Hoe verbeter je de EPC-score van je woning in 6 stappen?

Wie vandaag een woning wil verkopen of verhuren, kan er niet meer omheen: het energieprestatiecertificaat, kortweg EPC. Het kleurrijke label dat je al in bijna elke vastgoedadvertentie ziet, vertelt in één oogopslag hoe energiezuinig een gebouw is. Maar wat zegt dat certificaat nu precies? Wie moet het aanvragen, en hoe wordt het opgesteld? En vooral: hoe moet je renoveren om je EPC-score te verbeteren en welke steunmaatregelen bestaan er?

 

Eerst: wat is het EPC precies?

Het energieprestatiecertificaat is een officieel document dat de energiezuinigheid van een gebouw weergeeft. Het werd ingevoerd om meer transparantie te bieden bij de verkoop en verhuur van woningen. Een EPC wordt opgesteld door een erkende energiedeskundige, die de kenmerken van het gebouw analyseert en verwerkt in een berekeningsprogramma. Het resultaat is een label dat aangeeft hoe efficiënt een woning omgaat met energie.

In principe moet elke woning over een EPC beschikken, ook als ze niet meteen verkocht of verhuurd wordt. Een EPC-attest blijft tien jaar geldig, tenzij er intussen ingrijpende energetische renovaties worden uitgevoerd die een nieuw certificaat vergen. Ben je van plan je woning te verkopen? Weet dan dat attesten die opgemaakt werden vóór 2019 niet meer geldig zijn. 

Wat vertelt het label echt?

Het EPC werkt met een schaal van A+ tot F, uitgedrukt in kWh/m² per jaar. Een woning met label A+ is bijzonder energiezuinig, terwijl label F aangeeft dat er veel energie verloren gaat. Het label maakt woningen onderling vergelijkbaar, maar het is wel een theoretische score: het houdt geen rekening met het exacte verbruik of gedrag van de bewoners.

• A+: Zeer energiezuinig, vaak woningen met een nul-energiepeil of die meer energie produceren dan ze verbruiken.
  • een energieverbruik van minder dan 0 kWh/m² per jaar
• A: Energiezuinige woning, maar niet op het niveau van A+.
  • een energieverbruik van 0 tot 100 kWh/m² per jaar
• B t.e.m. D: Gemiddelde tot matige energieprestaties.
  • B: een energieverbruik van 100 tot 200 kWh/m² per jaar
  • C: een energieverbruik van 200 tot 300 kWh/m² per jaar
  • D: een energieverbruik van 300 tot 400 kWh/m² per jaar
• E en F: Slecht presterend, energieverslindend, vaak oudere of slecht geïsoleerde gebouwen.
  • E: een energieverbruik van 400 tot 500 kWh/m² per jaar
  • F: een energieverbruik van meer dan 500 kWh/m² per jaar

Waarom is het EPC belangrijk?

Hoewel het EPC dus slechts theoretisch is, geeft het voor kopers en huurders wel een objectief beeld van de energieprestatie van een woning. Voor eigenaars biedt het houvast om te investeren in verbeteringen die zowel de energiefactuur drukken als het wooncomfort verhogen.

Renovatieverplichtingen

Bovendien wordt het EPC steeds belangrijker in de beleidscontext: overheden koppelen er bijvoorbeeld renovatieverplichtingen en premies aan, en op termijn kan een slechte score een negatieve impact hebben op de waarde van een woning.

• Koop je in Vlaanderen een woning met een E- of F-label? Dan moet je verplicht renoveren tot minstens label D.
• In Brussel geldt dat het energieverbruik na een grondig renovatieproject maximaal 150 kWh/m² per jaar mag bedragen.
• In Wallonië worden nieuwe eigenaars van woningen met een energielabel E of F vanaf 2026 verplicht om te renoveren tot label D.

Bij een berekening van een EPC-score krijg je vaak ook concrete aanbevelingen mee, zoals het plaatsen van dakisolatie of het vervangen van verouderde verwarmingssystemen. Dit maakt het certificaat meteen ook een nuttig instrument om renovaties te plannen.

Wie heeft een EPC nodig?

Iedereen die een woning wil verkopen of verhuren moet een geldig EPC kunnen voorleggen. Er zijn enkele uitzonderingen, bijvoorbeeld voor kleine, tijdelijke constructies of zeer specifieke gebouwen, maar in de meeste gevallen is een EPC verplicht onderdeel van een vastgoedtransactie.

Hoe wordt een EPC opgesteld?

Een energiedeskundige bezoekt de woning en maakt een inventaris van alle relevante bouwkenmerken: isolatie van dak, muren en vloeren, de kwaliteit van de ramen, het type verwarmingsinstallatie, ventilatievoorzieningen, enzovoort. Deze gegevens worden ingevoerd in officiële software die de berekening maakt en het label toekent.

 

Hoe verbeter je je EPC-score? Een stappenplan

Veel eigenaars gebruiken hun EPC als startpunt voor renovaties. De grootste winst valt meestal te halen bij de volgende zaken, die je het best ook in deze volgorde aanpakt.

1. Eerst dakisolatie

Omdat warmte naar boven stijgt, is het dak de grootste boosdoener als bron van warmteverlies. Als je dak niet of nauwelijks geïsoleerd is, gaat daar vaak 25 tot 30% van de warmte verloren.

Onvoldoende geïsoleerde daken zorgen voor een hoog energieverbruik en een lager EPC-label. Door het dak of de zoldervloer te isoleren, kan je het warmteverlies drastisch beperken. Dit is doorgaans één van de meest rendabele renovatiemaatregelen: de investering is relatief beperkt en de besparing merkbaar vanaf de eerste winter.

2. Dan isolatie van muren en vloeren

Eens het dak goed geïsoleerd is, verschuift het warmteverlies naar de gevels en vloeren. Bij oudere woningen zonder spouwisolatie of vloerisolatie kan dit een grote energiebesparing opleveren. Gevelisolatie (langs buiten of binnen) kan dit uiteraard ook sterk verbeteren. 

Het aanpakken van de gebouwschil (dak, muren, vloeren, ramen) creëert een goed geïsoleerde cocon, waardoor je toekomstige verwarmingsinstallatie kleiner en efficiënter kan zijn.

3. Hoogrendementsbeglazing

Ramen zijn vaak zwakke plekken in de isolatieschil. Zijn je dak, vloer en muren geïsoleerd? Dan zijn ramen en buitendeuren aan de beurt. Enkel glas en ouder dubbel glas laten veel warmte ontsnappen en zorgen ook voor koudeval en condensproblemen. Het vervangen van die  beglazing door HR++-glas of driedubbel glas verhoogt niet alleen de isolatiewaarde, maar verbetert ook het wooncomfort (minder tocht, betere geluidsisolatie). In combinatie met geïsoleerde raamkaders levert dit een flinke sprong op in het EPC-label.

Tip: denk aan de maximale U-waarde

De maximale U-waarde van een constructie-onderdeel is de hoogste warmtedoorgangscoëfficiënt die volgens de regelgeving toegestaan is voor de isolatie van daken, muren, vloeren of ramen. Hoe lager de U-waarde, hoe beter de isolatie, en de opgelegde maximumwaarden zorgen ervoor dat nieuwe of gerenoveerde gebouwen een minimum aan energie-efficiëntie halen.

4. Ventilatie niet vergeten

Een goed geïsoleerde woning moet ook voldoende ventilatie hebben om een gezond binnenklimaat te garanderen. Bij renovaties wordt dit vaak vergeten, maar het is cruciaal om vocht- en schimmelproblemen te vermijden. Moderne systemen combineren verse luchttoevoer met warmterecuperatie, wat ook weer positief doorwerkt op de EPC-score.

De installatie van ventilatievoorzieningen moeten in theorie parallel lopen met isolatiewerken, of er onmiddellijk op volgen. Wanneer je ramen vernieuwt, en je bent van plan om te ventileren met een C-systeem, dan voorzie je best meteen ook ventilatieroosters boven de ramen in de droge ruimtes.

5. Vernieuwing van de verwarming

Pas wanneer de woning goed geïsoleerd is, is het zinvol om de verwarmingsketel of -installatie te vernieuwen. Een condensatieketel of een warmtepomp kan dan op een veel efficiëntere manier werken, omdat de warmtevraag sterk verminderd is. Als je dit te vroeg doet (zonder isolatie), blijft de installatie te groot gedimensioneerd en is de winst beperkter.

6. Hernieuwbare energie: zonnepanelen

Zodra de energievraag geoptimaliseerd is, kan je inzetten op hernieuwbare energie. Zonnepanelen zijn de meest toegankelijke stap: ze drukken je energiekosten en maken je woning aantrekkelijker.

Hoewel zonnepanelen het EPC-label niet altijd even sterk beïnvloeden (omdat het label vooral de theoretische energieprestatie meet), maken ze in de praktijk wel een groot verschil in de energiekosten. De opgewekte elektriciteit verlaagt het verbruik van het net, en wie bijkomend investeert in een batterij of warmtepomp, kan de eigen productie maximaal benutten. 

Tip: overdimensioneer niet

Ga je zonnepanelen leggen, of wil je oude panelen vervangen? Denk dan goed na over een correcte dimensionering. Wanneer je meer zonnepanelen legt dan je eigen verbruik, gaat een groot deel van de opgewekte stroom naar het net. Dat was vroeger minder een probleem, maar de vergoeding voor geïnjecteerde stroom ligt tegenwoordig vaak lager dan de prijs die je zelf betaalt om stroom van het net af te nemen. Je verdient de “extra” panelen dus trager terug.

Bovendien staat het elektriciteitsnet onder druk door de snelle toename van zonne-energie. Op zonnige dagen kan het net lokaal overbelast raken, wat leidt tot spanningsproblemen of automatische afschakeling van omvormers. In de toekomst is het goed mogelijk dat netbeheerders een netvergoeding zullen aanrekenen voor wie structureel veel stroom terugstuurt, waardoor overdimensioneren financieel onaantrekkelijk wordt.

In een notendop
De vuistregel is dus: eerst isoleren (eerst het dak, dan muren/vloer, en dan de ramen), dan verwarmen, en tenslotte hernieuwbare energie toevoegen. Op die manier investeer je slim en bouw je stap voor stap een energiezuinige woning op.

 

Premies en steunmaatregelen

Wie zijn woning energiezuiniger maakt en zo zijn EPC-label wil verbeteren, kan rekenen op verschillende financiële steunmaatregelen.

Vlaanderen

• Mijn VerbouwPremie: één premie die de vroegere renovatie- en energiepremies bundelt. Je kan steun krijgen voor isolatie (dak, muur, vloer), hoogrendementsbeglazing, ventilatie, en het vernieuwen van je verwarmingssysteem. Het premiebedrag hangt af van je inkomen en de aard van de werken. 
• EPC-labelpremie: wie een woning of appartement met een slechte score (E of F) binnen de vijf jaar renoveert naar minstens label C (appartement) of D (woning), kan een forse premie krijgen. Deze premie wordt echter afgeschaft vanaf 2026.
• Energie- en renovatielening: de Vlaamse overheid biedt de mogelijkheid voor leningen tot 60.000 euro om energiebesparende werken te financieren. De rentevoet hiervan is sinds 2025 vastgesteld op 1,5%. Vanaf 2026 zou deze lening renteloos worden.
• Lokale steun: sommige steden en gemeenten voorzien bijkomende subsidies of ondersteuning.

Wallonië

Sinds 14 februari 2025 geldt een nieuw tijdelijk regime van Primes Habitation voor energiewerken en renovaties.  De bedragen worden mee bepaald op basis van het inkomen van de aanvrager. De premies dekken vaak slechts een percentage van de kostprijs (bijvoorbeeld max. 70% van de factuur voor bepaalde werken) en er gelden voorwaarden qua uitvoering en timing. 

Brussel

Brussel gebruikt het premieprogramma 'Renolution' dat alle renovatie- en energiepremies onder één koepel brengt.
Via Renolution kan je een premie aanvragen voor werken zoals isolatie van dak, muren, vloeren, vervanging van ramen, verwarmingsinstallaties, en ventilatie. De premies zijn modulair en afhangen van de inkomenscategorie van de aanvrager. Werken moeten uitgevoerd worden door erkende vaklui, en de aanvraag moet worden ingediend binnen 12 maanden na de definitieve factuur. 

Brussel kent ook gemeentelijke premies en in sommige gevallen een verlaagde btw-tarief (6%) voor renovatiewerken onder bepaalde voorwaarden.