Hoe plaats je zelf een armatuur?

Je verbouwwerken zijn afgerond? Tijd om de ruimte aan te kleden! Een decoratieve armatuur mag daarbij uiteraard niet ontbreken. We leggen van naaldje tot draadje uit hoe je die ophangt. Hetzelfde stappenplan gaat in essentie ook op voor wanneer je in een reeds afgewerkte ruimte een oude armatuur wil vervangen.

 

Aansluitpunt voorbereiden

In dit voorbeeld plaatsen we een armatuur aan het plafond. Maak dus eerst de ruimte onder waar de lamp moet branden vrij. Tafels en stoelen gaan aan de kant, en haal de ladder erbij. 

Plaats bepalen

Wanneer je een nieuwe armatuur ophangt, zal je waarschijnlijk een montagebeugel in het plafond moeten schroeven. Bepaal eerst waar de montagebeugel moet komen. Daarvoor haal je er een leidingzoeker bij. Die zal helpen te voorkomen dat je per ongeluk pal in de elektrische leiding boort en kortsluiting veroorzaakt. Je kan ermee ook detecteren of het aansluitpunt voor je lamp dicht bij een steunbalk zit. Als dat zo is, kan die balk dienstdoen als een nog steviger bevestigingspunt voor je armatuur.

In het geval van een verhuisfitting die je vervangt, kan je die voorlopige lamp hier nog gebruiken. Stroomvoerende draden kan je met een leidingzoeker beter detecteren als er effectief stroom op zit. Laat de lamp branden en beweeg met de scanner over het plafondoppervlak. In no time heb je de situatie mooi in kaart gebracht.

TIP
Heb je geen scanner? Door een schroevendraaier in het gat te steken waar de draden uitkomen, kan je een indicatie krijgen van waar de leidingen lopen. De schroevendraaier zal namelijk altijd wat afbuigen in de richting van waar de leiding komt.

Draden controleren

Voor de verdere werken sluit je de elektriciteit af in de ruimte waar je de lamp vervangt. Zet de schakelaar uit en schakel de zekeringsautomaat uit in de verdeelkast. Haal de voorlopige lamp weg. Controleer ook effectief de draden om te zien of er stroom op zit. Dat doe je met een spanningzoeker. Houd de punt ervan tegen het koper en druk op de achterzijde van de tester.  Als het lichtje brandt, dan zit er spanning op.

Om nog veiliger te werken, kan je ook testen met een contactloze spanningzoeker. Die moet je gewoon inschakelen en nabij het koper houden. De tester zal een signaal geven wanneer die spanning detecteert.

Draden strippen

Daarna kan je de draden afknippen en strippen met een striptang of een ontmantelmesje. Zorg ervoor dat er ongeveer een centimeter koper blootstaat. Het belangrijkste bij het strippen van elektriciteitsdraden is dat je enkel de mantel wegknikt, en de koperen ader niet beschadigt of samendrukt met je tang.

De enige draden die bij een lamp overigens van toepassing zijn, zijn de blauwe nulgeleider en de bruine fasedraad. Zet meteen een klemmetje op de geel-groene aardingsdraad, die heb je hier niet nodig.

 

Lamp voorbereiden

Vervolgens kan je de lamp of armatuur erbij halen. Haal die uit de verpakking. Gooi niet meteen alle verpakkingsmateriaal weg: gebruik het om je lamp te beschermen tijdens de montage.

Bevestiging voor beugel

Maak eerst en vooral het plafondkapje van de lamp los, zodat de montagebeugel vrijkomt. Daarmee kan je makkelijk aftekenen waar je die gaat monteren op het plafond. Boor vervolgens, met schroefboormachine voorzien van een steenboor, gaten in het plafond op de afgetekende plaatsen.

De montagebeugel kan je vervolgens bevestigen op verschillende manieren. In dit voorbeeld wordt er gewerkt met gipskartonpluggen die je gewoon kan inschroeven, een logische optie voor een gipskartonplafond. Daarnaast zou je ook kunnen kiezen voor spreidpluggen die je eerst inklopt met een hamer, waarna je de montagemeubel met een schroef bevestigt. Heb je een betonnen plafond, dan heb je een vollewandplug nodig. Lees hier meer over de opties.

TIP
Bij oudere armaturen, een antieke kristallen luster of mooie vintage lamp, is er niet steeds zo'n montagebeugel. Dan moet je een stevige ronde haak aan het plafond monteren om de lamp aan op te hangen.

Hoogte bepalen

Bepaal vervolgens hoe hoog de lamp moet komen. Hier gaat het om een hangende plafondlamp boven een tafel. Door de bank genomen is 60 tot 80 cm vanaf het plafond een goede startpositie voor de meeste hangende lampen. Hierdoor komt de lamp op ooghoogte wanneer mensen aan de tafel zitten, wat een aangename en functionele verlichting biedt zonder verblinding.

Met de hoogte bepaald, weet je waar het plafondkapje moet komen. Klem de kabel bij die lengte opnieuw vast aan montagebeugel. De rest van de kabel kan je afknippen, maar – als die optie er is – doe je er beter aan om die op te bergen in het plafondkapje. Zo kan je de draad eventueel opnieuw langer maken, als je de armatuur ergens anders wil plaatsen.

 

Lamp aansluiten

Nu kan je de lamp aansluiten. Twee draden uit het plafond, de bruine fasedraad en de blauwe nuldraad sluit je aan op het kroonsteentje. In dit geval maakt het niet uit welke kleur je precies waar steekt. De draden aan de lamp hebben immers geen kleurcode. Meestal zijn dat grijze of zwarte schakeldraden. Controleer zeker of de draden stevig vastzitten. Het kroonsteentje komt nog in een houder, voor alle veiligheid.

Veilig draden verbinden

Het principe van het kroonsteentje – ook wel gekend als 'lusterklem' – is simpel: een draad gaat aan de ene kant erin, en met het schroefje klem je de draad tegen een geleider. Aan de andere kant steek je dan de andere draad en klem je die op dezelfde manier vast. Per set van twee schroefjes maak je één verbinding. Dergelijke kroonsteentjes kom je alleen nog tegen bij lampen. Elders mogen die niet meer gebruikt worden. In alle andere gevallen wordt er met lasklemmen gewerkt. Hieronder bestaan er verschillende types.

• Met snellasklemmen kan je volle koperdraden met elkaar verbinden:  je steekt één draad in een opening, de draden die je ernaast steekt zijn er dan mee verbonden.
• Met verloopblokjes kan je een volle koperdraad ook verbinden met een soepele koperen draad.
• Hersluitbare klemmetjes, uitgerust met een hendeltje, zijn eveneens geschikt voor volle en soepele draden.

TIP
Twijfel je welke klem geschikt is voor de verbinding die je wil maken? Kijk altijd op de verpakking. Daarop staat met welke draaddikte de klem compatibel is, welk type draad geschikt is, en ook hoeveel millimeter je moet strippen.

Alles bevestigen

Eens de verbinding gemaakt is, kan de montagebeugel finaal vastgeschroefd worden. Alle draden, kabels en klemmetjes prop je netjes in het plafondkapje, dat je vast kan schroeven met de siermoer.

Lampenkap

De volgende stap is de lampenkap bevestigen. Die moet in dit geval worden vastgeschroefd aan de fitting. Het is een glazen lampenkap, dus als er iemand in de buurt is om die vast te houden terwijl jij alles fixeert, maak daar dan gebruik van. Breken zou zonde zijn.

De lamp zelf

Het enige wat nog ontbreekt is de eigenlijke lichtbron zelf. Wij kozen voor deze lamp een ledfilamentlamp, daarvan is een lichtgevende draad zichtbaar. Dat is mooi in combinatie met de doorschijnende glazen lampenkap. Qua lampvorm heb je met een dergelijke armatuur dus vrije keuze, zolang de voet van de lamp compatibel is met de fitting uiteraard.