Een haag kiezen: buxus en alternatieven

In veel Belgische (voor)tuinen zie je de buxus nog vaak in al haar glorie. Dat is niet zonder reden, want je kunt veel doen met buxus. Toch kan het, sinds de opmars van de buxusmot, goed zijn om ook naar de alternatieven te kijken.

 

Buxus

De buxus is nog steeds een populaire wintergroene haagplant. Buxus staat namelijk bekend om zijn dichte groei en het vermogen om gemakkelijk in verschillende vormen te worden gesnoeid. Hierdoor kan het worden gebruikt voor formele hagen, maar ook voor sierlijkere randen of zelfs sculpturale elementen in de tuin.

Een buxus groeit in volle grond tot 15 cm per jaar, al is dit nog soortafhankelijk. Buxushagen worden meestal vrij laag gehouden, maar zonder snoei kan een buxusstruik wel tot 6 m hoog worden.

Buxus aanplanten

Buxus gedijt het best in zand/leemgrond en kan over het algemeen het beste worden geplant in de late herfst of vroege lente, wanneer de grond nog vochtig is en de temperaturen mild zijn. Planten in de herfst kan gunstig zijn omdat de grond nog warm is van de zomer en de planten kunnen wortelen voordat de koudere temperaturen aanbreken. Als je in de lente plant, moet je dit doen vóór de groeiperiode begint.

Wat je zeker nodig hebt bij het aanplanten van buxus is zeewierkalk. De buxus is namelijk van nature uit eerder een rotsplant, dus simuleer je die situatie zo goed mogelijk. Voeg kalk toe aan de bestaande grond, en meng met wat bodemverbeteraar om de textuur te verbeteren. Bevochtig ook de wortels voor je de buxusplant in de grond steekt.

Buxus snoeien

Een jonge buxus moet twee keer per jaar gesnoeid worden: één keer voor de langste dag (21 juni), en een tweede keer tegen de herfst (tussen half september en half oktober). Later mag niet, want dan gaan die jonge nieuwe scheutjes niet de kans krijgen om voldoende af te harden tegen de volgende winter.

Het is het beste je buxus te snoeien op een dag dat het niet te warm is, want hoge temperaturen kunnen ervoor zorgen dat de buxus uitdroogt en het kan lang duren voordat hij zich herstelt. Je kunt beter op een regenachtige dag snoeien. De snoeischaren snijden namelijk beter in een vochtige buxus. Je kunt veel preciezer werken bij lichte regen, of als je de buxus eerst goed nat hebt gemaakt.

Grotere struiken hebben meer baat bij één snoeibeurt per jaar. Als je te strak snoeit en altijd twee keer per jaar blijft snoeien, wordt de buitenkant bijna een schelp rond de takjes die na een periode met nat weer niet genoeg opdrogen. Dan krijg je buxusschimmels en die kunnen op termijn voor vervelende ziektes zorgen.

De buxusmot ...

Het is belangrijk om te weten dat de buxus de laatste jaren is getroffen door ziekten zoals de buxusschimmel of de rupsen van de buxusmot. De buxusmot komt af op je buxusstruik en legt haar eitjes op de struik. Er zijn ondertussen wel biologische middeltjes om die buxusmot te bestrijden, waardoor de mannelijke buxusmotten worden gelokt en verhinderd worden om de vrouwtjes te bevruchten, zodat de eitjes ook niets uithalen.

Buxusmotten worden aangetrokken door licht. Dus, als je zorgt voor minder licht in je zomertuin, zullen er ook minder buxusmotten komen. Ze leggen twee keer per jaar eitjes: één keer tegen de zomer en één keer in de late zomer. Het is dus beter om je tuinlampen uit te zetten, zo heb je veel minder last. 

Denk je aan buxussen? Overweeg dan of de voordelen opwegen tegen de risico's en het benodigde onderhoud. Of denk na over alternatieven.

 

Alternatieven voor de buxus

Struikkamperfoelie

In deze tijd van buxusziekten vormt de lonicera nitida of struikkamperfoelie een uitstekend alternatief voor buxus. Deze groeien echter veel sneller dan de buxus. Het spreekt dan ook voor zich dat je deze lonicera's vaker moet snoeien dan buxussen.

Andere wintergroene opties die het goed doen in zand-/leemgrond en in de schaduw:

• Schijnhulst: deze wordt niet groot, heeft maar één scheerbeurt per jaar nodig en bloeit in het vroege voorjaar;
• Sneeuwbal: een intensere bloei dan de schijnhulst, maar eveneens een robuuste plant die niet ziektegevoelig is;
• Glansmispel: een compacte, robuuste en resistente plant waarvan de bladeren rood verkleuren in het voorjaar.