"Ons beroep is met een rotvaart aan het veranderen"

Ten Huize van Group Vandersteene

Een gezond binnenklimaat voor iedereen: dat is de missie van Steven Vandersteene, zaakvoerder van het West-Vlaamse installatiebedrijf Group Vandersteene. Sinds kort brengt hij die ambitie samen met zijn medewerkers ook in de praktijk in schoolgebouwen. 

VAN DEFENSIE NAAR INSTALLATEUR

"Mijn vader is ooit gestart met het bedrijf", zegt Steven. "Meer dan veertig jaar deed hij loodgieterij en dakwerken. Van kleins af aan zat ik dus in die wereld."

Toch besluit Steven eerst een ander carrièrepad te kiezen: dat van Defensie. "Ik heb tien jaar in het leger gezeten", zegt hij. "Al die tijd bleef ik interesse hebben in de wereld van sanitair en HVAC. Nadat ik uit interesse een bouwkundige opleiding had gevolgd, heb ik besloten mijn carrière bij Defensie aan de wilgen te hangen en om het levenswerk van mijn vader voort te zetten."

Vandaag is Steven opnieuw zo'n tien jaar verder en ziet Group Vandersteene er een pak anders uit dan in het begin. "De pure loodgieterij is wat naar de achtergrond verdwenen en we zijn ons meer gaan toespitsen op HVAC, zowel voor particulieren en projectbouw als de industrie. Klanten komen vooral uit de regio West- en Oost-Vlaanderen, maar we weigeren nooit een project puur op basis van de locatie – al moet het natuurlijk haalbaar blijven." 

"Op het vlak van sanitair doen we wel totaalrenovaties van badkamers, waarbij we zorgen voor de eventuele afbraakwerken, de aanleg van de leidingen, de installatie van de badkamermeubels en -toestellen en zelfs voor de finale afwerking."

ARBEIDSKRACHTEN

Group Vandersteene kan anno 2023 rekenen op vijf vaste medewerkers. De zoektocht naar geschoold personeel verliep ook voor Steven allerminst van een leien dakje. "Het gebrek aan goede arbeidskrachten is een van de grootste knelpunten in de bouwsector", zegt hij. "En het belemmert ook wel deels onze groei. Er zijn soms mooie projecten die we gewoon niet kunnen aannemen omdat onze agenda bomvol zit."

"Ons beroep is met een rotvaart aan het veranderen. Vroeger was het werk vooral fysiek zwaar. Iedereen die de handen uit de mouwen wilde steken, kon wel aan de slag als loodgieter. Vandaag is alles veel complexer geworden. Niet alleen de installaties en sturingen zelf, maar ook de wetgeving en alle administratie. En als je vaak op een werf moet komen, moet je tegenwoordig ook een mondje Engels kunnen spreken. Daarbij komt dat steeds meer jongeren hogere studies doen en andere richtingen uitgaan." 

focus op VENTILATIE

De 'V' in HVAC is Stevens stokpaardje: Group Vandersteene zet hard in op ventilatie en sinds de coronapandemie is die bedrijfstak al helemaal in een stroomversnelling terechtgekomen.

"Een gezond binnenklimaat is zeer belangrijk, en gelukkig geraken steeds meer mensen daarvan overtuigd", zegt Steven. "Zeker bij perfect geïsoleerde nieuwbouwwoningen ondervinden mensen aan den lijve het nut van goede ventilatie."

"De moeilijkheid voor ons ligt vaak bij architecten. Dikwijls houden ze in hun plannen te weinig rekening met de technieken die in het gebouw moeten komen."

"Zeker als het gaat om ruimtevoorziening is dat vervelend: installaties worden alsmaar groter, terwijl woningen steeds kleiner worden. Een technische ruimte neemt dan al snel te veel plaats in beslag voor de ontwerper."

"Nu, ik snap natuurlijk ook dat architecten niet voortdurend op de hoogte kunnen zijn van alle veranderingen. Onze sector is op korte tijd zeer veel aan het veranderen, en zelfs voor installateurs is het al een grote uitdaging om bij te blijven."

VENTILATIE IN SCHOLEN

In de nasleep van de pandemie is het bewustzijn over luchtkwaliteit ook in scholen aan een opmars bezig. Group Vandersteene wil daar zijn steentje aan bijdragen en zet sterk in op ventilatieprojecten in scholen.

"We doen dat in samenwerking met fabrikanten. Een HVAC-project in een school verschilt nogal van reguliere projecten. Vooral de tijdspanne is anders, want budgetten liggen vaak niet zo hoog en zijn afhankelijk van subsidies."

"Ik merk dat het debat over ventilatie in scholen wel gepolariseerd is. Ofwel zijn ze al bij voorbaat volledig overtuigd, ofwel staan ze er zeer sceptisch tegenover en zien ze eigenlijk het nut ervan niet in, of is de kost te groot."

"In de toekomst zal dat wel nog veranderen. In 2025 wordt een kwaliteitslabel voor binnenlucht in publieke ruimten verplicht. Net omdat zulke projecten vaak lang duren en veel voorbereiding vragen, zijn we nu al volop bezig met contacten leggen in scholen."

"In 2025 wordt een kwaliteitslabel voor binnenlucht in publieke ruimten verplicht. Ventilatie zal dus alleen maar belangrijker worden"

"Meestal zijn het de fabrikanten die ons in contact brengen met de scholen. In Brussel gaan we nu samenwerken met een vzw die scholen renoveert. Jongeren van 18 tot 30 jaar die geen job hebben, krijgen van die organisatie een opleiding, zodat ze zelf aan de slag kunnen om installaties te plaatsen. Wij gaan hen dus begeleiden op het vlak van ventilatie."

"Je zou op zich kunnen stellen dat zulke organisaties concurrentie zijn voor ons, maar eigenlijk is het net goed voor de bouwsector dat er geschoolde werkkrachten bijkomen. We kunnen op deze manier iets terugdoen voor de sector. Bovendien is het een positieve zaak dat overheden hun eigen gebouwen verduurzamen. Ze moeten immers het goede voorbeeld tonen."

WARMTEPOMPEN 

En wie duurzaam zegt, zegt tegenwoordig bijna in één adem 'warmtepomp'. "Ik was al mee in het warmtepompverhaal van bij de opkomst ervan, maar ik had wel verwacht dat de evolutie sneller zou gaan. De populariteit stijgt ongetwijfeld, maar tegelijk moet ik vaststellen dat wij vandaag nog altijd heel veel verwarmingsketels moeten plaatsen."

"Klanten zijn ook niet altijd goed op de hoogte van de vereisten voor een warmtepomp. Ik merk vaak dat wat oudere mensen wel het budget hebben voor zo'n installatie, maar dat ze dan toch terugdeinzen als ze horen dat er eerst bijkomend geïsoleerd moet worden of dat de radiatoren moeten vervangen worden door vloerverwarming. Dat zijn meestal redelijk ingrijpende werken, en dan moet je ook nog eens voldoende plaats hebben voor bijvoorbeeld de buitenunit."

AANNEMERS DIE ALLES DOEN

Het allerbelangrijkste daarbij blijft dat de werken goed uitgevoerd zijn en dat de installatie voldoet aan de (comfort)verwachtingen. Net daar knelt nog vaak het schoentje, zegt Steven.

"Het grote probleem in de bouwsector is dat je niet meer geschoold moet zijn. Zo zijn er veel aannemers die plots alles doen: keukens bouwen, sanitair installeren, een verwarmingsketel plaatsen … En dan ontdekken ze plots ventilatie en beginnen ze daar ook mee – terwijl ze voor al die zaken geen opleiding hebben gevolgd."

"Het spreekt voor zich dat die installaties vaak slecht zijn uitgevoerd. Zo creëer je heel wat problemen en krijgt onze stiel natuurlijk een slechte reputatie."

GESPECIALISEERDE BOUWBEDRIJVEN

In de toekomst ziet Steven bouwbedrijven dan ook liever specialiseren. "Ik geloof daar echt in, want dat zorgt ervoor dat je minder concurrentie hebt en dat je écht goed kan worden in een bepaalde niche. Dat is veel meer de toekomst dan bedrijven die alles aanbieden, maar niets echt goed uitvoeren."

"En het zal alleen maar belangrijker worden om werken goed uit te voeren, want ik denk dat er nog meer verplichte attesten voor gebouwen zullen komen. Ik hoor dat het EPC vandaag steeds belangrijker wordt om de vraagprijs van een woning te bepalen, maar er zou bijvoorbeeld ook gekeken kunnen worden naar de akoestiek van de woning of naar de lichtinval."

"We moeten ook afstappen van het idee dat een woning eeuwig meegaat. Na 40 à 50 jaar moet je kunnen zeggen: we slopen het gebouw en that's it. Je ziet nog heel veel woningen die constant opgelapt worden, maar je kan niet blijven renoveren – zeker niet met de nieuwste technieken, die allemaal op elkaar afgestemd moeten zijn."