(Hoe) werkt een bloempotkachel?

De bloempotkachel, hij heeft al menig gemoederen beroerd. Voor de één is het de ideale manier om een woonruimte zeer goedkoop en off the grid te verwarmen, de ander ziet er een hoax in waar in grote letters 'brandgevaar' op gestempeld staat. In dit artikel leggen we uit wat een bloempotkachel – ook wel theelichtkachel of terracottakachel genoemd – precies is, hoe hij werkt en of hij effectief nut heeft. 

 

De theorie

Het is een mooi idee: je living verwarmen met enkele theelichtjes of andere kaarsen, terracotta bloempotten en wat bakstenen. Bovendien doe je er je portefeuille geen pijn mee – zeker in tijden van energiecrisis een grote bonus. Het ontwerp is afgekeken van een noodoplossing voor kampeerders en is zeer eenvoudig. In een vuurvast schaaltje plaats je enkele theelichtjes. Daarrond leg je enkele bakstenen of je plaatst een rooster over je kaarsjes heen. Dan volgt de eerste bloempot, die je ondersteboven over de kaarsen zet. Onderaan kan zuurstof aan de kaarsjes zodat ze blijven branden.

De warmte van de vlammen stijgt omhoog, wordt vastgehouden in de pot en trekt in de terracotta. Langs het gat bovenaan (onderaan de bloempot dus) ontsnappen de verbrandingsgassen. De bloempot geeft dan langzaam de warmte van de kaarsjes af, in de vorm van stralingswarmte. Door de lange brandduur van waxinelichtjes, heb je dus enige uren stralingswarmte die van de bloempot afkomt.

Meestal wordt het gat bovenaan de eerste bloempot deels afgesloten met bijvoorbeeld een muntstuk en wordt een tweede, grotere bloempot over de eerste geplaatst om meer warmte te accumuleren en weer vrij te geven als stralingswarmte.

 

Er zijn verschillende modellen, maar allemaal zijn ze gebaseerd op bovenstaand principe. 

Als onderstel is uiteraard veel variatie mogelijk. Zo kan je naast terracotta ook baksteen, speksteen, gietijzer, blik, enz. gebruiken, afhankelijk van wat je hebt liggen of van waar je minikacheltje moet komen. 

Zo heb je bloempotkachels waarbij de terracotta delen verbonden zijn met een ijzeren staaf in het midden en schroeven waarmee je het schaaltje waarin de kaarsjes staan naar omhoog of omlaag kan schroeven. Als je deze werkwijze volgt, kan je je microkacheltje ook ophangen. Ideaal als je je meubels of vloer niet wil beschadigen. Het metaal is overigens een geleider voor de warmte. 

Wie het meeste uit zijn theelichtkachel wil halen, kan eventueel ook een tas koffie of een gamel op de bloempot zetten en primitief "koken". 

Tot slot kan je in een dergelijke opstelling ook gasblikken of gascartridges gebruiken als brandstof.

 

IN DE PRAKTIJK

Het spreekt voor zich dat een bloempotkachel absoluut geen volwaardige verwarming biedt voor je woning. Laten we daar duidelijk over zijn. Het idee van de bloempotkachel hoort onder de noemer waarvoor hij oorspronkelijk werd bedacht, namelijk als noodoplossing, kampeeroplossing of leuk gevonden handwarmer.

Dat gezegd zijnde, kan je dit leuke én goedkope project wel toepassen in en rond je woning. 

• Aan het werk in de serre, garage of het tuinhuis? Warm af en toe je handen aan de bloempot en voorkom verkrampte vingers. Ook de laatste plantjes in je serre zullen die warme gloed weten te appreciëren.
• Theelichtkachels staan niet mis in de boomhut of het clubhuis van je kinderen. Al zeker niet als je er een knutselopdracht van maakt.
• Heb je een windstil hoekje op je terras? Gebruik dan een bloempotkachel als terrasverwarming om tegenaan te zitten en spendeer gezellige avonden buiten.
• Wie kampeert, kan theelichtkacheltjes toepassen in blokhutjes, caravans ...
• Brand je graag kaarsen in huis voor de gezelligheid? Met een leuk ontwerp volgens het principe van een bloempotkachel heb je niet alleen de sfeer en gezelligheid maar ook een beetje stralingswarmte in de woonkamer. 

 

VOORZICHTIGHEID geboden

Het spreekt voor zich dat je bij alle DIY-projecten met vuur extreem voorzichtig moet zijn. Om brandgevaar te voorkomen, laat je bloempotkachels nooit zonder toezicht branden en werk je – zeker voor het onderstel – met brandwerend materiaal. Denk goed na voor je een dergelijke installatie op je meubels of vloer plaatst. 

Daarnaast stippen we ook aan dat theelichtjes of waxinelichtjes gemaakt zijn van aardolie. Dit is een fossiele brandstof, dus bij het verbranden ervan komen schadelijke stoffen vrij. De luchtkwaliteit in een afgesloten ruimte zal dus na verloop van tijd achteruitgaan. Zonder verluchting is er dus gevaar voor CO-vergiftiging. 

 

+ EN - VAN BLOEMPOTKACHELS
- Zeker niet als verwarming te beschouwen voor je woning
- Brandgevaar
- Vrijkomen van schadelijke stoffen bij het branden (gevaar op CO-vergiftiging)
- Niet ecologisch
- Mogelijke schade aan de ondergrond

+ Voorziet aangename stralingswarmte
+ Zeer goedkoop in mekaar te knutselen
+ Mobiel