WAT ZIJN DE TRENDS IN KRAANWERK?
Thermostatische douchekranen en keukenkranen beschikken over steeds meer functies, van een slimme temperatuurregeling over contactloze bediening tot kokend, gekoeld en bruisend water. Wat moet u weten over de installatie, van bijvoorbeeld inbouwmodellen, en het onderhoud van dergelijke kranen, en wat is het belang van waterontharding in dit verhaal? Hoe zit het in publieke ruimtes? En ook water besparen is een belangrijk thema in de kranenwereld.
THERMOSTAATKRANEN
Een douche of bad nemen was vroeger geen eenvoudige klus: met (een mengkraan of) twee kranen – een voor warm, een voor koud – was het mengen geblazen tot de perfecte temperatuur bereikt werd. En hopelijk werd er op datzelfde moment nergens anders in huis water gevraagd, want dan was die perfecte temperatuur alweer snel verleden tijd. Met heet water kon dat weleens tot gevaarlijke situaties leiden, niet het minst bij kinderen of ouderen.
De komst van de thermostatische kraan heeft dat euvel verholpen. Die mengt immers zelf het koude en warme water tot de gevraagde temperatuur. Dat zorgt er ook voor dat er geen onnodig water verspild wordt door te zoeken naar de juiste temperatuur. Geen wonder dat fabrikanten de thermostaatkraan vandaag dus als standaard beschouwen als het gaat om een douche- of badkraan.
FUNCTIES
Een thermostaatkraan bevat in de meeste gevallen een ‘stopknop’ die ervoor zorgt dat de draaiknop niet per ongeluk boven een bepaalde temperatuur gedraaid kan worden. Meestal staat die ingesteld op 38 °C. Het is belangrijk om die temperatuur als installateur ook juist in te stellen, zodat de gebruiker niet voor verrassingen komt te staan.
Wil de klant de maximumtemperatuur hoger of lager instellen, dan kan de thermostaatkraan achteraf nog worden bijgeregeld. Door de stopknop in te drukken, kan de klant de blokkade overbruggen om een hogere temperatuur te bekomen.
VERBRANDING VOORKOMEN OP ALLE VLAKKEN
Een thermostatische douchekraan bevat een thermo-element dat temperatuurcorrecties uitvoert als ergens anders in het net water wordt afgenomen. De correcties gebeuren zodanig snel dat het verschil voor de gebruiker niet merkbaar is.
Als het koude water door de watermaatschappij afgesloten wordt, dan blokkeert de thermostaat het warme water dat rechtstreeks van de boiler komt, zodat verbranding uitgesloten wordt. Op dat moment merkt de gebruiker dus dat de watertoevoer tijdens het douchen gewoon stopt.
Er zijn thermostaatkranen waarbij het kraanlichaam te allen tijde koud blijft, ook als er warm water wordt afgenomen
Er zijn thermostaatkranen waarbij het kraanlichaam te allen tijde koud blijft, ook als er warm water wordt afgenomen. Zo wordt de douche-ervaring nog veiliger.
Met de meeste thermostaatkranen kan ook het waterdebiet tijdens het douchen gemakkelijk worden aangepast met de andere draaiknop. Ook daar is vaak een ‘stopknop’ of ecostand aanwezig, die ervoor zorgt dat er niet te veel water tegelijk uit de kraan komt.
Gaat het om een inbouwsysteem met drukknoppen en meerdere douchekranen (zoals een regendouche en zijsproeiers, bijvoorbeeld), dan kunnen meerdere douchestralen worden gecombineerd.
AFWERKING
Douchekranen zijn door de jaren heen ook qua design geëvolueerd. Er zijn vandaag heel wat verschillende mogelijkheden, niet alleen wat betreft design maar ook qua afwerkingsniveau.
Kiest uw klant voor een eenvoudige opbouwkraan, of moet alles mooi weggewerkt worden achter een wand? Dat laatste oogt erg mooi, maar komt natuurlijk met een hoger prijskaartje.
Verder is er ook de keuze uit tal van kleuren, al dan niet met een extra afwerkingslaag om het onderhoud te vergemakkelijken.
Om de bediening te vereenvoudigen hebben sommige thermostaatkranen extra reliëf om meer grip te creëren, of kan de draaiknop met een ‘vleugeltje’ worden bediend.
INSTALLATIE
De installatie van een thermostatische kraan moet altijd nauwkeurig en met de nodige aandacht gebeuren. De handleiding goed lezen is dan ook geen overbodige luxe. Respecteer de afstanden, zodat aansluitingen bijvoorbeeld niet te dicht bij de badrand uitkomen.
De juiste aansluitingen op de juiste plek gelden voor alle installaties, maar misschien wel nog meer voor inbouwsystemen met drukknoppen. Besteed aandacht aan de aansluiting, zodat de correcte knop de correcte douchestraal bedient. Het systeem mag ook niet té diep worden ingebouwd, waardoor de knoppen niet ingedrukt kunnen worden.
Een veelvoorkomende fout is de omwisseling van warm en koud bij het aansluiten van de leidingen. Een dubbelcheck kan dus zeker geen kwaad.
KEUKENKRANEN
Ook in de wereld van de keukenkranen hebben fabrikanten de afgelopen decennia niet stilgezeten. Om steeds meer gemak en comfort te bieden aan gebruikers zijn daarom nieuwe systemen op de markt, zoals kranen die kokend water kunnen leveren of kranen die gefilterd, gekoeld en zelfs bruisend kraanwater afleveren.
KOKENDWATERKRAAN
Binnen enkele seconden kokend water uit de kraan: dat is – niet echt verrassend – het opzet van een kokendwaterkraan. Het water uit de kraan heeft een temperatuur van 100 °C en kan dus meteen worden gebruikt om een maaltijd te bereiden of een kop koffie of thee te zetten.
Het kokende water wordt voorzien door een aparte (titanium)boiler, die in de keukenkast wordt geïnstalleerd. Dergelijke boilers zijn meestal in verschillende formaten te verkrijgen, afhankelijk van de noden van de klant.
Daarnaast kan er worden gekozen voor een kraan die enkel kokend water aflevert, of een kraan die kokend en gemengd water levert.
Een thermostatisch mengventiel is vereist als er alleen koudwatertoevoer beschikbaar is, of als de afstand tot de cv-installatie (en boiler) te groot is. In dat geval regelt het mengventiel de gevraagde warmwatertemperatuur om onnodig waterverbruik te verminderen bij het wachten op warm water om bijvoorbeeld de afwas te doen.
Het kokend en het gemengd water komen niet met elkaar in contact, doordat de kraan gescheiden uitlopen bevat.
Bepaalde fabrikanten bieden systemen aan waarbij filters, mengset etc. allemaal in één apparaat zitten, zodat de installatie nog eenvoudiger verloopt.
DE KRAAN ZELF
Er zijn wel wat risico’s verbonden aan werken met kokendheet water. Daarom hebben bepaalde fabrikanten een kinderslot ingebouwd om te voorkomen dat mensen zich onbedoeld verbranden.
Daarnaast ontwikkelen fabrikanten ook oplossingen om het spetteren van kokend water tegen te gaan, opnieuw om verbranding te voorkomen. Een speciale mousseur zorgt ervoor dat het kokend water in één rechte straal uit de kraan komt.
Kokendwaterkranen zijn net zoals gewone keukenkranen in tal van vormen (C-uitloop, L-uitloop …), maten en kleuren verkrijgbaar.
Bij de installatie moet de kraan stevig worden vastgezet aangezien er in de keuken niet altijd even voorzichtig mee wordt omgegaan. Ze wordt ook vaak frequenter gebruikt dan andere kranen in huis.
FILTER
Bij dergelijke kraansystemen wordt over het algemeen ook een filter aangeraden, gezien de hardheid van het water in België. Die verwijdert kalk en andere mineralen uit het water dat de drinkwatermaatschappij aanlevert. Dat komt niet alleen de smaak van bijvoorbeeld koffie en thee ten goede, het zorgt er ook voor dat de levensduur van de installatie verlengd wordt.
Welke capaciteit van filter die je moet installeren hangt af van de regio en van het gebruik: in Antwerpen is het drinkwater bijvoorbeeld een stuk zachter dan in Limburg of in andere provincies met hard water. Een goede richtlijn is om een filter te kiezen die ongeveer om het jaar vervangen moet worden.
KOSTPRIJS
Rest nog de vraag of zo’n systeem wel rendabel genoeg is voor uw klant. Die berekening is, vooral met de fluctuerende energieprijzen, moeilijk te maken. Wie een gasfornuis heeft, zou alvast minder gas moeten verbruiken bij het koken. Wie overweegt om dergelijk kraansysteem te plaatsen, doet dat wellicht in de eerste plaats voor het verhoogde gemak en niet voor het energieverbruik.
Fabrikanten proberen dat verbruik natuurlijk wel zo goed mogelijk te beperken. De boiler voor kokend water houdt de warmte goed tegen. Bovendien kan je vaak een ‘vakantiemodus’ instellen op het toestel, waardoor er tijdens afwezigheid geen onnodige energie verbruikt wordt om water op te warmen.
Een boiler voor kokend water zou minstens tien jaar moeten meegaan, mits er aan goede filtratie is voldaan en het systeem correct wordt geïnstalleerd en onderhouden (zie verder).
GEKOELD WATER
Er is minstens 7 liter water nodig om 1 liter flessenwater te produceren. Het spreekt dus vanzelf dat drinkwater van de kraan drinken een betere optie is, al worden sommige mensen tegengehouden door de kwaliteit, smaak en temperatuur van kraanwater.
Fabrikanten hebben daarom oplossingen ontwikkeld die het drinkwater filteren, koelen en er eventueel zelfs koolzuurgas aan toevoegen.
Sommige mensen worden tegengehouden door de kwaliteit, smaak en temperatuur van kraanwater
In plaats van een boiler, bevat een dergelijk systeem een soort kleine koelkast die het leidingwater koelt. Bruisend water wordt gemaakt met CO₂-cilinders, net zoals bij standalone-oplossingen om bruiswater te maken. Die cilinders moeten dan ook worden vervangen als ze leeg zijn (zie verder), of kunnen soms ook worden bijgevuld.
Aan de kraan zelf kan de gebruiker met verschillende knoppen of een hendel kiezen voor gefilterd en gekoeld mineraalwater, licht bruisend of intens bruisend mineraalwater.
De temperatuur van het gekoeld water kan worden geregeld (meestal tussen de 3 °C en 12 °C).
JUISTE CAPACITEIT
Het is ook belangrijk om een toestel te kiezen met de juiste capaciteit (liter gekoeld water per uur) voor de specifieke gebruiker. Als die capaciteit te laag is, kan het toestel te warm worden, wat schadelijk is voor de levensduur en het eindresultaat.
INSTALLATIE
Er is relatief weinig ruimte nodig om de koeler te plaatsen. Wel moet je ervoor zorgen dat de warmteafgifte van de koelingsunit en compressor geëvacueerd wordt. 5 tot 15 centimeter ruimte aan weerszijden van het apparaat zijn normaal voldoende.
Sommige fabrikanten raden aan om achteraan de kast een gat te boren en aan de voorzijde een ventilatierooster te voorzien, zodat de warme lucht van de koeler afgevoerd kan worden.
Bij een systeem om gekoeld drinkwater af te leveren, is een waterfilter natuurlijk essentieel. De meeste fabrikanten leveren die standaard mee. Ook hier is het belangrijk om een filter met de correcte capaciteit te installeren, zodat er zoveel mogelijk water gefilterd wordt met één patroon. Bij sommige fabrikanten kan je de filterkop instellen aan de hand van de waterhardheid in de regio.
Het devies is opnieuw om de handleiding nauwgezet te volgen. Eén misstap kan er al toe leiden dat het volledige systeem niet juist opstart en eventueel een foutcode toont.
Bij sommige fabrikanten kunnen de CO₂-cilinder en de filter niet in het apparaat zelf worden geïntegreerd, waardoor je iets meer ruimte nodig hebt in de kast.
KRAAN
Net als bij het kokendwatersysteem zijn er opnieuw verschillende soorten kranen en verschillende designs mogelijk. Vaak is een uittrekbare handdouche ook een optie. Bij kokend water ligt dat iets moeilijker vanwege het risico op verbranding, maar sommige fabrikanten bieden het ook daar aan.
Het gefilterd water en het kraanwater van de drinkwatermaatschappij worden opnieuw met gescheiden leidingen geïnstalleerd, zodat beide waterstromen niet met elkaar in contact komen.
ONDERHOUD
Bij de meeste fabrikanten geeft een display op het toestel aan wanneer de waterfilter moet worden vervangen en wanneer de CO₂-cilinder aan vervanging toe is. Soms kan dat zelfs op de kraan zelf worden afgelezen met verschillende kleurcodes, of kan de gebruiker op zijn smartphone live de status van z’n watersysteem volgen.
Bij bepaalde systemen kan die gebruiker dan ook zelf CO₂-cilinders en filters bestellen en die zelf vervangen wanneer nodig.
Onderhoud gebeurt best eenmaal per jaar. Door een reinigingsproduct door het hele systeem te sturen, worden alle componenten schoongemaakt. Bij sommige systemen kan de gebruiker het onderhoud opnieuw zelf uitvoeren, bij andere installaties moet dat door een professional gebeuren.
Met dank aan Ameauré en GROHE
