Wat je moet weten over stabilisé

Chape en stabilisé zijn gelijkaardig, maar toch ook weer niet. Chape wordt binnenshuis gebruikt als dekvloer, een stabilisé wordt als ondergrond gebruikt voor opritten, terrassen en tuinpaden. Maar wat is stabilisé precies en waar schuilt het verschil met chape? Een woordje uitleg.

 

Wat is stabilisé?

Stabilisé of gestabiliseerd zand is een mengsel van zand, cement en water dat wordt gebruikt als ondervloer bij de aanleg van terrassen, opritten en tuinpaden.  Stabilisé (of "stabiel" in de volksmond) zorgt voor een zeer stabiele en vaste ondergrond, wat essentieel is om verzakkingen of verschuivingen van de bestrating te voorkomen.

Door de toevoeging van cement krijgt het mengsel na het uitharden ook een stevige structuur, wat later onkruidgroei tussen de voegen van je bestratingsmateriaal zal voorkomen.

Stabilisé is ook waterdoorlatend, wat betekent dat het regenwater doorlaat en afvoert, waardoor waterophoping onder de tegels of klinkers wordt voorkomen.

Wat is het verschil met chape?

Chape is óók een mengsel van cement, zand en water, maar de mengverhoudingen zijn anders, waardoor chape een andere structuur heeft dan stabilisé. Chape bevat namelijk een hoger cementgehalte dan stabilisé, waardoor het na uitharding sterker en harder is. De twee zijn dus allerminst inwisselbaar. Stabilisé ga je niet binnen gebruiken, en chape zeldzaam buiten.

Stabilisé kent, omdat er meer zand in zit en er minder water moet worden toegevoegd, ook een snellere droogtijd dan chape. 

Toepassingen van stabilisé

Met stabilisé creëer je een waterdoorlatende ondergrond die stevig genoeg is om als fundering te kiezen voor een tegel- of klinkerterras, oprit of tuinpad. Ook voor kunstgras biedt stabilisé een goede ondergrond. Je kan stabilisé daarnaast eventueel ook gebruiken om bijvoorbeeld palen te fixeren of boordstenen voor een terras in te graven.

Belangrijk: ga je een terras leggen met natuursteen of keramische tegels? Dan leg je die niet in de stabilisé zoals je bij betonnen tegels of klinkers zou doen. Stabilisé maakt wel deel uit van de ondergrond, maar natuursteentegels en keramische tegels moeten in een lijmbed worden gelegd, idealiter nog met een dunne (drainerende) chapelaag, of een ontkoppelingsmat tussen de stabilisé en het lijmbed.

Hoe verwerk je stabilisé?

Zelf stabilisé maken

Stabilisé kan je kant-en-klaar bij je thuis laten leveren, maar je kan ook zelf stabilisé aanmaken. Dat doe je met fijn rijnzand, cement en water. De verhouding waarmee je rekening moet houden is 7 à 8 delen zand op 1 deel cement. Water voeg je toe naargelang hoe vochtig het zand is. Het is de bedoeling dat je een ietwat kruimelende massa bekomt. Je kunt het mengen zelf doen door met een schop alles door elkaar te scheppen, of je kunt een betonmolen gebruiken.

Let op: te veel cement zal de waterdoorlatendheid verminderen; te weinig cement zal de functie als fundering van je stabilisélaag verzwakken. 

Tip
Wil je weten of je zelfgemaakte stabilisé de juiste verhouding heeft? Neem een handvol van je mengsel en knijp erin. Blijft het goed bij elkaar, dan is de verhouding goed. Valt het uit elkaar in je hand, voeg dan wat water toe aan het mengsel.

Stabilisé verwerken

Of je nu stabilisé hebt laten leveren, of zelf stabilisé maakt, de verwerking ervan gebeurt best binnen de drie uur. Als de verwerking langer duurt, bestaat de kans dat de stabilisé minder goed zal hechten. Al wordt er daar tegenwoordig wel een mouw aan gepast met bepaalde additieven of vertragers die de verwerkingstijd van stabilisé kunnen verlengen of zelfs verdubbelen. Zeker wanneer je de aanleg van je terras plant tijdens de zomer, kan dat handig zijn.

Wanneer je stabilisé laat leveren, gebeurt de levering met de kiepwagen idealiter direct op de plaats waar het terras, de oprit of het tuinpad komt te liggen. Is dat niet mogelijk? Dan haal je er de kruiwagen bij om de stabilisé zo snel mogelijk tot op de juiste plaats te krijgen, zodat het mengsel zo min mogelijk uitdroogt tijdens de verwerking. 

Verspreiden en aandammen

De verwerking zelf houdt in dat je de stabilisé verspreidt over het te betegelen of te beklinkeren oppervlak. Stabilisé breng je niet in één keer aan, maar verspreid je in enkele kleinere lagen. Tussendoor dam je het aan. Dit kan je gemakkelijk doen door erover te lopen met een trilplaat.

Je legt de klinkers of tegels bijna nooit rechtstreeks op de getrilde stabiliséfundering, maar op een extra laagje stabilisé van enkele centimeters dik. Deze laag vangt de laatste oneffenheden op en wordt niet aangetrild, maar afgereid met een reilat, tot het vlak overal de juiste hellingsgraad heeft en de stenen in een rechte lijn geplaatst kunnen worden.

Ter herinnering: natuursteen en keramische tegels of klinkers leg je niet rechtstreeks in de stabilisé, maar in een lijmbed bovenop een dunne drainerende laag chape of ontkoppelingsmatten.

Hoe lang moet stabilisé drogen?

Voor je de tegels of klinkers effectief legt, moet de stabilisélaag wel even uitdrogen. Hoe lang? Dat hangt af van de samenstelling en de dikte van de laag. Het vaakst wordt er rijnzand gebruikt voor stabilisé. Als je dan een laag van 10 cm hebt aangebracht, mag je rekenen op een droogtijd van om en bij de 7 dagen. Per 10 cm extra dikte tel je een extra week.

Met andere zandsoorten (lommelzand, plaatzand en zeker met zeezand), kan de droogtijd dubbel tot driedubbel zolang in beslag nemen.