Antibacterieel beslag
Door het intensieve gebruik van deurkrukken, grepen, duwplaten enzovoort in zorginstellingen is deurbeslag een belangrijk overdrachtspunt voor bacteriën. Daarom kan antibacterieel beslag worden vervaardigd door het gebruik van materialen die een natuurlijke antibacteriële werking hebben, zoals massief koper, brons en zilver, maar ook biociden en speciale coatings kunnen worden gebruikt.

De afgelopen jaren zijn er geen bijzondere veranderingen geweest op het vlak van deze materialen en coatings. Wel zijn er nu oplossingen die voorheen enkel werkten onder invloed van UV-licht. Tegenwoordig werken deze oplossingen ook zonder de verplichte aanwezigheid van UV-licht, daardoor is er geen zonlicht of TL-licht meer nodig. Dat komt door de gewijzigde samenstelling van de coating. De oplossingen kunnen opgedeeld worden in drie generaties.
eerste generatie
Dit zijn middelen die een antibacteriële werking hebben. Het nadeel hiervan is echter wel dat de dode bacteriën op het deurbeslag achterblijven, waardoor de kans bestaat dat er een nieuwe laag met bacteriën gecreëerd wordt. Het gebruik van kiemdodende materialen kan het verspreiden en voortleven van bacteriën tegengaan.
koper/brons
Koper is een krachtige antibacteriële stof met een snelle effectiviteit tegen bacteriën. Oppervlakken bestaande uit antibacterieel koper verminderen continu de biobelasting, wat een meer hygiënische omgeving creëert en het risico op infectieverspreiding vermindert. Erkende fabrikanten, leveranciers en dienstverleners gebruiken het Antimicrobiële Kopermerk om aan te geven dat zij erkende antibacteriële koperen legeringen gebruiken en aan de voorwaarden voldoen.

Uit een onderzoek dat is gecontroleerd door het US Environmental Protection Agency (EPA), blijkt dat kiemen op bronzen beslag binnen enkele minuten tot 99,9% vergaan. Er is gebleken dat ziektekiemen vele malen sneller sterven op brons dan op andere materialen, met de nadruk op brons met minimaal 92% koper. Het voordeel hiervan is dat het materiaal levenslang een antibacteriële werking zal hebben. Hoe hoger het kopergehalte van het beslag, hoe beter de kiemdodende werking. De snelheid waarmee deze kiemen afsterven, heeft te maken met de legering van het materiaal: een kopergehalte van 60% zorgt voor een lage kiemdodende werking, terwijl dat van 92% beschikt over een hoge kiemdodende werking. Bacteriën, waaronder de ziekenhuisbacterie MRSA, krijgen hierdoor geen enkele kans op overleving.
Zilver
Ook zilver kent een gelijkaardige werking. Microzilver heeft een brede werkzaamheid tegen bacteriën en schimmels. Het geeft zilverionen af die het groeien van bacteriën en andere ongewenste kiemen belemmeren en het infectiegevaar voor mensen reduceren. De geïntegreerde antimicrobiële bescherming ondersteunt effectief de hygiëne. Het gebruik van deze materialen kan tevens duur en onpraktisch zijn. Er zijn twee soorten procedés mogelijk met zilver: verwerking in polyamide en verwerking in glaskeramiek.

Polyamide: microzilver wordt gelijkmatig tijdens de productie in het polyamide verwerkt. Het additief is hierdoor vast verbonden met het product en is zodoende ongevoelig voor uv-licht en reinigingsprocedures. Vanwege het poreuze oppervlak van het microzilver beschikt het toegepaste materiaal over een uitstekend opslageffect en toont het na de verwerking in het polyamide een permanente, betrouwbare werking. Het product belast noch het milieu, noch het organisme van de mens. De werkzame stof is ECOCERT-gecertificeerd. Het materiaal wordt toegepast in een assortiment van deurklinken, maar ook in sanitairaccessoires.
Glaskeramiek: hierbij worden zilverionen in een draagsysteem van glaskeramiek verwerkt. De actieve bestanddelen van het materiaal gaan de groei van kiemen tegen.
tweede generatie
Hieronder worden biocides zoals Microban of triclosan en het gebruik van zilverionen verstaan. Bepaalde bacteriën worden hierdoor gedood, maar de resten blijven dan ook achter op het deurbeslag. Deurbeslag dat regelmatig behandeld wordt met deze middelen, dient vaak schoongemaakt te worden, wat de werking hiervan weer doet afnemen.
derde generatie
Hieronder valt de behandeling met de HC3-coating (Hygienic Coating 3rd generation). Deze doodt diverse ziekenhuisbacteriën en verwijdert daarbij ook de dode cellen, wat het grootste verschil vormt ten opzichte van de oplossingen van de eerste en tweede generatie. De basis van deze coating is een speciale versie van titaniumdioxide (Ti02). Producten, behandeld met HC3, kunnen een effectief onderdeel vormen van een algemeen infectieprogramma. Ze is bewezen effectief tegen onder andere MRSA en E. coli.

De coating bevat, in tegenstelling tot chemische middelen (biociden), een innovatief fotokatalytisch element. Daardoor kan ze enkel onder invloed van uv-licht (dus daglicht en ongefilterd tl-licht) als katalysator optreden en gebruikmaken van een natuurkundig fenomeen om bepaalde organismen af te breken, waaronder bacteriën, virussen en organisch vuil. De elektronen die geactiveerd worden door het licht, komen in aanraking met watermoleculen (H2O), die in de omgeving altijd aanwezig zijn. Het is echter wel zo dat - zoals eerder aangegeven - dergelijk beslag voornamelijk in ziekenhuizen wordt gebruikt. Daar is daglicht in de gangen natuurlijk niet altijd aanwezig.
Er worden daaruit twee reactieve radicalen opgebroken: superoxide (O2-) en Hydroxyl (OH-). Deze vrije radicalen creëren een oxiderende werking. Die werking breekt organische lichamen zoals bacteriën en virussen af in water (H20) en koolstofdioxide (CO2), wat dan weer wordt afgegeven aan de ruimte. Omdat ze die reststoffen afgeeft aan de ruimte, is de HC3-coating ook nog eens zelfreinigend. Tevens is het een zeer harde coating, waardoor de slijtage minimaal is en de coating jaren kan blijven functioneren. De belangrijkste eisen voor een effectieve werking zijn:
- De beschikbaarheid van licht
- Reiniging met niet-agressieve chemicaliën

Ook antibacteriële deuren kunnen ertoe bijdragen om de verspreiding van de MRSA-bacterie in te dijken. Bij de meeste fabrikanten worden vooral de kopse kanten en het vlak van het deurblad antibacterieel gemaakt, in bepaalde gevallen wordt ook de onder- en bovenkant van het deurblad bewerkt. Lees meer over antibacteriële (zwaai)deuren in het online dossier.
Naast antibacteriële deuren en beslag vormt ook de antibacteriële wandbekleding een belangrijk onderdeel van een totale MRSA-preventieaanpak. Lees meer over antibacteriële verf en wandbekleding in het online dossier.
