natuursteenlook terras met hoogteverschil
We toonden al meermaals hoe je een effen stenen terras zelf kan leggen. Maar wat als je met een hoogteverschil zit? In dit artikel leggen we het belang van boordstenen uit en geven we enkele creatieve oplossingen om met hoogteverschillen om te gaan. Daarenboven kozen we betontegels met een natuurstenen look. Die zijn makkelijk te plaatsen, makkelijk te onderhouden én ze geven een sfeervolle uitstraling aan je terras.
voorbereiding
LOCATIE EN MATEN
Uiteraard bepaal je eerst waar je je terras wil en of je rekening moet houden met bijvoorbeeld bestaande paden of bestrating. Vervolgens ga je meten. Maak een schets van je geplande terras en breng alle maten in kaart. Zo weet je niet alleen welke oppervlakte je nodig hebt, maar kan je ook kijken naar welke tegel en welk legpatroon het beste zal passen.
Tegels bestellen
Om te weten hoeveel tegels je nodig hebt, deel je de totale maat van je terras door de maat van je tegels. Voor deze case kunnen we makkelijk rekenen want de maat van onze tegel bevat meteen al de voeg van 3 mm. Reken ongeveer 5% extra voor het snijverlies.
boordstenen
Het terras komt hier een stuk hoger te liggen dan het gazon. Indien je ook hoogteverschillen te overbruggen hebt in jouw tuin of die wil inpassen in het tuinontwerp, moet je er rekening mee houden dat er steun nodig is om die verschillen op te vangen. Hier doen we dat met boordstenen.
TIP
Ook als je geen hoogteverschil hebt, zijn boordstenen aan te raden. Doe je dat niet, dan zouden je terrastegels na verloop van tijd naar buiten bewegen door de druk, zélfs als ze begrensd zijn met aarde.
Om te weten hoeveel boordstenen je nodig hebt, meet je de randen van het terras op en vergelijk je met de te verkrijgen lengtes boordsteen. Reken ook hier wat marge bij.
TIP
Bestel alle materialen in één keer, zo heb je meteen alles bij je om te beginnen. Bovendien zullen er dan minder kleurverschillen zitten op je materialen. Vergeet niet dat je de tegels op de pallet én in de originele verpakking laat tot net voor de plaatsing. Zo voorkom je schade aan de producten.
terras uitzetten
Eens alles uitgerekend is, kan je de exacte maten van het terras uitmeten en uitzetten. Gebruik hiervoor enkele betonijzers en een metserskoord. Hoe nauwkeuriger je hier bent, hoe minder problemen je nadien zal hebben. Draai het touw rond de betonijzers en overlap hierbij om het vast te klemmen.
Bij het uitzetten moet je rekening houden met de correcte afwatering. Die moet ongeveer 1 à 2 cm per meter zijn. Om die hoogte precies uit te zetten, gebruik je een lasermeter. Wie dat niet heeft kan ook een laser huren of werken met een pasdarm.
De referentie is in dit geval het wandelpad. Plaats het touw enkele centimeters binnen het wandelpad om de boordsteen netjes gelijk te laten komen. Gebruik de bouwlaser om een ijkpunt te bepalen. Bereken daarop de benodigde centimeters afwatering en zet die maat dan over op de overstaande hoek van het terras.
LET OP
De ondergrond waar je terras zal komen, moet stabiel, egaal en drainerend zijn. Is dat niet zo? Dan zal je die eerst verder moeten voorbereiden.
AAN DE SLAG
boordstenen plaatsen
Onder de boordstenen komt een laag gestabiliseerd zand. Verdeel het zand in een strook waar de boordsteen moet komen. Dam de stabilisé wat aan om een solide basis te krijgen. Meet tot je de juiste hoogte hebt en strooi wat losse stabilisé bij.
TIP
De boordstenen zijn voorzien van een tand en groef. Slijp die weg bij de eerste steen zodat je een betere aansluiting hebt tegen het vertrekpunt (in ons geval het bestaande pad).
Plaats je eerste boordsteen en controleer of die waterpas staat. Vul de zijkanten aan met stabilisé, zodat de boordsteen goed ingekapseld zit. Je kan nu de rest van de stenen plaatsen door het touw te volgen. Het tand-en-groefsysteem zorgt ervoor dat je netjes in lijn kan werken. Tik waar nodig aan met de rubberen hamer tot de steen op de juiste hoogte zit. Moet je een steen inkorten? Zet dan je maat uit op de steen en neem er een slijpschijf bij.
Zet de maat van deze hoek nu over naar de andere hoek van het terras met de bouwlaser, om zeker te zijn dat de bestrating aan beide kanten genoeg afwatering zal hebben. Plaats vervolgens ook boordstenen aan die kant.
TIP
De boordstenen zien er niet alleen goed uit, ze voorkomen ook dat het terras verschuift. Bevestig de boordstenen dus goed en zorg dat er minstens een derde van de totale hoogte in stabiel zand wordt geplaatst.
De gekozen boordstenen voor deze case zien er anders uit dan normaal. De basis is dan wel 6 cm maar bovenaan worden ze smaller tot 1,5 cm dikte. We plaatsen ze ook 2 cm lager dan het niveau, zodat de boordsteen ongeveer op de helft van de tegel komt. Op die manier blijft dit terras mooi omrand, maar zal de boordsteen overgroeien met gras waardoor hij onzichtbaar wordt.
creatief met hoogteverschil
Hoogteverschillen zoals in deze tuin kan je ook een creatieve draai geven. Aan het uiteinde van dit terras gaan we daarom niet werken met boordstenen maar met bouwblokken. Hiermee zullen bloembakken worden geconstrueerd, die een mooie én groene overgang maken tussen het terras en lager gelegen delen van de tuin.
bouwblokken gebruiken
Dit soort bouwblokken is verkrijgbaar in diverse maten zodat je er heel creatieve constructies mee kan ontwerpen. Je maakt de verschillende elementen vast met meegeleverde montagebeugels. De bouwblokken zijn voorzien van gleuven waar je ankerbouten kan inschuiven. Hierop maak je dan verschillende connectoren vast, afhankelijk van wat je wil maken.
De bloembakken komen op gelijke hoogte met het terras. Het spankoord moet dus bijna 2 cm terug naar omhoog. Net zoals eerder breng je eerst een laag stabilisé aan. Controleer met de waterpas of de fundering mooi vlak ligt. Van hieruit zet je de maat dan over in het verlengde en naar de andere zijde van de bloembak met een waterpas.
Het teveel aan stabilisé tussen de twee rijen neem je voorzichtig weg en dan kunnen de eerste blokken op hun plaats. In ons geval leggen we twee rijen op elkaar. Controleer met een waterpas of de blokken mooi gelijk liggen met het spankoord. Dit is namelijk de rand van het terras en moet zeker in een rechte lijn liggen én op de juiste afstand.
De kopse zijde is geen volle lengte. Gebruik opnieuw de slijpschijf om die af te korten. Slijp nooit meteen in één haal alles door maar maak een eerste lijn en ga dan dieper in de steen tot je erdoor bent.
De hoek van de bloembak is gevormd en kan aan elkaar bevestigd worden. Doe dit met een speciale hoekconnector. Die maak je vast door twee moeren op de voorziene ankerbouten te draaien. Controleer je hoeken met een winkelhaak en fixeer ook de tweede hoek.
TIP
Ben je een connector vergeten? Niet erg, kap gewoon een stukje gleuf uit, op een plaats waar je geen connector zal plaatsen en installeer de ankerbout. Schuif die door naar de juiste plaats.
Boven op de eerste rij komt de tweede. Voor de stevigheid werd hier gekozen voor een halfsteensverband. De blokken moeten dus eerst op maat gemaakt worden. Voorzie elke blok telkens van de nodige ankerbouten. Ook bij de tweede rij komt er een hoekconnector. Plaats die ondersteboven zodat je de connectoren aan elkaar kunt verbinden met een ankerbout.
De twee rijen verbind je dan aan elkaar met rechte connectoren die je verticaal plaatst. Positioneer er één aan het uiteinde en één in het midden en bouw zo verder op.
TIP
Hoe, waar en hoeveel connectoren je plaatst, is afhankelijk van wat je wil maken. Je kan de connectoren op veel verschillende manieren bevestigen. Het belangrijkste is dat het een stevig geheel vormt. Controleer regelmatig of je recht en pas werkt én gebruik een winkelhaak om de hoeken te controleren.
Een laatste stap om je bloembakken stevigheid te geven en te voorkomen dat ze uit elkaar geduwd worden, is het plaatsen van een verbindingsprofiel. Teken hiervoor eerst de breedtemaat van de bakken af en slijp het profiel op maat.
Bevestig daarna elke meter een profiel op de rechte connectoren met ankerbouten. Je verdeelt ze over je lengte, op maximum 1,8 m van elkaar
traptrede
Grote hoogteverschillen kan je uiteraard opvangen met een trap. In dit geval voorzien we nog een traptrede tussen de twee bloembakken die we net plaatsten. Standaard neem je een hoogte van 15 cm maar in dit specifieke geval is er echter een hoogte van 18 cm nodig, en een bestaand wandelpad om rekening mee te houden. Creatief denken is de boodschap en daarom plaatsten we hier een eerste trede ondersteboven en dieper in de grond. Vergeet bij jouw ontwerp overigens niet dat de trap ook waterafhellend moet zijn.
TIP
Werk je met zware stukken? Dan kan je je laten assisteren door een kraanman. Als je meerdere stenen stapelt, leg dan een metalen staafje ertussen. Eens de steen gepositioneerd is, kan je de heflinten makkelijker weghalen rond de steen. Het staafje kan daarna ook weg.
Hier werken we af met enkele recuptegels vóór de trap, om een mooie aansluiting met het bestaande wandelpad te krijgen. Die plaatsen we simpelweg in de stabilisé en tikken ze op de juiste hoogte met een rubberen hamer.
tegels plaatsen
fundering
De opbouw van je fundering is afhankelijk van de belasting die er zal opkomen. Hier is een stabilisélaag van 10 cm geplaatst. Bij dit soort tegels zou je ook kunnen kiezen voor een fundering in brekerzand of split. Het belangrijkste is dat die goed drainerend is. Gebruik daarom maximum 150 kg cement per kubieke meter stabilisé.
De fundering bleef een stukje onder de boordsteen om ruimte te laten voor een straatlaag van een aantal centimeter (om de laatste oneffenheden op te vangen) en de tegels die - in dit geval - 4 cm hoog zijn. Uiteraard werd ook hier de hellingsgraad aangehouden om een correcte afwatering van het terras te voorzien.
Tussen de woning en het terras voorzie je een randisolatie. Die geeft wat speling tussen de materialen zodat de tegels niet omhoog geduwd worden bij uitzetting door temperatuurverschillen.
terrastegels leggen
Vergeet bij het nemen van je tegels niet om te mixen tussen de verpakkingen. Leg eerst al even een rij uit in de breedte en lengte. Zo kan je nagaan of je goed zal uitkomen. Moet je inkorten? Start je eerste rij dan niet vanaf de woning, zoals gebruikelijk is, maar aan de overzijde want aan de woningzijde zullen bijgesneden tegels minder opvallen.
STRAATLAAG
Bovenop de fundering komt een straatlaag. Die komt tot 4 cm onder het terrasniveau. Je kan nu kiezen om rij per rij te werken of een aantal rijen per keer te doen. Hou uiteraard wel rekening met de bewerkbaarheid van je stabilisé en het plaatsingsgemak. Stort de stabilisé en verdeel die met een schop of hark over het oppervlak.
Plaats een spankoord om de juiste hoogte en afwatering aan te houden. Aan de zijde van de bloembak stoppen we hier een voegkruisje tussen het touw om ook een afwatering in die richting te garanderen. Vanaf het touw kan je nameten of je straatlaag voldoende hoog ligt.
Om makkelijk te werken, kan je gebruikmaken van geleiders. Maak hiervoor eerst een strook van je stabilisé glad. Leg op de strook een aluminium lat. Gebruik een afreilat om langs de eerste lat je straatlaag gelijk te trekken. Voorzie binnen de breedte van je afreilat een tweede strook met een geleider. Op de twee geleiders trek je dan je stabilisé verder glad. Controleer tussendoor regelmatig met de waterpas. Tussen de eerste en laatste tegel span je een koord, die de richtlijn zal geven naar de juiste positie en hoogte van je eerste rij tegels.
Nu kan je de tegels plaatsen. Leg ze netjes langs het koord en tik ze op hun plaats met een rubberen hamer. Controleer of de tegels pas liggen en verwijder eventueel restjes stabilisé van de tegel. Vergeet niet dat je een voeg moet voorzien - hier houden we 3 mm aan. Gebruik voegkruisjes of plaatjes van de juiste dikte om je voeg aan te houden.
Bij de tweede rij kort je de eerste tegel in. Dat kan met de haakse slijper, maar om een nette lijn te verkrijgen, doe je dit het beste met een diamantzaagtafel. Dat toestel heb je waarschijnlijk niet tussen je materiaal staan, maar gelukkig kan je dit ook huren.
TIP
Bij een zware klus als deze, werk je het best met een aantal mensen. De één kan de tegels klaarleggen terwijl de ander ze op hun plaats legt. Niet enkel extra handen komen van pas. Een zuignap of tegelklem zal je rug sparen. Ook die kan je trouwens huren.
legverband
Door de vorm en de afmeting van het terras in deze case, waren vierkante tegels geen optie door het feit dat we met veel te kleine snijstukken zouden zitten. We hebben gekozen voor rechthoekige tegels van 80 bij 40 en we gaan deze niet in een halfsteensverband maar in twee derde, één derde leggen. Net om dezelfde reden. Om een mooi resultaat te bekomen is het dus essentieel om op voorhand goed uit te denken hoe je zal uitkomen. Op die manier zal het plaatsen zelf ook veel vlotter gaan.
De laatste tegels komen op hun plaats. Daarna is het even wachten tot alles uitgehard is.
het terras voegen
De laatste stap is het vullen van de voegen. Kies een zonnige en droge dag uit voor deze klus.
Maak je terras proper en stofvrij. Verwijder waar nodig steentjes of ander vuil uit de voegen.
Welk product je kiest is afhankelijk van je tegel en het formaat van je voeg. Voor deze case was polymeerzand de ideale match: het is sterk maar blijft flexibel én is ook waterdoorlatend.
TIP
Overspant je terras een grote lengte en gebruikte je boordstenen? Voorzie dan in het midden in de naad nog een uitzetvoeg met behulp van een flexibele kit. Om te verhinderen dat het voegzand hiertussen komt, tape je die naad eerst nog even af.
Stort het zand uit op het terras. Werk daarna de korrels in de voegen met een borstel. Gebruik een voegijzer of tik de tegels aan met een rubberen hamer om de korrels tot diep in de voeg te duwen.
Veeg het overtollige zand vervolgens schuin op de naad weg. Gebruik voldoende zand. Op de verpakking kan je vinden hoeveel je nodig hebt. Je kan de naden eventueel nog even aanstrijken met de vinger zodat die niet enkel voldoende maar ook uniform gevuld zijn. Verwijder overgebleven zandkorrels van het terras. Hierbij kan een bladblazer dienstdoen, vooral bij tegels met veel reliëf.
Het polymeerzand zit op zijn plaats. Om dit aan elkaar te doen binden, heb je water nodig.
Gebruik een tuinslang en bevochtig je terras. Werk in grote vlakken en voorzie elk deel van voldoende water. Eventuele verdwaalde zandkorrels, spoel je meteen mee weg, want die mogen niet aan je tegel, bloembak of trap blijven kleven.
Herhaal dit voldoende zodat de voegen zeker verzadigd zijn met water!
De laatste loodjes
Met de voegen gevuld, kan de isolatieband rond de woning bijgesneden worden. En eens het terras voldoende droog is, kan je ook de dilatatievoegen vullen met een flexibele kit. Maak de ondergrond proper en bevestig tape op de vloer en muur. Voorzie ook tape aan beide zijdes van de terrastegels, daar waar je een uitzetvoeg wil voorzien. Neem er je kitpistool en je kit bij en vul voorzichtig de uitzetvoeg van het terras zelf. Maak je vinger nat of gebruik wat afstrijkmiddel en strijk de kit nu volledig glad. Eventueel overtollige kit neem je weg. Doe hetzelfde met de dilatatievoeg van het terras.
Ook aan de zijde met de bloembakken moet er trouwens een voeg gevuld worden, namelijk die tussen tegel en bloembak. Tape indien nodig beide zijdes af. Vul daarna ook deze naad op met flexibele kit en strijk de naad glad.
Tot slot kan je je zelfgebouwde bloembakken vullen met potgrond en planten die bij je terras passen.
Mocht je nu ergens nog cementresten hebben, dan kan je deze verwijderen met een cementsluierverwijderaar. Lees zeker de bijsluiter na! Leng het product aan met wat water en breng het aan met een spons op de vervuilde plekken. Laat het een aantal minuten inwerken en spoel dan alles goed weg. Zo is je terras meteen ook proper.
Eens alles gedroogd en uitgehard is, is je terras klaar voor gebruik!
Wil je alles nog eens stap voor stap bestuderen? Bekijk dan onderstaande video's: