Trend naar voorkeur voor franchisewinkels zet zich door

“Winst supermarktketens komt van franchisewinkels, niet van eigen winkels”

Niet alleen Delhaize heeft zich getoond als fan van franchisewinkels. Ook andere netwerken willen hun aandeel in eigen winkels verminderen. Dit is simpelweg omdat ze rendabeler zijn. Voor gedreven ondernemers is franchising een goed idee, omdat ze direct in een succesvol netwerk stappen. Wij hadden een gesprek hierover met Carine Janssens van de Belgische Franchise Federatie (BFF). Deze organiseert seminaries en jaarlijks de beurs ‘Franchising Belgium Day’. Ook franchisegevers kunnen altijd bij de BFF terecht.

Belgische Franchise Federatie
Carine Janssens: “BFF is een vereniging zonder winstdoeleinden om de ethische en authentieke franchising te promoten. We streven naar een evenwichtige ontwikkeling van de franchisenetwerken. Iedereen die is aangesloten bij BFF moet de Europese Deontologische Erecode naleven. Die bevat onder meer praktische en essentiële voorwaarden die de relatie regelen tussen een franchisegever en zijn franchisenemers.”

Wens voor meer franchisewinkels

Begin 2023 schreven we dat er een trend is naar meer franchisewinkels binnen een enseigne, getuige Delhaize. Klopt dat nog?

Carine Janssens (CJ): “Ja, meer en meer supermarktketens denken eraan om een gedeelte van hun verkooppunten over te dragen aan franchisenemers. Bij Carrefour is dat bijvoorbeeld ook het geval maar dat bedrijf wil niet alle winkels franchiseren, zoals bij Delhaize. Carrefour wil eigen winkels behouden die dan fungeren als pilootwinkels. Ze dienen om commerciële concepten te testen en als voorbeeld om alle franchisenemers dezelfde taal te laten spreken.”

Zijn er nog meer voorbeelden dan Delhaize en Carrefour?

CJ: “Zeker. We zien hetzelfde scenario bij Intermarché, dat de winkels van Mestdagh heeft overgenomen en de geïntegreerde winkels overdraagt aan franchisenemers. Colruyt heeft verschillende Match- en Smatchwinkels overgenomen en test nu uit op welke manier en onder welk concept ze die willen gaan uitbaten. Enkele hiervan worden al door Retail Partners Colruyt Group uitgebaat als franchisewinkels onder het logo Spar.”

Vanwaar die wens voor meer franchisewinkels, al dan niet naast eigen vestigingen, oftewel geïntegreerde winkels?

CJ: “De meeste supermarktketens geven in hun jaarafrekening grif toe dat de winst komt van franchisewinkels en niet van de eigen winkels. De franchiseverkooppunten binnen een keten zijn vaak de meest winstgevende winkels net omdat ze door zelfstandigen gerund worden. En ook natuurlijk omdat het hoofdkantoor bijvoorbeeld de personeelskosten niet draagt.”

“Een zelfstandige uitbater is meer bekommerd om zijn winkel en zijn personeel dan de baas van een verkooppunt van een keten, die niet alle dagen aanwezig kan zijn. Franchisenemers steken meer energie in hun verkooppunten, ze zijn er elke dag aan het werk en ze zijn continu bezig met hun zaak. Ze zijn meer gemotiveerd omdat die zaak van hen zelf is. Ze staan ook dichter bij de klant en geven persoonlijk advies. Verkooppunten van een keten die in eigen beheer worden uitgebaat, worden vanop afstand en met personeel gerund dat niet altijd dezelfde energie erin steekt als de zelfstandige franchisenemer en zijn personeel.”

Is franchise an sich nog een groeiend businessmodel?

CJ: “Ja, we merken dat aan de kandidaturen van toekomstige franchisenemers. Meer individuen zoeken een zelfstandige activiteit en vragen ons advies. Dat komt omdat ze vermoeden dat de voldoening groter zal zijn dan wanneer ze voor een baas werken, of omdat ze bijvoorbeeld op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging na de reorganisatie van het bedrijf waar ze werkten.”

Tip: Spreek met andere franchisenemers van de franchiseformule die je op het oog hebt

Voor sterke ondernemers

Kunt u nu nog eens vertellen waarom het franchiseconcept voor een ondernemer een goed idee is?

CJ: “Een franchiseconcept groeit geleidelijk, eerst met eigen verkooppunten en vervolgens met franchiseverkooppunten. Na een tijd werpt het zijn vruchten af en heeft het een naambekendheid. Een franchisenemer moet dus zelf geen concept meer bedenken en hij kan aansluiten bij een netwerk dat zijn succes al bewezen heeft. En vooral: hij krijgt de knowhow van de franchisegever, een gedegen opleiding en later een ondersteuning.”

Als het dan voor een franchisenemer toch misloopt, waaraan ligt dat dan volgens u?

CJ: “Eerst en vooral: een nieuwe franchisenemer maakt niet alléén of zómaar de keuze voor een bepaald netwerk. Het is de franchisegever die, na screening van de kandidaat-ondernemer, beslist of die al dan niet mag aansluiten bij zijn franchisenetwerk. Met andere woorden: de franchisenemer is zich van in het begin bewust van bijvoorbeeld het financiële plaatje. Alle aspecten worden grondig doorgesproken op voorhand. Daarna is de franchisegever verplicht een opleiding te geven (die al getest is in meerdere winkels) en zijn knowhow over te dragen, en staat hij de franchisenemer bij met raad en daad bij de opstart van zijn eigen zaak.”

“Het spreekt voor zich dat een franchisenemer in ieder geval heel sterk ondernemersgezind moet zijn en alles moet willen inzetten om zijn zaak goed te laten draaien. Als franchisenemers toch stoppen, kan dat het gevolg zijn van onvoorziene omstandigheden. Recent heeft de energiecrisis daartoe bijgedragen en de coronapandemie heeft ook in bepaalde sectoren zijn sporen nagelaten. Andere mogelijke redenen kunnen onverwachte werken in de straat of een overlijden zijn.”

Starten met franchising

Wat kan een geïnteresseerde franchisenemer bij BFF opsteken vooraleer hij zijn prospectieronde begint?

CJ: “Hij kan gratis bij ons terecht voor advies op verschillende vlakken met betrekking tot franchising. BFF geeft tweemaal per jaar opleidingen voor toekomstige franchisenemers in de vorm van het seminarie ‘Starten met franchising’. Het businessmodel van franchising wordt er uitvoerig uitgelegd door experten. Het is een open debat waar alle vragen gesteld kunnen worden.”

“We organiseren ook de jaarlijkse beurs 'Franchising Belgium Day', dit jaar vindt die plaats op 8 oktober in Waver. Interessant voor mensen die op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging en als zelfstandige een zaak willen opstarten. Veel franchisegevers hebben er een stand om het gesprek aan te gaan met nieuwe kandidaat-ondernemers.”

Voor welke zaken kan een franchisegever bij BFF terecht?

CJ: “Toekomstige franchisegevers kunnen ook terecht op het seminarie ‘Starten met franchising’. Daarnaast kunnen ze zich laten begeleiden als Starter-lid door het expertencollege van BFF. Dat is samengesteld uit experts die op verschillende vlakken actief zijn. Denk aan franchiseconsultants, expert-boekhouders, experts in geomarketing, in IT, in marketing enzovoort.”

“BFF heeft ook een juridische commissie, die bestaat uit verschillende juristen gespecialiseerd in franchising. Daar kan iedereen een beroep op doen voor juridisch advies, voor het opstellen van een contract en voor het Precontractueel Informatie Document. BFF staat haar leden-franchisegevers bij in de goede ontwikkeling van hun franchisenetwerken door al hun vragen te beantwoorden.”

Arbitragecommissie

Op juridisch vlak is men best goed geïnformeerd, lijkt ons …

CJ: “Inderdaad, daarom hebben we de ‘Dag van de experten’ in het leven geroepen, zowel leerrijk voor franchisegevers als -nemers. Het is een belangrijke conferentie die een aantal onderwerpen behandelt in verband met de ontwikkeling van franchisenetwerken en die de juridische actualiteit belicht die een impact kan hebben op het franchise-businessmodel. Franchiseprofessionals krijgen daar een overzicht van de trends en de juridische nieuwigheden die een invloed kunnen hebben op de franchisenetwerken in 2024. We hebben het er onder meer over de rol van de Arbitragecommissie en het resultaat van haar werking in 2023 en 2024. Een jurist van BFF en onze ere-voorzitter maken trouwens deel uit van die Arbitragecommissie.”

Tips voor (kandidaat-)franchisenemers van Carine Janssens:
- Ga voor een activiteit waar je feeling voor hebt. 
- Ga na of al bewezen is of het (jonge) franchiseconcept goed werkt. Een balans van ten minste 2 jaar kan aantonen wat het zakencijfer is en of het rendabel is.
- Praat met andere franchisenemers van de franchiseformule die je op het oog hebt. 
- Praat niet alleen met één iemand, maar met meerdere franchisenemers. Kies ze zelf uit.
- Denk niet bij voorbaat: ‘Ik zal er veel geld mee verdienen’. Dat kan alleen als je hard werkt en ten volle 100% achter het concept staat.
- Stel samen met je boekhouder een realistisch businessplan op en vooral, volg het.
- Stel realistische verwachtingen.
- Ga te rade bij een specialist-boekhouder. Ook op dat vlak kan BFF helpen.
- Een franchisegever moet een franchisenemer wettelijk een Precontractueel Informatie Document (PID) geven, 30 dagen voor ondertekening van een contract. Zo kan je met je raadgever nagaan of het voorstel een eerlijke win-winrelatie inhoudt.
- Twijfel nooit om naar je franchisegever te stappen als iets niet goed loopt of als een probleem zich aandient.     
- Klop aan bij BFF indien je twijfels hebt betreffende een franchisegever die al dan niet aangesloten is bij BFF.

Tips voor franchisegever die met enseigne vanuit het buitenland naar België wil komen:   
- Start met een pilootwinkel om je concept uit te testen en aan te passen aan de lokale markt.
- Wees je ervan bewust dat je een aangepast businessplan voor de Belgische markt moet opstellen met behulp van een Belgisch accountantkantoor.
- Denk eraan dat de kosten niet in alle landen dezelfde zijn, zoals huurkosten en loonkosten.
- Pas het buitenlandse concept realistisch aan aan de noden, verwachtingen, smaken enzovoort van de lokale bevolking.