ALLES OVER WARMWATERBOILERS
Een klassieke warmwaterboiler zorgt enkel voor de opwarming van sanitair warm water en beschikt over zijn eigen brander en een voorraardvat. Daarnaast kan je uiteraard ook kiezen voor een combiketel met centrale verwarming en warmwaterinstallatie in één. We leggen uit hoe dit systeem werkt, welke brandstof het voordeligst is en hoe je het onderhoud laat aanpakken.
WERKING
Een gewone warmwaterboiler, die alleen dient voor de opwarming van sanitair warm water en die over zijn eigen brander en voorraadvat beschikt, wordt ook wel een directe boiler genoemd omdat deze boiler zelf water tot de juiste temperatuur zal opwarmen en stockeren.
Het warme water dat zich al in de boiler bevindt is daardoor onmiddellijk beschikbaar. Als het water opgebruikt is, vult de boiler zichzelf weer aan en verwarmt het water opnieuw.
Een nadeel bij een gecentraliseerd systeem als dit is dat er altijd wel warm water achterblijft in de buizen, dat daar dan ook weer afkoelt. Bij een gedecentraliseerd systeem (zie geiser/doorstromer) heb je dat amper. Een voordeel is dan weer dat warm water altijd vrijwel onmiddellijk beschikbaar is, in tegenstelling tot bij een geiser. Er is ook minder risico op verkalking, dus dit toestel heeft een vrij lange levensduur.
DIMENSIONERING
Dat opwarmen duurt echter wel even, dus om te vermijden dat je zonder warm water komt te zitten, hoort de grootte van de boiler afgestemd te worden op hoeveel je verbruikt. Neem je bijvoorbeeld graag regelmatig een warm bad of wonen er veel mensen onder één dak, dan is een grote boiler (150 tot 300 liter) aangewezen.
Een boiler die daarentegen té groot is voor je verbruik is financieel ook niet interessant, aangezien die telkens opnieuw een hoeveelheid water zal opwarmen die je nooit opgebruikt.
Houd er rekening mee dat een grote boiler veel plaats inneemt, en dat als je hem op een bovenverdieping wilt plaatsen, de vloer daar het gewicht moet kunnen dragen. Een oude zoldervloer is dus naar alle waarschijnlijkheid niet geschikt.
BRANDSTOF
ELEKTRICITEIT
De elektrische warmwaterboiler is de meest gebruikte variant. Aangezien er geen gasleidingen aangelegd moeten worden, kan een doe-het-zelver een klein toestel met beperkte capaciteit (bijvoorbeeld voor onder de spoelbak in de keuken) in principe zelf plaatsen. Voor de grotere modellen is dan weer enige kennis en mankracht vereist.
Hoewel moderne boilers goed geïsoleerd zijn en dus weinig warmte verliezen, kunnen de elektriciteitskosten wel hoog oplopen als er geen nachttarief voorzien is op de elektriciteitsmeter. Is er wel een nachttarief, dan zal de boiler automatisch ‘s nachts opwarmen en heb je dus ook minder kosten.
Wat de impact op het milieu betreft, bestaan er betere manieren om sanitair warm water in huis te voorzien (warmtepompboilers en zonneboilers). Als de elektriciteit waarmee de boiler het water verwarmt afkomstig is van groene energie, zoals zonnepanelen, dan is een elektrische boiler wel een milieubewuster alternatief dan de varianten op aardgas of stookolie.
AARDGAS
Voor de opwarming van water verbruikt een aardgas- of stookolietoestel wel bijna de helft minder energie dan een elektrisch toestel. Bij een gasketel bevindt zich in het waterreservoir een vlampijp met daaronder een gasbrander. Die treedt in werking van zodra de watertemperatuur daalt tot onder het ingestelde minimum.
De temperatuur van het water is constanter dan bij een elektrische boiler, maar een gasketel is meestal wel groter en vereist dus meer plaats.
Sinds 2015 mogen conventionele rendementsketels (zowel op mazout als op gas) niet meer geplaatst worden, en zijn enkel nog de nieuwere hoogrendementsketels toegestaan. Dat zijn de HR-ketels, de HR+ ketels en de HR TOP-ketels, die betere bekend staan als condensatieketels. Deze beter presterende toestellen recupereren de warmte van de rookgassen in plaats van ze verloren te doen gaan door het rookkanaal. Zo komt het rendement heel wat hoger te liggen dan bij oudere toestellen.
Daarnaast moet ook de kanttekening gemaakt worden dat de regering in Vlaanderen vanaf 1 januari 2022 de verkoop van nieuwe stookolieketels alsook de plaatsing van tweedehandstoestellen stopzet, daar waar er een aardgasleiding ligt. In Brussel zal dat vanaf 2025 zijn, en in Wallonië vanaf 2035. Dat betekent dat mensen die hun oude stookolieketel willen vervangen, een nieuw verwarmingssysteem zullen moeten kiezen.
Ook zullen er vanaf 2023 geen gasaansluitingen meer gelegd worden in nieuwe verkavelingen. Er worden daarentegen wel premies uitgedeeld voor milieuvriendelijkere alternatieven zoals warmtepompboilers en zonneboilers. Wie wel nog een mazoutketel heeft, kan eventueel gedeeltelijk biostookolie gebruiken als het toestel dat toelaat. Zo wordt het verbruik van fossiele brandstoffen toch enigszins verminderd.
INDIRECTE BOILER
De toestellen hierboven beschreven zijn allemaal voorbeelden van directe boilers, aangezien het verwarmen daarbij steeds in het voorraadvat zelf gebeurt. Een warmwaterboiler kan echter ook indirect – dus extern – verwarmd worden, via bijvoorbeeld de cv-installatie, een warmtepomp of via zonnecollectoren.
INDIRECT GESTOOKTE BOILER
Als je voor een indirecte manier van verwarmen gaat, zorg er dan wel steeds voor dat je een combinatie kiest die bij elkaar past, zodat het vermogen van het ene toestel dat van het andere niet overstijgt.
Wil je een aparte boiler (die geen warmtepompboiler is) toch aansluiten op een warmtepomp, ga dan na of de warmtewisselaarsspiraal daarin groot genoeg is. Is dat niet het geval, dan kan de warmteoverdracht niet efficiënt gebeuren. Een boiler die bijvoorbeeld geschikt is voor een connectie met de cv-ketel, is dat dus niet noodzakelijkerwijze voor een aansluiting op een warmtepomp. Informeer daarom zeker bij de fabrikant of installateur.
COMBIKETEL
Er bestaat ook een optie die de cv-ketel met een warmwaterboiler verenigt in één toestel, waarin dus zowel sanitair water als het water voor de ruimteverwarming worden opgewarmd. Dat is dan de zogenaamde combiketel. Aangezien je maar één toestel meer nodig hebt, bespaar je plaats en aanschaf- en onderhoudskosten.
Een nadeel is dat je, bij schade, zowel geen warm water als geen verwarming meer zult hebben. Het debiet staat ook geen groot verbruik toe, maar beperkt zich tot normaal verbruik.
Aangezien het sanitair warm water net zoals bij een geiser niet wordt opgeslagen maar à la minute wordt afgetapt, dan moet je sowieso opteren voor een hoog vermogen als je op verschillende punten tegelijkertijd warm water wilt kunnen aftappen.
ONDERHOUD
Een boiler moet goed onderhouden worden om optimaal te kunnen werken. Het onderhoud moet door een erkend onderhoudstechnicus gebeuren. Niet alleen zal die technische storingen verhelpen, maar ook zal hij bepaalde onderdelen die te zeer vervuild zijn, reinigen.
Kalkaanslag kan bijvoorbeeld de werking van het toestel sterk doen verminderen. Het kan dan gebeuren dat fel aangetaste onderdelen vervangen moeten worden. Kalk vermijd je door een waterontharder te plaatsen.
Je ketel regelmatig laten onderhouden is dus noodzakelijk voor een goede werking, en bij sommige toestellen sowieso bij wet verplicht. Een overzicht:
- Boiler of combiketel op elektriciteit: onderhoud is niet bij wet verplicht, dus ook niet als de boiler aangesloten is op de centrale verwarming. Dat sluit niet uit dat onderhoud zo nu en dan wel aan te raden is (raadpleeg daarvoor de handleiding van de fabrikant)
- Gasketel: onderhoud is niet bij wet verplicht als het om een losstaande boiler gaat, maar wel af en toe aan te raden (raadpleeg de voorschriften van de fabrikant)
- Stookolieketel: onderhoud is niet bij wet verplicht als het om een losstaande boiler gaat, maar wel af en toe aan te raden (raadpleeg de voorschriften van de fabrikant)
- Combiketel op gas: tweejaarlijks onderhoud is bij wet verplicht, aangezien deze boiler aangesloten is op de centrale verwarming
- Combiketel op stookolie: jaarlijks onderhoud is bij wet verplicht, aangezien deze boiler aangesloten is op de centrale verwarming
Vergeet niet dat niet alleen de aanwezigheid van een CO-melder het risico op CO-vergiftiging beperkt, maar dat ook een goed onderhouden aardgas- of stookolieketel daarbij een grote rol speelt. Dat geldt ook voor schouwbrand. Ontstaat er bijvoorbeeld een schouwbrand door een ketel die niet onderhouden werd zoals de wet het voorschrijft, dan zal de verzekering de schade naar alle waarschijnlijkheid niet dekken.
Wil je vermijden dat je dat onderhoud per ongeluk vergeet, dan kun je gemakkelijkheidshalve een onderhoudscontract afsluiten bij een expertbedrijf. Je installatie wordt dan op regelmatige tijdstippen nagekeken, waardoor er bij problemen kort op de bal gespeeld wordt en je grote herstellingen vermijdt.
OPGELET
Bij atmosferische ketels (het klassieke type gasketel) is het reinigen van de schoorsteen of het rookkanaal verplicht vóór onderhoud van de ketel.