ALTERNATIEVE VERDUURZAMINGSTECHNIEKEN
Net als in andere sectoren ziet men in de houtverduurzaming een sterke tendens naar ecologische oplossingen. Dat heeft echter niet alleen geresulteerd in milieuvriendelijkere producten binnen de chemische verduurzaming; het heeft ook het pad geëffend voor een aantal alternatieve technieken.
Thermische modificatie
Bij thermische modificatie wordt de structuur van het hout onder invloed van zeer hoge temperaturen (170 à 250 °C) gewijzigd. Het proces, dat uiteraard onder gecontroleerde voorwaarden plaatsvindt, werd oorspronkelijk toegepast om thermische krimp en uitzetting te beperken, maar heeft als bijkomend effect dat het hout ook hydrofoob én minder aantrekkelijk voor insecten wordt. Het resultaat is daarbij quasi altijd een gebruiksklasse 3. Betere prestaties zijn met thermische modificatie moeilijk haalbaar. Bovendien moet men er rekening mee houden dat het hout onder invloed van het proces brosser wordt.
Er zijn vandaag een aantal thermische modificatieprocessen op de markt voor de verduurzaming van hout, maar een echt wettelijk kader ontbreekt vooralsnog. Bijgevolg is het niet altijd toegestaan om thermisch gemodificeerd hout te gebruiken. Tegen het najaar van 2018 zou het echter mogelijk moeten zijn om de processen te homologeren en een conformiteitsattest af te leveren. Ook de behandelingsstations zullen dan, zoals bij een ATG, gecertificeerd worden.
Chemische modificatie
De structuur van het hout kan niet alleen onder invloed van de temperatuur, maar ook met behulp van bepaalde stoffen gemodificeerd worden. De hydroxylgroepen in de celwand van het hout worden in dat geval gesatureerd met een andere stof dan water (azijnzuur, furfurylalcohol ...) waardoor het hygroscopische karakter van het hout gereduceerd wordt en de duurzaamheid stijgt. Net als bij thermische modificatie zijn er vandaag een aantal chemische modificatieprocessen gecommercialiseerd, maar kunnen deze nog niet gehomologeerd of gecertificeerd worden.
Oleothermische behandeling
Ten slotte kan hout ook verduurzaamd worden door het in bepaalde plantaardige oliën en hulpstoffen onder te dompelen en te verwarmen tot maximaal 150 °C. Tijdens deze hydrofobering wordt het water in het hout, over een bepaalde diepte, door de oliën vervangen, zodat er zich een fysische barrière vormt tegen de uitwisseling van vocht en schadelijke stoffen. Het gaat hier echter over een oppervlaktefenomeen dat vaak slechts tijdelijk effect heeft en in de meeste gevallen dus niet volstaat.
CURATIEVE BEHANDELING
Houtverduurzaming is per definitie een preventieve behandeling. Wordt hout in situ toch aangetast, zij het omdat het niet voldoende duurzaam was, zij het omdat de omstandigheden veranderd zijn, dan dient men over te gaan tot een curatieve behandeling. In principe zijn hiervoor drie opties: thermisch, chemisch of via vergassing. Wegens de hoge kosten van een thermische behandeling, die overigens enkel geschikt is tegen insecten, en de risico's en praktische implicaties van een vergassingsmethode, waarvoor men de woning minimaal één week dient te verlaten, gaat de voorkeur bij gebouwen quasi altijd uit naar een chemische behandeling.
Zo'n chemische behandeling houdt in dat bepaalde producten via injectie of besproeiing op het aangetaste hout worden aangebracht. De producten die hiervoor gebruikt worden, zijn gelijkaardig als deze voor een preventieve behandeling, maar worden onder een andere naam en met hogere concentraties op de markt gebracht. Zij mogen enkel aangebracht worden door behandelaars die over de nodige attesten beschikken. Een ATG is voor de behandelaar niet verplicht, maar wel aangeraden.
