Hoe gaan supermarkten om met nieuwe wetgeving rond duurzaamheid?

Betrouwbare data van leveranciers is noodzakelijk

In een opiniestuk stelt Rob Morren, Sector banker Food bij ABN Amro, dat supermarkten gedwongen zullen worden transparant te zijn en keuzes te maken wat betreft de duurzaamheid van hun assortiment. Dat ze daarbij zullen opteren voor de meest gekwalificeerde leveranciers lijkt hem een voor de hand liggende keuze.

Duurzame producten en productie

"In een gemiddelde Europese supermarkt liggen 25.000 verschillende producten. De komende jaren worden supermarkten en leveranciers gedwongen nauwkeurig in kaart te brengen hoe duurzaam hun producten en productiemethoden zijn. Dit vloeit voort uit wetgeving zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de anti-ontbossingswetgeving van de Europese Unie. Leveranciers die hier niet adequaat mee kunnen omgaan, krijgen een serieus probleem. Wettelijke rapportages over duurzaamheid zorgen ervoor dat supermarkten hun toeleveranciers steeds objectiever onderling kunnen vergelijken."

Het is niet ondenkbaar dat leveranciers die aantoonbaar beter presteren een groter deel van de ruimte in het supermarktschap zullen veroveren

Optelsom van de kwaliteit

Volgens Rob Morren lopen leveranciers het risico om uit de rekken te verdwijnen als ze geen grip krijgen op betrouwbare duurzaamheidsdata in de keten en deze data niet op een constante en uniforme manier kunnen rapporteren aan afnemers zoals supermarkten. Leveren ze wel uniforme en betrouwbare data, maar laten ze zien dat ze structureel slechter presteren dan concurrenten, lopen ze hetzelfde risico. Het negeren van gebrekkige duurzaamheid zet hen nog verder op achterstand ten opzichte van de concurrentie. "Dit is zeker zo als het gaat over producten die inwisselbaar zijn of van minder strategisch belang. Aangezien supermarkten en hun leveranciers aan dezelfde duurzaamheidswetgeving moeten voldoen, is de mate van duurzaamheid van een supermarkt toch vooral de optelsom van de kwaliteit van alle leveranciers."

Geen concessies aan kwaliteit

"Overigens geldt dit ook voor de leveranciers zelf: voedingsproducenten betrekken een aanzienlijk deel van hun producten bij andere producenten. Ook zij zullen elkaar strenger beoordelen op het gebied van verduurzaming.” Rob Morren hoopt dat supermarkten een tijd lang naast leveranciers zullen staan om hun duurzaamheidsdata in de keten op orde te krijgen. "Maar met gemiddeld 25.000 producten is het logisch dat supermarkten dit niet eeuwig blijven doen. Zij zullen keuzes in het assortiment gaandeweg meer laten leiden door hoe duurzaam producten zijn en of bedrijven om kunnen gaan met het op niveau houden van de aanvoer in een turbulente wereld. Supermarkten willen lege schappen voorkomen en geen al te grote concessies doen aan de kwaliteit van de producten. Het is niet ondenkbaar dat leveranciers die aantoonbaar beter presteren een groter deel van de ruimte in het supermarktschap zullen veroveren."

Delhaize: actief meedenken met leveranciers

In de kern is duurzaamheidsrapportering voor Delhaize geen nieuw gegeven. In haar jaarrapporten heeft Delhaize al jaren geleden een uitgebreid ESG-luik (Environmental – Social – Governance) opgenomen. "Voor het volledige gamma huismerk-producten was Delhaize zo al op eigen initiatief een grondig engagement rond duurzaamheid aangegaan. Wat onder impuls van wetgeving nu verandert, is dat van verplichte rapportering verwacht wordt dat ze breder, grondiger en professioneler wordt. Op zich een goede zaak, want dat maakt dat duurzaamheidsrapportering ook bij Delhaize nog wat hoger op de agenda komt, breder gaat dan ‘enkel’ onze huismerken én dat alle informatie in uniforme tools wordt gegoten. Met alle voordelen voor o.a. vergelijking en standaardisering", zegt Roel Dekelver, Director Communications and stakeholder management. "De uitdaging hierbij zit in de snelheid van implementatie. Heel veel data werden jarenlang op ons eigen initiatief in eigen bestanden gegoten, en regelmatig aan een audit onderworpen. Nu moet al die info, vaak héél snel, in afgelijnde kaders worden gegoten en volgens vaste patronen gerapporteerd worden. Dat vraagt best veel inspanningen op administratief vlak, maar tegelijk zien we er bij Delhaize de voordelen van in."

Delhaize wil die grondige samenwerking met leveranciers vooral ook inzetten om bij eventuele problemen mee te bouwen aan een oplossing. "Stel: uit de rapportering van een leverancier blijkt dat er ergens ruimte voor verbetering is, dan zou het ‘uit de rekken doen verdwijnen’ van die producten weliswaar makkelijk voor een ‘schoon geweten’ zorgen, maar daarmee is het probleem ter plaatse nog niet opgelost. Producten uit verkoop halen, brengt een leverancier alleen maar méér in de problemen. Precies daarom bouwt Delhaize aan langdurige (duurzame) relaties met leveranciers zodat we actief kunnen meedenken en -werken aan hun duurzaamheid. Samengevat: “onze verantwoordelijkheid opnemen” zien we bij Delhaize verder gaan dan de eenzijdige beslissing om producten wel of niet in de rekken te houden. Door te blijven werken aan die relaties met leveranciers kunnen we zeker de kwaliteit blijven bieden waar Delhaize voor staat. Het veranderende duurzaamheidsdiscours zal een effect hebben op hoe retailers samenwerken met hun leveranciers, al denken we dat de realiteit van duurzame waardeketens complexer is dan een simpele “tick the box” oefening."

Colruyt Group: preconcurrentieel samenwerken

Volgens Colruyt Group zullen bedrijven inderdaad beter met elkaar vergeleken worden als het gaat over hun inspanningen en verantwoordelijkheden op vlak van duurzaamheid. "Deze standaarden zullen bijdragen tot een betere afstemming tussen huidige, internationale, assessment methodologieën die te pas en te onpas worden opgelegd aan bedrijven en die niet overstemmen qua topics, KPI’s en onderbouwing. Vandaag is dat vergelijken moeilijk", zegt Astrid Van Parys, sustainability manager. "CSRD vraagt transparantie over de hele keten. Elke actor moet dus deze transparantie kunnen geven. Zij zullen dat niet alleen voor ons moeten kunnen garanderen maar voor elke andere retailer aan wie ze leveren."

Nog volgens Astrid Van Parys komt er naast de commerciële relatie een nieuwe soort relatie tussen leverancier en retailer bij die aanvullend is aan de commerciële. Ook de verhouding tussen retailers onderling verandert, steeds meer komen er vormen van pré-concurrentieel samenwerken. "Dat zijn positieve, nieuwe dynamieken. Door als retailers gezamenlijk de marktnorm qua duurzaamheid naar omhoog te trekken, maken we het leveranciers eenvoudiger en maken we het mogelijk dat iedereen meekomt. Het ‘inclusief zakendoen’ en ‘duurzame sourcing’ zijn overigens twee van onze 27 duurzaamheidsdoelstellingen."

"Elke retailer zal zijn eigen strategie ontwikkelen om met zijn leveranciers om te gaan, zowel wat betreft het behalen van doelstellingen als het verkrijgen van transparantie. We zien een toename van de koppeling van beide. Betrouwbare data vormen een eerste stap naar inzicht in verduurzaming en een sterkere samenwerking. Dat is bij Colruyt Group niet anders en al jaren een natuurlijke vorm van samenwerking tussen retailer en leverancier, zeker met betrekking tot eigen merken. We geloven ook dat duurzaamheid kansen biedt voor een sterkere samenwerking en een nieuwe manier van werken met leveranciers."

Aldi: belangrijk bij evaluatie

Voor Aldi zijn discount en duurzaamheid met elkaar verbonden. "We mogen duurzaamheid niet zien als luxe, en net daar is er een relevante rol voor ons als discounter. Dit geldt zeker voor de producten in onze rekken. Negentig procent van ons assortiment bestaat uit huismerken, en dat maakt dat we zelf de regie hebben over deze producten. Regels en maatregelen uit de verschillende aankoopbeleidslijnen worden geïntegreerd in ons aankoopproces. Leveranciers moeten hieraan voldoen om goederen te kunnen leveren. Alleen die producten die voldoen aan ons aankoopbeleid komen in onze rekken. Wanneer wij nieuwe doelstellingen overwegen, werken we nauw samen met onze leveranciers om dit in goede banen te leiden.", zegt Manager Corporate Responsibility Stefaan De Schepper.

Als lid van het Science Based Targets Initiative (SBTI) wil Aldi samen met zijn leveranciers de CO₂-uitstoot in de keten verder verminderen. Het SBTI-programma definieert op een wetenschappelijke manier concrete duurzaamheidsdoelstellingen. "We sporen onze leveranciers die verantwoordelijk zijn voor 75% van onze CO₂-uitstoot aan om zich hierbij aan te sluiten. Voor Aldi België gaat het in totaal om een 150-tal leveranciers. We ondersteunen hen hierin met onder meer webinars rond het opmaken van een klimaatplan."

Jaarlijks houdt Aldi België binnen de internationale Aldi Nord-groep een Corporate Responsibility Supplier Evaluation (CRSE). Deze evaluatie werd ontwikkeld specifiek voor leveranciers in toeleveringsketens van gevoelige producten zoals tropische vruchten en textiel. "Leveranciers worden daarbij geëvalueerd op het vlak van transparantie en duurzaamheid. Het evaluatieproces gebeurt in nauw overleg met de leverancier om op basis van de resultaten te bepalen wat eventueel ondernomen dient te worden om de duurzaamheidsprestaties verder te verbeteren. We streven ernaar om in eerste instantie oplossingen te vinden samen met de leverancier, maar als we een gebrek aan vooruitgang zien na een slechte score, kunnen we besluiten om de samenwerking te beëindigen."

Carrefour: samenwerking loont

"Voor ons is duurzaamheidsrapportering geen nieuw gegeven. Omdat Carrefour noteert op de beurs van Parijs, zijn we al langer verplicht verslag uit te brengen over onze duurzaamheidsinspanningen. Idem dito voor onze Franse leveranciers. In die context zijn we het al langer gewend om onze krachten te bundelen", zegt Pascal Léglise, Corporate Social Responsability and Quality Sustainable Development Director bij Carrefour Belgium. "Als elke actor apart werkt, zullen we nooit tot maatschappelijke veranderingen komen. Wij hebben in de retailsector een aantal zaken die moeten verbeterd worden, zelfde verhaal bij de leveranciers. En bij de leveranciers van de leveranciers. De hele keten dus. Soms zetten de retailers de eerste stap, soms de industrie en die vraagt ons dan om gevolg te geven aan wat zij ontwikkeld hebben. Ik bekijk de CSRD-verplichting dan ook als een mooie aanzet naar nog meer maatschappelijke samenwerking om onze consumenten zo duurzaam mogelijke producten te kunnen aanbieden."

Carrefour gelooft er dan ook vast in dat het niet zover zal komen dat de samenwerking met leveranciers stopgezet zal moeten worden omwille van duurzaamheidsredenen. Integendeel. "De rapportering is nu geformaliseerd volgens bepaalde standaarden. Iedereen moet dezelfde taal spreken en hetzelfde meetinstrument gebruiken, wat het mogelijk maakt leveranciers objectief met elkaar te vergelijken. Het vermijdt ook greenwashing, en dat is zeker een goede zaak. Vergeet hierbij niet dat leveranciers ook hun retailers zullen auditen. Duurzaamheidsrapportering is zeker een en-en verhaal."