Hoe vlekken op gevelplinten in natuursteen verwijderen?
Vlekvorming in met lijmmorteldotten geplaatste gevelplinten uit natuursteen
In dit artikel wordt het ontstaan van vlekken in met lijmmorteldotten geplaatste gevelplinten uit natuursteen beschreven en wordt nagegaan wat de oorzaken hiervan zijn. Er worden ook enkele herstellingstechnieken en preventieadviezen voorgesteld.
Situering en probleemstelling
Het gaat hier om gevelplinten uit blauwe hardsteen die niet-volvlakkig verkleefd werden met een cementgebonden mortellijm. Niet lang na de plaatsing werden er onesthetische vlekken op het oppervlak van de gevelplinten vastgesteld, die niet alleen zichtbaar zijn bij droog weer, maar nog meer in het oog springen bij regenweer.
Onderzoek van de probleemstelling
De gevelplinten vertonen vlekken op de plaatsen waar de tegellijm aangebracht werd.
Oorzaken
De vlekken kunnen toe te schrijven zijn aan:
- een verschil in droging of bevochtiging;
- een migratie van stoffen uit het stelproduct en/of de ondergrond onder invloed van vocht.
Ter hoogte van de contactzones tussen het stelproduct en de natuursteen wordt het vocht doorgaans langer vastgehouden dan elders in de gevelplinten. Deze zones zullen zich dan ook donkerder aftekenen dan de aangrenzende zones. De bevochtiging kan in principe te wijten zijn aan:
- het aanmaakwater van het stelproduct;
- het (bouw)vocht uit de achterliggende muur;
- contact met regen.
Dergelijke vlekken zouden in principe dus slechts van tijdelijke aard mogen zijn. Wanneer de vlekken permanent aanwezig zijn – zoals hier het geval blijkt te zijn – gaat het daarentegen meestal om een reactie van de bestanddelen uit de natuursteen met stoffen uit het stelproduct of de ondergrond.
Wanneer de vlekken zich alleen aan het oppervlak voordoen, kan men proberen om de gevelplinten lichtjes op te schuren
Mogelijke herstellingsmaatregelen
Wanneer de vlekken niet erg uitgesproken zijn, kunnen ze na verloop van tijd mogelijk vanzelf vervagen door de vorming van een patina op het oppervlak van de gevelplinten.
Men kan ook proberen om de vlekken te verwijderen (of de intensiteit ervan te verminderen):
- Wanneer de vlekken zich alleen aan het oppervlak voordoen, kan men proberen om de gevelplinten lichtjes op te schuren.
- Indien de vlekken dieper in de natuursteen zitten, kan men specifieke commercieel beschikbare reinigingsproducten toepassen (bv. op basis van enzymen). We raden steeds aan om het product eerst uit te testen op een kleinere zone (indien mogelijk op een minder zichtbare plaats). Pas wanneer dit een bevredigend resultaat oplevert, kan men een meer veralgemeende toepassing overwegen. Ook de contacttijd van het product moet in de regel proefondervindelijk bepaald worden.
- Het WTCB kan eventueel in samenspraak met de aannemer een geschikte ontvlekkingsmethode proberen te vinden op basis van proeven in onze laboratoria of in situ.
- Men kan proberen om het volledige oppervlak op een homogene manier donkerder te maken, bijvoorbeeld door het aanbrengen van producten op basis van siliconenolie of kleurverdiepers. Ook hier geldt dat het product bij voorkeur eerst in een kleinere zone aangebracht moet worden.
Preventie
Om vlekvorming te vermijden, zouden de gevelplinten bij voorkeur met geschikte ankers mechanisch bevestigd moeten worden aan de ondergrond. Indien men toch opteert voor een plaatsing met mortel, dan zou men de voorkeur moeten geven aan een volvlakkige verkleving, zodanig dat de eventuele verkleuring zich over het gehele oppervlak zou voordoen. Er moet steeds gebruikgemaakt worden van een stelproduct dat geschikt is voor de verkleving van natuursteen. De ondergrond moet steeds voorzien zijn van de nodige waterkerende membranen om een bevochtiging vanuit de achterliggende muur te vermijden.
Bron: WTCB
