TRILSTAMPERS BIEDEN DIEPTECAPACITEIT
Flexibele triloplossing voor besloten ruimtes
Complementair aan de trilplaten voor het middelgrote verdichtingswerk zijn er de trilstampers. Die bereiken dezelfde of zelfs nog diepere verdichting, maar zijn inzetbaar op plekken waar de ruimte beperkt is. Vanzelfsprekend is bij een dergelijk zware machinerie die manueel bediend wordt, de ergonomie erg belangrijk. Het gebruiksgemak en het 'gevoel' zijn, in combinatie met de specificaties en de optionele mogelijkheden, doorslaggevend bij de aankoop van een trilstamper.
VERDICHTING
Principe
Verdichten (of compacteren) bestaat erin druk uit te oefenen op een bodem zodanig dat de korrels zand, aarde ... samengedrukt worden en de lucht uit de poriën ertussen verdwijnt. Op die manier wordt de bodem 'dichter' (of compacter): het volume van de grondsoort wordt verminderd. Daardoor wordt een meer draagkrachtige, vaste bodemlaag verkregen.Grondsoorten
De bodem wordt hoofdzakelijk in een drietal soorten onderverdeeld:
Niet-gebonden bodem
Deze grote korrelbodem bestaat uit vele losse alleenstaande korrels met korreldiameter > 0,06 mm: stenen, kiezel, zand ... Die korrels kleven in droge toestand niet aan elkaar en stoten elkaar onderling af. Deze bodem beschikt procentueel over veel holle ruimtes, een hoge graad van waterdoorlatendheid en vorstzekerheid (weinig weergevoelig). De draagkracht/belastbaarheid berust op de wrijvingsweerstand van de korrels met elkaar: hoe meer contactpunten (verdichting!), hoe meer belastbaar de bodem wordt.
Gebonden bodem
Deze fijnkorrel-/granulaatbodem bestaat uit granulaten met korreldiameter < 0,06 mm. Deze bodem heeft een geringe neiging tot waterdoorlaatbaarheid, neemt water langzaam op en geeft het ook traag weer af. Bij watertoevoeging zwelt deze bodem en wordt ze plastisch. De vorst- en weergevoelige bodem is het duurzaamst in droge toestand. Gebonden bodems zijn slechtsbeperkt verdichtbaar. De cohesie van de korrels met elkaar verhindert een verplaatsing. Naast getrild kan deze bodemsoort ook gekneed en gewalst worden.
Gemixte bodem
Mixbodems bestaan uit een samenstelling van vele verschillende korrelgroottes. Gemixte bodems met gladde, ronde korrels zijn makkelijker te verdichten dan kantige, hoekige korrelbodems. Bij eenzelfde verdichtingsgraad is de belastbaarheid van een bodem met hoekige, kantige korrels veel groter (bv. steengruis versus zand).
De druktechnieken voor verdichting zijn talrijk, maar bij trilplaten en trilstampers gaat het om vibratie: herhaaldelijk en snel opeenvolgend druk uitoefenen op de bodem. Dit via een mechanisch aangedreven plaat. Het verdichten met een wals hoort dan weer bij de rollende compacteertechnieken, alhoewel walsen met trilsystemen (trilwalsen) de combinatie maken van de rollende en de vibrerende verdichtingsaanpak.
Zoals hierboven gezegd, gaat een trilstamper door middel van vibratie druk uitoefenen op de bodem om zo een betere belastbaarheid teverkrijgen. Op basis van de motor die de trillingen opwekt, kunnen de trilstampers worden ingedeeld.
BenzineDe benzinemotoren in trilstampers zijn opgedeeld in twee soorten, afhankelijk van de slagarbeid.
Tweetakt
De tweetaktverbrandingsmotor levert arbeid bij elke neergaande beweging van de zuigers. Het carter neemt de helft van de tijd de rol over van de cilinderruimte, waardoor het carter niet benut kan worden voor smering. Dat probleem wordt opgevangen door mengsmering (olie mengen in de benzine). Het nadeel hiervan is dat er dus soms olie wordt verbrand, wat zorgt voor geur- en rookhinder. Daarnaast zijn de tweetaktmotoren minder brandstofefficiënt.
Viertakt
Een viertaktmotor kent één arbeidsslag per twee krukasomwentelingen. Daarvoor komen de inlaatslag en de compressieslag; daarna de uitlaatslag. Theoretisch is het vermogen van een viertaktmotor bij hetzelfde toerental de helft van een vergelijkbare tweetaktmotor. Bij de viertaktmotor gebeurt de spoeling van de verbrandingsgassen echter beter, waardoor er meer vers gasmengsel in de cilinder komt. Daardoor kan er meer brandstof in de cilinder worden verbrand, zodat er meer arbeid wordt geleverd. Ook zorgt de betere spoeling voor een lager verbruik en minder verontreinigende uitlaatgassen.
Een miniem aandeel van de in gebruik zijnde trilstampers is uitgerust met een dieselmotor. Die dieseltoestellen hebben het voordeel dat ze kunnen worden 'gevoed' met dezelfde brandstof als vele andere bouwmachines. Zo moet er slechts één brandstoftank worden meegezeuld. Bovendien zijn hedendaagse dieselmotoren milieuvriendelijker (zuiniger, minder emissie ...) dan hun voorgangers. Ook de langere levensduur en de robuuste reputatie kunnen in hun voordeel spreken.
Accu
Recent zijn er ook emissievrije trilstampers beschikbaar die gebruikmaken van accu en bijbehorende elektromotor. Laden kan in enkele uren; met een snellader zelfs binnen één uur.
PBM'S
Zoals voor de meeste bouwmachines gelden ook voor de trilstampers veiligheidsvoorschriften met betrekking tot de persoonlijke beschermings-middelen (PBM's). Voor de trilstamper worden de volgende PBM's aangeraden:
- strak zittende werkkleding die bewegingen niet hindert;
- veiligheidsbril met zijbescherming;
- gehoorbescherming(plugs of hoofdtelefoons);
- trillingsisolerende handschoenen;
- veiligheidshelm;
- werkschoenen/-laarzen(veiligheidsneus!).
ERGONOMIE
Een trilstamper wordt manueel bediend. Dit maakt ergonomie een van de belangrijkste punten van deze machine.
Operatie/transportTerwijl de trilstamper opereert, heeft die steeds zijn eigen gewicht nodig om de vereiste kracht te zetten. Fabrikanten proberen de machine zo te ontwerpen dat een maximale kracht bereikt wordt met een zo licht mogelijke machine. Voor het transport van de trilstamper hebben diverse producenten een karretje voorzien. Ook een extra beugel/handvat met eventueel steunwieltjes vergemakkelijkt het heffen en het plaatsen in het transportmiddel.
Trillingen
De stuurboom van de trilstamper hangt op in trillingsisolatoren. Dit om zo weinig mogelijk trillingen van de machine op de besturende armen over te brengen. De toegelaten werktijd hangt dan ook af van het aantal vibraties per minuut. De (kwaliteit van de) systemen ter voorkoming van het HAVS (hand-armvibratiesyndroom) verschillen van merk tot merk.
Geluid
Trilstampers veroorzaken een niet geringe geluidsoverlast. Een pictogram op de machine duidt het geluidsniveau aan. De fabrikanten nemen geluidsdempende maatregelen bij ontwerp en productie van hun machines, maar het dragen van gehoorbescherming blijft een must.
OPTIES
Naast de ergonomie en de karakteristieken van een trilstamper, gaan ook de mogelijke accessoires een rol spelen in het beslissings-/aankoopproces.
ServiceHet onderhoud van de machine kan eenvoudig verlopen wanneer de (brandstof-, lucht- ...)filters, de brandstoftank en de olietoevoer gemakkelijk toegankelijk zijn. De fabrikanten weten dit, en zorgen ook voor die voorzieningen in recente modellen.
Oliepeilbeveiliging
Een geïntegreerde beveiliging tegen een laag oliepeil is ook een handige tool. De capacitieve oliesensor registreert het peil en laat de motor naenkele seconden al automatisch afslaan. Een ledindicator of schermpje geeft het te lage oliepeil aan.
Urenteller
Een registratie van het aantal werkuren op de machine zorgt ervoor dat de levensduur van de trilstamper optimaal blijft. Dit door het aangeven van de onderhoudsintervallen.
Beschermkap
Een beschermend omhulsel voor de trilstamper voorkomt vervuiling
