ZWEVENDE HANGKASTEN POPULAIR BIJ INTERIEURARCHITECTEN

TOEPASSING CRUCIAAL VOOR KEUZE VAN HET BESLAG

Is het u al opgevallen dat interieurarchitecten almaar vaker kiezen voor zwevende hangkasten? De kast mag de grond niet raken, want dat maakt het uitzicht strak en laat ruimte om te spelen met sfeerverlichting. Zo'n kast tart de wetten van de fysica. Om daar een duurzaam antwoord op te bieden, dient u goed te overwegen welk beslag u gebruikt.

FUNCTIONEEL, VEILIG ÉN ESTHETISCH

Een bovenkast, een onderkast of een boekenrek met een open wand … u moet ze allemaal tegen de muur hangen. De tijd dat u dat met een klassieke haak deed, ligt al lang achter ons. De klant en de interieurontwerper zien die haak liefst niet en verwachten ook dat de kasten veilig in gebruik zijn. Dat vraagt aangepaste oplossingen voor het ophangbeslag. De fabrikanten spelen hier al ruime tijd op in.

De markt biedt vandaag oplossingen voor ieder kasttype, zichtbaar of onzichtbaar, en, indien gewenst, ook met een beveiliging tegen het uithaken van de kast.

MEER DAN ZWAARTEKRACHT

Maar laten we beginnen bij het begin. Een kast die ophangt, krijgt heel wat te verduren. Op de eerste plaats is er de zwaartekracht die de kast continu naar beneden trekt. Daarnaast is er een zijwaarts werkende kracht die de kast van de muur probeert te trekken. De zwaartekracht hebben we goed onder de knie.

De beslagfabrikanten weten perfect hoe ze hun beslag moeten maken en plaatsen om te vermijden dat het losgetrokken wordt of vervormt onder invloed van de zwaartekracht. Dat is net waarom het beslag idealiter tegen het plafond van de kast geplaatst dient te worden. De kast zorgt zo mee voor de stabiliteit van het beslag. Vanuit het oogpunt van de zwaartekracht speelt het absoluut geen rol hoe diep de kast of bijvoorbeeld een tablet is.

De neerwaartse kracht op een kast van 60 cm diep is even groot als op een tablet met hetzelfde gewicht, maar die 120 cm diep is. Maar de diepte van het meubel en de zwaartekracht creëren ook een zijwaartse trekkracht op het beslag. Hoe dieper het element, hoe groter die kracht. En dat is een belangrijk aandachtspunt dat wel eens over het hoofd gezien wordt bij de keuze van het ophangbeslag.

Bij een kast waarbij het beslag ondersteund wordt door het kastplafond, is de invloed van de trekkracht opgevangen. Maar niet ieder meubeltype laat toe om het beslag tegen het kastplafond te monteren. Denk maar aan een badkamermeubel met een zware tablet en een open rug voor de doorvoer van de wateraanvoer en -afvoer. Hier dient het beslag iets lager geplaatst te worden en is er geen 'kopdekking' meer voor het beslag. Aangezien de trekkrachten nu wel kunnen inwerken op het beslag, bestaat het risico dat het beslag torst, met alle gevolgen van dien. Er is aangepast beslag op de markt om in deze situatie te gebruiken.

Weet dat er op het vlak van sterkte geen verschil is tussen een beslag met een behuizing in kunststof of metaal. De behuizing heeft louter een esthetische functie en speelt geen rol in het verwerken van de neerwaartse, noch zijwaartse krachten. Het mechanisme van het beslag zelf is altijd in metaal, ongeacht de keuze van de behuizing.

BEZINT EER GE BEGINT

Iedere kast is anders, wordt anders gebruikt … en dat vraagt ook een doordachte keuze van het beslag. Het gewicht van de kastinhoud, de manier van openen (draaideur of klapdeur), de vraag of er lades in de kast verwerkt zijn, de rughoogte van de kast, de kastdiepte … zouden allemaal aandachtspunten moeten zijn in het selectieproces. Neem dus niet uit gewoonte het standaardbeslag bij de montage van een kast, maar overdenk vooraf grondig welke oplossing nodig is om een duurzaam eindresultaat af te leveren aan uw eindklant. Sommige fabrikanten bieden een configurator om u te begeleiden in de keuze van het juiste beslag.

Maar let op, een meubelstuk is maar zo sterk als zijn zwakste schakel. Het volstaat dus niet enkel aangepast beslag te gebruiken, het volledige meubel moet op een hoogkwalitatieve manier geconstrueerd worden.

SCHROEVEN OF INDRUKKEN

Het bevestigen van het beslag aan het meubelstuk kan op twee manieren: schroeven of indrukken. Schroeven is de klassieke en meest gangbare manier van werken. Het beslag dat zich laat indrukken, vraagt helemaal geen schroeven meer voor de montage.

Het belangrijkste voordeel van dit nieuwe type beslag is dat het uit één geheel bestaat. De metalen drevels worden tijdens de productie uitgestanst. De drie of vier drevels verdelen de krachten en dragen het gewicht van de kast als één geheel over de bevestigingshaak of -plaat.

Bij het gebruik van schroeven is dat niet het geval. Bovendien hebben houtschroeven een slechtere draagkracht en bij een torsende werking op het beslag kunnen er schroeven uit het plaatmateriaal getrokken worden. Dat is bij deze drevels niet het geval.

SPEEL HET VEILIG

Ongeacht de keuze van het beslag: het bevestigen van het meubelstuk aan de wand kan met haken, een plaatje of een rail in aluminium of metaal. Lichter of budgetmeubilair kunt u nog met een haak aan de muur bevestigen. In plaats van het klassieke oog bestaan er ook metalen elementen die in de achterwand gemonteerd worden en waar de haak achter kan grijpen. 

Besteed in ieder geval de nodige aandacht aan hoe u deze inhaakoptie tegen de muur bevestigt. Gezond boerenverstand primeert: gebruik voldoende schroeven en, indien nodig, aangepast aan het muurtype. Een blok in beton vraagt een ander type plug dan een blok in cellenbeton. Ga bij een muur in houtskelet of gipskarton na of de wand plaatselijk versterkt is om het gewicht te dragen. Een evolutie in deze bevestigingsrails of -plaatjes is de uithaakbeveiliging. Een dun plaatje in deze elementen voorkomt dat de haken van het beslag per ongeluk kunnen uithaken.

Die veiligheid is vanuit twee invalshoeken interessant. Zo is er de trend naar het gebruik van valdeuren voor de bovenkasten in keukens. Bij die deuren maakt de gebruiker een opwaartse beweging om de deur te openen. Bij een verkeerde of overdreven duwbeweging bestaat het gevaar dat de gebruiker de kast uit de muurbevestiging tilt. Hij krijgt dan het volledige gewicht in één hand, met onvermijdelijke ongelukken tot gevolg. Maar ook voor u als schrijnwerker of plaatser biedt deze uithaakbeveiliging voordelen. Bij brede kasten nemen de veiligheid en het plaatsingsgemak toe. Zodra de kast ingehaakt is, kan ze niet meer loskomen, terwijl u de kast afregelt.

 

Moet de kast om een of andere reden toch nog van de muur gehaald worden, dan volstaat het om het beveiligingsplaatje terug te duwen met bijvoorbeeld een schroevendraaier om de kast vervolgens te kunnen uithaken. Sommige fabrikanten bieden een inslagstempel aan om het beslag met de drevels foutloos en vlot te plaatsen.

ZICHTBAAR VERSUS ONZICHTBAAR

Een andere factor die van belang is bij de keuze, is de vraag of het beslag zichtbaar mag zijn of niet. Bij de klassieke aanpak zit het beslag in de kast en haakt het via een uitsparing in de kastrug in een bevestigingshaak of -plaat die op haar beurt aan de muur bevestigd is.

Mag het beslag niet zichtbaar zijn, dan wordt het aan de achterzijde tegen de kastrug gemonteerd. Het verstellen van de kast gebeurt dan via gaatjes in de kastwand of het kastplafond. Dit vraagt om uitfrezingen of doorboringen die met een kapje in de kleur van het plaatmateriaal verborgen worden. De 3D-verstelling is overigens bij iedere fabrikant een gangbare oplossing. Goed om te weten: er bestaan ook afstandshouders om aan de onderzijde van de kast te plaatsen. Die zorgen ervoor dat het meubelstuk mooi evenwijdig met de muur hangt

Voor kasten zonder rug (denk aan een bibliotheekrek) bestaan er oplossingen die in het plaatmateriaal ingefreesd kunnen worden. Ze haken in een klein plaatje dat niet breder is dan de dikte van het plaatmateriaal. Het verstellen van het meubelstuk gebeurt via uitsparingen in de zijwand. Ook hier zijn er afdekkapjes om deze gaten aan het zicht te onttrekken. 

Met dank aan Hettich en Van Opstal