“BOUWSECTOR MIST DYNAMIEK"

Confederatie Bouw dringt aan op strategische investeringen

Naar goede gewoonte stelde de Confederatie Bouw op 31 januari 2017, tijdens een persconferentie in de aanloop naar Batibouw, de conjunctuurcijfers van het voorbije jaar voor. Die cijfers brengen volgens gedelegeerd bestuurder Robert de Mûelenaere “eerder goed nieuws", al blijft de Confederatie Bouw voorzichtig. “De positieve evolutie is te danken aan een aantal gunstige omstandigheden," verduidelijkt de Mûelenaere, “maar dat blijft niet duren. De bouwsector mist een interne dynamiek en daar moeten we zo snel mogelijk verandering in brengen."

2016 LEGT DE LAT HOOG

Hoewel de cijfers van 2016 nog maar gedeeltelijk beschikbaar zijn, is het nu al duidelijk dat de bouwsector het afgelopen jaar een bijzondere impact heeft gehad op de algemene economische groei. Meldt het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) een groei van de Belgische economie met 1,23%, dan wordt de groei van de bouwsector namelijk op 3,7% geraamd. De bouw is als dusdanig goed voor ongeveer 0,4% groei voor de Belgische economie.

Opvallend is dat de groei zich ditmaal in alle deelsectoren laat optekenen. In de woningbouw gaat het om 5 à 6%, in de niet-woningbouw spreekt men over 6 à 7%, en de renovatiemarkt groeide met zo'n 3%. Enkel de burgerlijke bouwkunde stagneerde.

De stijging van de activiteit laat zich trouwens eindelijk weer merken in de werkgelegenheidscijfers. Na vier jaar van forse daling hebben die zich in 2016 gestabiliseerd. Het aantal loontrekkenden bleef op het peil van eind 2015.

NOOD AAN NUANCERING

“De cijfers voor 2016 zijn onmiskenbaar goed," zegt de Mûelenaere, “maar de prognoses voor 2017 tonen weer een afzwakking, met groeicijfers rond 1 à 2%."

Uitzonderlijke omstandigheden

Reden hiervoor is de samenloop van een aantal uitzonderlijke omstandigheden in 2016, die zich in 2017 wellicht niet zullen herhalen. Zo profiteerde de nieuwbouwmarkt in 2016 van het groot aantal bouwaanvragen dat nog voor de verstrenging van de Vlaamse EPB-eisen werd ingediend, werd er op de renovatiemarkt, naar aanleiding van de aanslagen, extra ingezet op beveiliging en kon de niet-woningbouw rekenen op een sterke impuls van het project Scholen van Morgen. De sector van de burgerlijke bouwkunde is opnieuw de uitzondering: daar wordt in 2017 net meer activiteit verwacht - een klassieke evolutie in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen.

Intensiteit tewerkstelling blijft dalen

Ook bij de werkgelegenheidscijfers maakt de Mûelenaere een belangrijke kanttekening. “Om tot de huidige stabilisatie te komen," verduidelijkt hij, “hadden we een jaarlijkse groei van 3,7% nodig. Als die zich in 2017 niet voortzet - en zo ziet het er naar uit - dan stevenen we opnieuw af op een daling." De oorzaak van de dalende intensiteit is ondertussen bekend: jaar na jaar blijft het aantal gedetacheerde werknemers toenemen, ook in 2016. “Een deel van onze groei verdwijnt onherroepelijk naar het buitenland."

INTERNE DYNAMIEK

De groei van 2016 mag met andere woorden niet de structurele uitdagingen van de sector verhullen. “De factoren die de groei van 2016 bepaalden, zijn niet structureel," benadrukt de Mûelenaere, “en als we de analyse doortrekken, dan zien we dat het onze sector aan dynamiek ontbreekt, niet het minst wat investeringen en werkgelegenheid betreft." De Confederatie Bouw herkent vier cruciale uitdagingen en kijkt in eerste instantie naar de politiek om er een antwoord op te bieden. Een doordacht beleid en een structurele, strategische investeringspolitiek zijn onontbeerlijk.

VIER UITDAGINGEN

Investeringen

De Confederatie Bouw reageert alvast positief op het Nationaal Pact voor Strategische Investeringen, dat de overheid in de herfst van 2016 afsloot en dat de focus legt op mobiliteit en energie. “Een studie van het Federaal Planbureau bevestigde onlangs dat het investeringspeil van onze overheid ondermaats is", legt de Mûelenaere uit. “Met dit pact kan ze daar een antwoord op bieden, al moet het initiatief dan wel snel en doordacht doorgevoerd worden. Daarbij moet men fundamentele keuzes durven te maken."

Fiscaliteit

Hetzelfde geldt voor de fiscaliteit. Die gaat vandaag nog te vaak in tegen de heersende trends op de bouw- en woonmarkt, terwijl ze deze net zou moeten ondersteunen. In dat opzicht pleit de Confederatie Bouw voor een algemeen verlaagd btw-tarief voor een heropbouw na sloop en fiscale maatregelen die investeringen op de huurmarkt aansporen.

Sociaal pact

Ondanks de stabilisatie van 2016 zal de werkgelegenheid in de bouw de komende jaren onder druk blijven staan. Niet alleen blijft de loonlastenverlaging voorlopig uit, maar zullen ook de plannen voor langere opzeggingstermijnen vanaf 2018 de bouw raken. Om de bouwbedrijven meer zuurstof te geven, streeft de Confederatie Bouw naar een pact tussen regering en sociale partners.

Digitalisering

België is een slechte leerling wat betreft de digitalisering en optimalisering van het bouwproces. Weinig Belgische aannemers zijn zich bewust van de mogelijke impact van de digitale revolutie, terwijl andere landen al veel verder staan. Samen met de sectorale onderzoekscentra wil de Confederatie Bouw bedrijven in de overgang begeleiden, al rekent de vereniging hiervoor net zozeer op de steun van de overheid. Die zal moeten voorzien in opleidingsprogramma's, samenwerkingsverbanden en steunmaatregelen. Tijdens het BouwForum op 16 februari zet de Confederatie Bouw de digitalisering alvast in de kijker.