9% STIJGING GRENSAANKOOP FRISDRANKEN

Impact verhoging accijnzen niet te onderschatten

Volgens David Marquenie van de sectorvereniging van de Belgische water- en frisdrankenindustrie VIFW heeft de accijnsverhoging op frisdranken die begin 2016 werd ingevoerd (de zogenaamde suikertaks) niet het beoogde effect. Weliswaar daalde de verkoop in ons land, maar dat betekent niet dat we met zijn allen minder frisdranken nuttigen. Zo valt een duidelijke verhoging van de grensaankopen op te tekenen. Bovendien maakt de accijnsverhoging geen onderscheid tussen dranken met en dranken zonder suiker.

FRISDRANK DAALT, WATER STIJGT

De verkoop van frisdranken in België gaat achteruit. In 2015 nuttigden we 1.414,5 miljoen liter frisdranken, gemiddeld 124,2 liter per Belg. Dit is een daling met bijna 3 liter ten opzichte van 2014. We staan hiermee tweede in Europa, na Duitsland (gemiddeld 143,2 liter per persoon). Van de top vier is België het enige land waar de consumptie van frisdranken daalt. Gebotteld water maakte in 2015 dan weer een duidelijke progressie. In 2014 dronken we iets meer dan 1.350 miljoen liter, en in 2015 was dat 1.425 miljoen liter of gemiddeld 127 liter per persoon. In 2015 stak gebotteld water opnieuw frisdranken voorbij als eerste niet-alcoholische drank (46,2% tegenover 45,2%). Dan volgen vruchtensappen en nectars (6,5%), een categorie die jaar na jaar aan marktaandeel blijft verliezen.

POTENTIEEL VOOR 'NIEUWE' FRISDRANKEN

De exacte cijfers voor 2016 zijn nog niet bekend, maar alles wijst erop dat deze trend zich voortzet, weet secretaris-generaal David Marquenie van de sectorvereniging van de Belgische water- en frisdrankenindustrie, VIFW. “De verkoop van water blijft stijgen. Dit gaat deels samen met de daling van de verkoop van de klassieke frisdranken, die in de media niet bepaald in een positief daglicht staan. De klassieke gesuikerde dranken doen het minder goed, maar anderzijds is er een duidelijke groei te noteren bij icetea, drankjes met koffie en energiedranken, en blijven de light versies zich ontwikkelen."

GEAROMATISEERDE WATERS BOOMEN

“Een andere categorie die het zeer goed doet, is die van de gearomatiseerde waters. Hoewel ze vaak geen suikers of zoetstoffen bevatten, vallen gearomatiseerde waters wettelijk onder de frisdranken. Dit is het gevolg van de wetgeving die stelt dat je niet meer van natuurlijk mineraalwater mag spreken als je er andere ingrediënten aan toevoegt. Hierdoor blijft ook voor de consument duidelijk dat de inhoud van een fles natuurlijk mineraalwater of bronwater helemaal overeenkomt met het water zoals het uit de bron is gevloeid."

David Marquenie, VIFW: “Bij frisdranken stelt de consument een uitgesproken vraag naar kleinere en comfortabele verpakkingen"

TRENDS

Kleinere en comfortabele verpakkingen

Bij de producten is een duidelijke trend naar meer gebruikscomfort waar te nemen. David Marquenie: “Dit merken we zeker bij de frisdranken, waarbij de consument een uitgesproken vraag naar een betere portiecontrole stelt. Concreet denk ik hierbij aan kleinere verpakkingen en flesjes die je gemakkelijker kunt afsluiten. Een voordeel tegenover het klassieke blikje frisdrank van 33 cl is dat je een flesje niet in één keer hoeft leeg te drinken, maar dat je het kunt afsluiten en op een later moment verder nuttigt. Ook bij de waters zien we op vraag van de markt zelf een trend naar meer gebruiksgemak. Bij water is de portie op zich minder belangrijk, maar sporters willen wel dat het flesje een handige dop heeft die vlot open- en dichtgaat."

Ecologisch verantwoord

Ook het aspect milieu wordt steeds belangrijker. “De zoektocht naar ecologische materialen gaat voort. Het gewicht van petflessen is de voorbije dertig jaar gemiddeld met 40% gedaald. Petflessen kunnen bovendien tot 50% gerecycleerd materiaal bevatten, en er wordt volop gezocht naar manieren om plantaardige materialen steeds meer als grondstof te gebruiken. En al deze evoluties zijn vraaggedreven vanuit de voedingsindustrie zelf." Zo ging het Nederlandse chemiebedrijf Avantium, een spin-off van oliereus Shell, een joint venture aan met BASF. Bedoeling is om een referentiefabriek op grote schaal te bouwen voor de productie van furaandicarbonzuur. Deze nieuwe molecule is de primaire bouwsteen van PEF (polyethyleenfuranoaat). PEF is vergelijkbaar met pet, maar dan op basis van plantaardige materialen. Het is de bedoeling om al in 2021 PEF te kunnen produceren.

Suikerreductie en -vervanging

De sector blijft intussen zelf ook op zoek naar meer innovaties op het vlak van het terugdringen van de hoeveelheid suiker in de producten. “Voor de meeste klassieke producten bestaat al jaren een alternatief zonder suiker. Hier ligt de uitdaging erin om de smaak van bijvoorbeeld een cola zonder suiker zo dicht mogelijk in de buurt van de traditionele cola te brengen. Er worden echter ook volop nieuwe producten gelanceerd met minder of zelfs zonder suiker."

SYMBOOLDOSSIER

“De sector van de frisdranken is in feite slechts een symbooldossier in de hele gezondheidsdiscussie en de gezondheidstaks. Zo staan frisfranken slechts in voor 5,85% van onze totale energie-inname, en heeft een daling in de consumptie ervan dus maar een relatief beperkte invloed op onze energieconsumptie. Ook treft de extra taks light dranken en gearomatiseerde waters die veel minder of zelfs geen suiker bevatten. En dan is er nog een andere onlogische kronkel: enerzijds vragen we aan de sector om innovatief te zijn om de hoeveelheid suiker in de frisdranken verminderen, wat ook gebeurt, maar anderzijds wordt de sector wel gestraft door een extra taks op diezelfde aangepaste producten."

GRENSVERKOOP STIJGT

Sinds de invoering van de zogenaamde gezondheidstaks, mag de hoeveelheid frisdrank in België dan wel gedaald zijn, maar toch betekent dit nog niet dat we minder frisdranken nuttigen. “Momenteel wordt 7% van het volume aan frisdranken en water dat door Belgen wordt gekocht over de grens aangekocht, en cijfers van het onderzoekbureau GfK tonen aan dat de grensaankopen van frisdranken in de eerste zes maanden na de verhoging van de accijnzen op frisdranken met 9% gestegen zijn. FEVIA liet eerder al weten dat vandaag een op vier Belgen minstens een keer per jaar over de grens gaat om voeding en drank aan te kopen. De buitenlandse supermarktketens spelen hier natuurlijk handig op in. Zo bereikt de keten Auchan via haar vestiging in Roncq met zijn reclameacties meer dan 350.000 Belgische gezinnen, en de drankenafdeling wordt volop uitgespeeld om de Belgische klanten aan zich te binden. Dat deze strategie werkt, wordt geïllustreerd door het feit dat ongeveer 60% van de omzet van de drankenafdeling wordt gerealiseerd door Belgische consumenten. Auchan Roncq bereikt vooral Vlaanderen, en de mensen uit het Brusselse en Wallonië trekken naar de vestiging in Valenciennes. Dit is voor onze retailsector zeker een probleem dat we niet mogen negeren."

ECONOMISCHE IMPACT

De stijgende fiscale druk heeft ook een economische impact, klinkt het bij de belangengroepering voor water en frisdranken. “Hierdoor zijn frisdrank en water in het buitenland een stuk goedkoper. Naast de suikertaks is er ook nog de verpakkingstaks die jaarlijks ongeveer 300 miljoen kost aan de sector. De grote fiscale druk op de sector van de niet-alcoholische dranken doet de effecten van de taks- shift voor de drankenproducenten volledig teniet en tast de rendabiliteit en de productiviteit van de bedrijven aan. Dit zal op termijn ongetwijfeld ook een impact op de tewerkstelling hebben."

CONCLUSIE

David Marquenie: “We blijven er bij de overheid op aandringen dat de huidige 'gezondheidstaks' geen goede maatregel is, en vragen van bij de introductie dat die zou worden teruggetrokken. De taks werkt niet, treft zowel dranken met als zonder suiker, laat een hele reeks andere suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken ongemoeid, is regressief, bevordert grensaankopen maar heeft geen impact op de frisdrankconsumptie in België …" ?

 

VIFW (de sectorvereniging van de Belgische water- en frisdrankenindustrie) vertegenwoordigt de bedrijven die niet-alcoholische dranken op de markt brengen, meer bepaald alle types flessenwater (natuurlijk mineraalwater, bronwater en tafelwater), frisdranken en energie- en sportdranken. Doel van de vereniging is de leden te informeren en te adviseren over dossiers zoals voedingsbeleid, productkwaliteit, wetgeving, fiscale maatregelen, verpakkingen en milieu.