelde je echt nog dat de economie, specifiek de bouwsector, geteisterd werd door de crisis. Nu aannemers het stilaan beter doen, merkte je ook dat de bouw het beter begint te doen en dat ook de arbeiders die de afwerking en decoratie voorzien, nu mee de vruchten mogen plukken. Sinds dit jaar is het echt voelbaar heel druk."
Jordens ziet wel over de voorbije jaren heel wat veranderingen en uitdagingen in de sector. Dingen waar hij vroeger niet mee te maken had.
“Denk maar aan de buitenlandse concurrentie, daar kunnen wij heel moeilijk tegenop. Gelukkig kan ik me onderscheiden door mijn kennis over speciale technieken, zoals de restaureren van oud stucwerk. De arbeiders uit lagelonenlanden zijn meestal enkel in standaardpleisterwerk gespecialiseerd. Architecten en bouwheren zitten daar dus al gelimiteerd. Daarnaast heeft werken met buitenlandse werkkrachten als nadeel dat er een taalbarrière is. Communicatie is in deze sector zeer belangrijk. Er kunnen heel wat fouten gebeuren door communicatieproblemen."
De Stukadoor weet zijn stempel te drukken door het kenmerkende werk dat hij doet. “Logisch gezien, gaan de meeste stukadoors gewoon stukadoren. Zodra ze in een geklasseerd gebouw komen waar ornamenten stuk zijn en opnieuw moeten worden gemaakt, haken ze al snel af, terwijl ik liever die uitdaging aanga. Ik krijg vaak opdrachten aangeboden waar ik letterlijk van nul moet beginnen. Ook werken met historische mortels maakt mijn werk begeerd. Het werk is op zich niet complex. Ik heb nog nooit een plafond gehad waar ik niet aan ben durven te beginnen."
UITDAGING EN VOLDOENING VAN EEN AFGEWERKT PLAFOND
“Als de architect of bouwheer tevreden reageert, geeft dat heel veel voldoening en motivatie om aan het volgende project te starten." Naar zijn mening is er wel een duidelijk verschil te merken tussen die twee werkgevers. “Hoofdaannemers zien je eigenlijk 'maar' als stukadoor of werkman, terwijl een bouwheer je als kunstenaar aanziet. Je wordt helemaal anders bekeken. Per slot van rekening ben ik ook gewoon stukadoor, maar toch heb ik mezelf gepromoveerd tot iets meer. Bij een hoofdaannemer moet ik eigenlijk enkel de uitvoering doen. Daarom doe ik liever de particuliere klanten, oftewel de bouwheren. Bij die projecten kan ik van begin tot eind meewerken, -beslissen en adviseren. Bij de hoofdaannemer is dat anders, omdat iemand anders mij moet vertegenwoordigen bij de bouwheer. Dat heeft als groot nadeel dat ze niet op zo'n niveau als ik kunnen adviseren, omdat ik met die speciale technieken werk." Jean-Paul werkt voornamelijk voor hoofdaannemers die hem opdrachten aanbieden voor grote projecten.
“Mijn taak bij de hoofdaannemer is dan louter de uitvoering. De workflow is zeer eenvoudig: ik krijg de opdracht aangeboden, dan ga ik de offerte opmaken voor de hoofdaannemer en wanneer het administratieve achter de rug is, ga ik aan het werk."
TOEKOMSTVISIE
Jordens ziet zijn carrière nog niet snel aflopen en droomt nog verder over de toekomst. Zo wil hij ooit een stand verzorgen op een lokale bouwbeurs.
“Het is niet dat ik het werk nodig heb, maar het zou geweldig zijn om de bezoekers te laten kennismaken met de oude ambacht van stucwerk", vertelt hij enthousiast. Door het gebrek aan opleidingen zou hij daarbovenop ook zelf opleidingen willen geven rond restauratietechnieken en stucwerk.
