DE JUISTE HAKSELAAR KIEZEN
dit zijn de belangrijkste factoren bij het kiezen van een hakselaar

Hakselaars zijn essentiële gereedschappen geworden voor zowel particulieren als professionals. Het kiezen van de juiste hakselaar is vaak een uitdaging vanwege de verschillende opties op de markt. Veiligheid en onderhoud zijn ook belangrijke factoren bij het gebruik van een hakselaar. Dit artikel bespreekt de diverse soorten hakselaars en behandelt verschillende factoren, veiligheidsvoorzieningen en onderhoudstips.
Verschillende SOORTEN
Elektrische hakselaars
Het voordeel van een elektrische hakselaar is dat er geen uitstoot is en dat die dus milieuvriendelijk is. Het geluidsniveau van een elektrische hakselaar komt enkel van het hakselen, wat dus miniem is. Elektrische hakselaars hebben een batterij: deze heeft het nadeel dat ze opgeladen moet worden en een beperkte autonomie heeft. De batterijcapaciteit neemt ook af als het kouder wordt.
HYBRIDe HAKSELAARS
Het voordeel van deze hakselaars is dat ze milieuvriendelijker zijn en minder verbruiken. Het geluidsniveau van een hybride hakselaar varieert tussen de 90 en de 120 decibel. Wanneer de dieselmotor stationair draait, stuurt hij energie naar de elektromotor en zorgt hij voor energieterugwinning naar de rotor, met behoud van het beoogde toerental. Tijdens deze periode zonder belasting worden de condensators opgeladen. Een lege condensator wordt in minder dan 20 seconden opgeladen.
Er bestaat een verschil tussen hakselaars voor particulieren en professionelen. De hakselaars voor particulieren hebben als voordeel dat die maar een aantal keer per jaar gebruikt worden en verder geen onderhoud vereisen. Er is ook geen vervuilende benzine nodig die ververst moet worden.

BenzineHakselaar
Dit soort hakselaars kan bij sommige verdelers als best verkocht beschouwd worden. Een benzinemotor weegt immers minder dan bijvoorbeeld een dieselmotor en kan makkelijk onder de 750 kg wegen. Een lichtere hakselaar wil immers ook zeggen dat die makkelijk manoeuvreerbaar is op het terrein.
De kracht van een benzinehakselaar varieert tussen de 37 pk/16 cm voor 5 ton/uur en 57 pk/21 cm voor 7 ton/uur.
Het brandstofverbruik van een benzinehakselaar hangt af van verschillende factoren. Zo worden het soort hout, de diameter van het hout en met hoeveel mensen de hakselaar gevoed wordt, in rekening gebracht. Gemiddeld verbruikt een hakselaar dan zo'n 4 liter per uur.
PTO-aangedreven hakselaar
De prijs van een PTO-aangedreven hakselaar ligt doorgaans lager dan die van andere modellen. Deze worden veelal in bosbouw gebruikt, maar ook tuinaannemers vinden de weg naar een PTO-hakselaar. Dit soort hakselaar hangt doorgaans aan een tractor maar eens ze zijn afgekoppeld, kunnen ze ook manueel worden verzet. Deze hakselaars worden meestal ingezet op bereikbare wegen maar met een slechte ondergrond waar een tractor dan wel gemakkelijk bij kan.
De PTO bevindt zich bij de meest moderne tractors in het midden van de driepuntophanging voor werktuigen. Een PTO-hakselaar kan makkelijk takken van 15 cm diameter aan. Tractors hebben wel wat pk's nodig om de hakselaar aan te drijven: dit start vanaf 25 pk en loopt tot meer dan 90 pk op afhankelijk van de hakselaar.
Trommeltechnologie
Sommige hakselaars beschikken over een trommeltechnologie. Deze trommel is dan uitgerust met twee messen. De messen zijn langs beide kanten geslepen, zodat ze gemakkelijk kunnen worden gedraaid. Nadien kunnen ze worden bijgeslepen. Door het snel draaien van de trommel, fungeert hij als een turbine en invoerrol.

van de messen om de takken 'automatisch' naar binnen te trekken (Jo Beau)
Het grote voordeel van de trommeltechnologie is de verwerkingssnelheid en het resultaat. Een nadeel kan zijn dat fijn materiaal zoals bladeren, siergras en haagscheersel iets moeilijker te verwerken zijn. Dat kan dan weer opgelost worden door een combinatie in te voeren. Fijn materiaal samen met een tak, en de hakselaar neemt alles probleemloos mee.
Er zijn ook nog andere hakselaars met messen. Het voordeel hiervan is dat de messen kunnen gedraaid worden en er heel goed coniferen mee kunnen worden gehakseld. Last but not least zijn messen ook veel goedkoper dan hakbijlmechanismen.
Factoren bij het kiezen
Verwerkingscapaciteit
De verwerkingscapaciteit van hakselaars hangt af van de grootte van de invoerrollen. Sommige hakselaars kunnen takken met een diameter van zo'n 21 cm aan of hebben een functie die zelf de snippergrootte instelt. Daarnaast kunnen hakselaars een grote hoeveelheid binnen het uur verwerken en kunnen ze ook uren doorgaan.
Ook het soort takken maakt voor hakselaars vaak weinig uit. Zo kunnen hakselaars vaak zowel gewone takken met zijtakken als bamboe aan.

Veiligheidsfuncties
Hakselaars zijn vaak gekeurd volgens de Europese normen. Bij hakselaars met een trommel is de afstand van de invoer tot aan de trommel ruim voldoende om nooit de trommel te raken met de handen. Indien er toch iets zou mislopen, beschikken de hakselaars ook over een ingebouwd beschermingsmechanisme en veiligheidsvoorziening. Toestellen zijn veelal ook uitgerust met een noodstop.

Voor de persoon die met de hakselaar werkt, is het sterk aangeraden om steeds te werken met de juiste kledij, veiligheidsschoenen, gezichts- en gehoorbescherming en handschoenen. Bij overbelasting van de hakselaar zal het toerental van de motor geleidelijk aan zakken tot deze stilvalt. Dan is het meestal mogelijk om de motor opnieuw te starten en het werk verder te zetten. Soms is er ook een rubberen bescherming voorzien om eventueel terugkerend hout tegen te houden.
Er kan bij hakselaars ook een duwstok geleverd worden waarmee moeilijk te versnipperen takken veilig in het snijsysteem geduwd kunnen worden.
Mobiliteit en opslag
De toestellen zijn handig in gebruik en opslag. Vaak zijn ze zeer compact en kunnen ze makkelijk door een deuropening. Ook rupshakselaars zijn vaak uitgerust met variabele rupsen zodat deze door een tuinpoort van 81 cm kunnen. Om de hakselaar nog compacter te maken om deze zo ergens te stockeren, kan de invoertrechter omhoog gezet worden.

Geluidsniveaus en milieuvriendelijkheid
Meestal produceren hakselaars een geluid van gemiddeld 110 tot 115 decibel. Vaak is het de bedoeling dat het hout bij de klant verwerkt wordt en de snippers gebruikt worden als bodembedekker. Op die manier wordt een rit naar het containerpark uitgespaard. De snippers kunnen ook gecomposteerd worden. Zo wordt ook aan het milieu gedacht.
Daarnaast evolueert ook de wereld van hakselaars voortdurend. Zo wordt vandaag de dag soms al gewerkt met hakselaars die een hybridemotor bezitten. Deze heeft nog steeds impact op het milieu, maar wel minder dan voorheen.
Het effectieve gebruik
Veiligheidsuitrusting
Het hout moet altijd volgens de voorgeschreven diameter per machine ingevoerd worden. Het overbelasten van een hakselaar is nooit aan te raden en zorgt ook voor onaangenaam werken. Wanneer het toerental van de motor te veel daalt, kan de tak even manueel tegengehouden worden zodat de motor terug op toerental komt zodat de rest van de tak ook ingevoerd kan worden.
Optimale houtbewerking
Takken moeten niet worden voorbereid op het hakselen. In sommige extreme gevallen kan dat wel eens gebeuren bij dikke zijtakken in een hoek van 90°. Aarde en zand worden het best zoveel mogelijk vermeden in een hakselaar, aangezien die niet goed zijn voor de messen van het toestel. Daarnaast weet een boomverzorger ook perfect wat zijn hakselaar aankan. Hij zal de takken op een lengte zagen waarmee hij de hakselaar gemakkelijk kan voeden.
Het eerste onderhoud van de hakselaar gebeurt het best na 50 uur gebruik, nadien telkens om de 200 uur
Onderhoud en slijtage
Er is een klassiek motoronderhoud nodig. Denk daarbij aan het verversen van olie, de luchtfilter en de bougie. Het is ook van groot belang dat de messen steeds scherp staan en goed afgeregeld zijn. Het eerste onderhoud van de hakselaar wordt het best ingepland na 50 uur gebruik, nadien telkens om de 200 uur. Na elke hakseldag moeten de rollages en invoerrollen gesmeerd worden. Ook de smeernippels moeten ingesmeerd worden. Dit gebeurt het best telkens na 20 uur gebruik. Ten slotte is het aangeraden om na ieder gebruik de opvangbak te legen en resten te verwijderen.
Oplossingen voor specifieke situaties
Sommige hakselaars zijn uitgerust met een no-stresssysteem. Wanneer dan hard hout wordt gevoed, gaat het no-stresssysteem sneller opspringen dan wanneer er zacht hout wordt doorgevoerd. Verder is het vooral belangrijk dat een hakselaar wordt gebruikt voor wat hij dient. Op die manier wordt het gebruik ervan alleen maar vergemakkelijkt.
Iedere hakselaar heeft een maximale diameter die hij kan verwerken. Dat is ook gekoppeld aan de motor. De lengte van de tak maakt niet uit, de diameter wordt wel het best gerespecteerd.