GLYFOSAAT: WEL VERKOPEN,NIET ZELF GEBRUIKEN

Belang van informatie groter dan ooit

De Europese Unie heeft in november vorig jaar beslist om glyfosaat nog vijf jaar extra op de markt toe te laten. In België zijn er echter plannen om de verkoop voor particulieren dit jaar nog af te schaffen en het gebruik ervan is al verboden in alle gewesten, behalve als men een tuinaannemer inhuurt in Vlaanderen en Wallonië. Als verkoper is het vooral aangewezen om goed geïnformeerd te zijn, zodat klanten met vragen bij u terechtkunnen.

IN HET KORT

• De verkoop van glyfosaat blijft in België voorlopig toegelaten, maar daar komt in 2018 waarschijnlijk verandering in.
• Het is verboden om als particulier zelf glyfosaat te gebruiken. In Vlaanderen en Wallonië mag je hiervoor een tuinaannemer inhuren, in Brussel niet.
• De verkoop is tweeledig: sommigen willen het nog snel in huis halen, anderen zijn op zoek naar alternatieven.
• Die alternatieven zijn vaak efficiënt in het weghalen van onkruid, maar je moet ze vaker toepassen dan glyfosaat.
• Probeer uw klant zo goed mogelijk bij te staan bij deze ingewikkelde problematiek.

VERKOOP (VOORLOPIG) TOEGELATEN

Op 27 november 2017 besliste de Europese Unie om de vergunning van glyfosaat met vijf jaar te verlengen. De Belgische federale overheid ging daarmee akkoord en de verkoop van deze actieve stof in tal van onkruidverdelgers blijft voorlopig dus toegelaten in België. En dat zowel voor de particulieren als voor professionele landbouwers.

Voorlopig, want minister van Landbouw Denis Ducarme (MR) wil de verkoop van alle producten met glyfosaat nog in 2018 verbieden op de particuliere markt. Daarvoor zou hij althans een voorstel indienen. Of en wanneer dat goedgekeurd wordt, is nog niet zeker. “Particulieren gebruiken het product soms zonder bescherming, zonder handschoenen, terwijl landbouwers uren en uren opleiding krijgen alvorens het te kunnen gebruiken", legde hij uit in het RTBF-programma 'A votre avis'.

MAAR WAT MET HET GEBRUIK?

“Dat ligt wat moeilijker", verklaart Adviseur Duurzaam Gebruik Veerle Van Damme van Phytofar, de Belgische Vereniging van de Industrie van Gewasbeschermingsmiddelen. “Europa heeft dan wel beslist om glyfosaat nog goed te keuren, de regio's kunnen zelf nog beslissen over het gebruik", klinkt het. Zowel Vlaanderen en Brussel als Wallonië hebben beslist om het gebruik van glyfosaat door de particulier te verbieden. In Vlaanderen en Wallonië mag je daarvoor wel een tuinaannemer inhuren, als die in het bezit is van een fytolicentie. In Wallonië mag dat wel slechts tot 31 mei 2018. Daarna mag ook de tuinaannemer tot 30 november 2018 glyfosaat niet meer toepassen. Wat er nadien zal gebeuren, is tot nu toe niet duidelijk.

HOE ZIT HET DAN MET DE VERKOOP?

“Dat is opnieuw moeilijk te zeggen, maar volgens mij is het tweeledig", zegt Veerle Van Damme. “Enerzijds heb je mensen die het jammer vinden dat glyfosaat kan verdwijnen, want het is een heel doeltreffend middel. Nu het nog te koop is, willen zij er dus van profiteren. Anderzijds wordt er ook heel veel campagne gemaakt tegen gewasbeschermingsmiddelen, dus zijn er zeker ook klanten die er niets meer van willen weten. Sowieso is er door de recente ontwikkelingen een verschuiving aan de gang", aldus Veerle Van Damme. Het is dus niet onbelangrijk om je op de toekomst voor te bereiden; de alternatieven zijn voorhanden.

HOE EFFICIENT ZIJN DE ALTERNATIEVEN?

Vermoedelijk wordt 2018 het laatste jaar dat glyfosaat verkocht mag worden aan de hobbytuiniers. Maar het is niet omdat glyfosaat verdwijnt, dat onkruid verdwijnt, dus fabrikanten zijn volop aan het nadenken over mogelijke alternatieven.

Mechanische en biologische alternatieven

Intussen staan er al mechanische alternatieven als borstelen, wieden en branden ter beschikking van de klant. Niet alle klanten zijn echter op zoek naar een mechanisch middel en ook alternatieven brengen risico's met zich mee. Zo verhoogt branden logischerwijs het risico op het uitslaan van brand en heeft het een impact op het milieu vanwege de CO2-uitstoot. Dan zijn er ook nog biologische gewasbeschermingsmiddelen, onder andere op basis van pelargonzuur, die steeds meer aan belang winnen.

Hoe dan ook, middelen vinden die de efficiëntie van glyfosaat kunnen evenaren, blijft een opgave. Veerle Van Damme: “Glyfosaat stond jarenlang bekend als een goedkoop en goed middel: één keer spuiten en het onkruid bleef lange tijd weg, want het drong tot diep in de wortel en doodde de volledige plant. Bij biologische middelen ligt de gebruiksfrequentie vaak hoger. Efficiënt in het doden zijn de middelen vaak wel, maar de kans is groot dat je ze vaker zal moeten toepassen."

Onkruid voorkomen met plantjes en bodembedekkers

“Wij gaan uit van het principe: voorkomen is beter dan genezen", verklaart Barbara Creemer van Velt. “Hoe komt het dat je veel last hebt van onkruid? Omdat je te veel paadjes, terras of oprit hebt of die te weinig gebruikt. Want waar je intensief loopt of rijdt, groeit geen onkruid. Raad klanten dus aan om verharding te beperken en op andere plekken plantjes te zetten die ze wel graag zien, bodembedekkers aangepast aan de omstandigheden bijvoorbeeld. Willen ze toch graag die oprit, verharding of terras? Door elke week te borstelen, krijgt onkruid geen kans om te groeien."

WAT MOET DE VERKOPER DOEN?

Fytolicentie

Voor de verkoop van gewasbeschermingsmiddelen voor niet-professioneel gebruik moet je nog steeds in het bezit zijn van een NP-fytolicentie.

Verplichte affiches

In elke winkel die pesticiden voor de particulier verkoopt, is er een verplichte communicatie van twee affiches. De eerste toont de mogelijke alternatieven en of die beschikbaar zijn in de winkel.

Op de tweede lezen klanten meer over het goede gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Verwijs ook naar deze affiches, zodat klanten weten dat ze er hangen. Uit een onderzoek van Velt in 2016 met mysteryshoppers bleek dat het uithangen van deze affiches nog lang niet op punt stond. De affiches werden slechts in 60% van de onderzochte verkooppunten teruggevonden.

Wallonië: Brochure en op slot

In Wallonië ben je ook nog verplicht om een extra brochure mee te geven wanneer je glyfosaat verkoopt. Bovendien moeten de producten achter slot en grendel bewaard worden.

HOE KUNT U DE KLANT NOG HELPEN?

Informeren

Heeft u een klant die glyfosaat wil kopen? Informeer hem dan eerst en vooral over het feit dat hij het product nog mag kopen, maar dat hij het zelf niet in zijn tuin mag toepassen.

Stel alternatieven voor

“De verkopers adviseren om te spuiten en weten te weinig over de risico's en de alternatieven", haalt Barbara Creemers aan. Informeer u dus grondig over de alternatieven. Zorg ook dat u voldoende alternatieven in huis heeft zoals biologische middelen, onkruidtrekkers, borstels en dergelijke voor klanten die glyfosaat wel al volledig uit hun tuin verbannen. Luister naar de klant en wat hij belangrijk vindt bij zijn gewasbescherming. Stel enkele mogelijke alternatieven voor die bij zijn situatie passen.

Lees samen het etiket

Raad de klant aan om bij elke vorm van gewasbeschermingsmiddelen goed het etiket te lezen en neem desnoods samen met de klant het product nog even door. Vergeet ook niet: het is geen schande om zelf iets te moeten opzoeken, want het is ingewikkelde materie. Veel belangrijker is het om de klant correct te informeren.

Verwijs naar het callcenter

Heeft de klant nog meer vragen? Verwijs hem door naar het callcenter van Phytofar en Comeos. Deze gratis lijn op het nummer 0800/62.604 wordt bemand door mensen met een P3-fytolicentie die op de vragen van de consumenten kunnen antwoorden. Aarzel ook niet om zelf, als verkoper, naar het callcenter te bellen. 

MOET U NOG GLYFOSAAT AANBIEDEN?

Barbara Creemers (Velt): “Ik zou tuincentra op dit moment adviseren om meteen te stoppen met de verkoop van glyfosaat en zich goed te verdiepen in de echte alternatieven. En daar dan veel lawaai rond maken, want het momentum is er om duurzame en groene keuzes te maken en dit ook goed te communiceren. Zo toon je dat je bekommerd bent om de gezondheid van je klanten."

Dirk Ballekens (BSI): “De wetgeving is duidelijk, een product dat vergund is en waarvan de verkoop toegelaten is, mag publicitair ondersteund worden en ook verkocht worden. Aangezien de toelating tot verkoop een federale materie is, die niet ongedaan gemaakt kan worden door het regionale niveau, is er dus ook geen probleem voor de verkoop van deze producten. Het is ook niet noodzakelijk zo dat omdat de consument het koopt, hij het ook zelf toepast.“

Filip Meyermans (Scotts): “De klant moet zelf de overweging kunnen maken. Glyfosaat blijft de meest performante onkruidbestrijder, de evolutie naar natuurlijke producten is bezig, maar de realiteit gaat zijn dat veel consumenten nog voor glyfosaat zullen blijven kiezen omwille van de bewezen en door gebruik ondervonden werking. Een goede differentiatie in het aanbod van elke winkel, met zeker ook focus op de biologische onkruidbestrijders, is aangewezen."