INSTALLATEUR MAG ZICH KAAS VAN BROOD NIET LATEN ETEN
Joost Demarest ziet in de toenemende complexiteit van installaties opportuniteiten voor de elektricien
Als gevolg van steeds strengere regelgeving op het vlak van energieverbruik en ventilatie, staan de budgetten in de bouw onder druk. Een uitdaging voor de elektricien, maar volgens Joost Demarest van KNX Association toch vooral een opportuniteit. “Alles wordt zodanig complex dat je op den duur niet anders kunt dan technieken maximaal te integreren. Automatisering zal alleen maar aan belang winnen. Het is hoog tijd dat installateurs dat ten volle beseffen!"
HET GEBRUIK VAN DOMOTICA
Geen natuurlijke keuze
Joost Demarest, bedrijfsvertaler van opleiding, heeft meer dan twintig jaar ervaring in de wereld van woning- en gebouwautomatisering. “Eind jaren 1990 kreeg ik na het samenvoegen van EIB, Batibus en EHS, destijds de drie belangrijkste open standaarden voor gebouwen-automatisering, de verantwoordelijkheid over KNX. In 2006 werd ik benoemd als CTO en CFO van de KNX Association. Daarnaast ben ik ook lid van de internationale standaardisatiecomités rond smart homes/buildings en smart metering." Joost Demarest is als geen ander geplaatst om de balans op te maken van ruim twee decennia gebouwenautomatisering. Hoe ver staan we met het gebruik domotica? “Ik gebruik dat woord niet graag", opent hij het verhaal. “Vanwege de te negatieve connotatie bij veel mensen. Ik heb het liever over huis- en gebouwautomatisering. Maar dan nog moet ik spijtig genoeg vaststellen dat het verre van een natuurlijke keuze is. Nog veel te vaak wordt er naar klassieke oplossingen gegrepen, vaak omdat de voordelen van automatisering nog te onbekend zijn of als complex en onnodig afgedaan worden. Lang niet elke installateur ziet automatisering als de standaardoplossing. Integendeel. De meeste elektriciens vertrekken nog altijd van een standaardinstallatie en zullen pas als de klant erom vraagt automatisering voorstellen. Dat is teleurstellend, na vijfentwintig jaar in deze branche."
Uitblinker in incompatibiliteit
Naar redenen voor deze negatieve perceptie hoeft Demarest niet lang te zoeken. “Het is zo dat domotica nog steeds uitblinkt in incompatibiliteiten, die het dikwijls zeer moeilijk maken om producten van verschillende fabrikanten met elkaar te combineren: dat is een onmiskenbare rem op de verdere verspreiding van huis- en gebouwautomatisering. Ik noem dat 'eilandoplossingen'. Soms zijn producten van één en dezelfde fabrikant zelfs niet compatibel met elkaar. Laat staan dat je ze kunt combineren met andere merken. KNX doet al jaren het tegenovergestelde. Wij garanderen de compatibiliteit van alle producten van onze leden. Precies omdat we ervan overtuigd zijn dat dat de sleutel is omte komen tot een algemeen gebruik van domotica."
Paard van Troje
“Het heeft ons bloed, zweet en tranen gekost om aan te tonen aan fabrikanten dat je met een open systeem geen paard van Troje inhaalt. Veel producenten hebben daarvoor een heilige schrik, omdat ze denken dat ze zo vergelijkbaar worden met andere fabrikanten en hun merk als een pudding in elkaar zal zakken. Het tegendeel is waar. Ik geef graag het voorbeeld van het bedrijf Basalte. Zij kozen van in het begin resoluut voor een open protocol. Zo hoeven ze geen heel gamma aan actoren en sensoren aan te bieden en kunnen ze zich 100% focussen op hun corebusiness: het ontwerpen en produceren van designschakelaars. Dat heeft hen al een mooie groei opgeleverd."
Aandacht voor terugverdientijden
“KNX is niet erg bekend bij de eindgebruikers en daardoor erg afhankelijk van de installateurs. Zij zijn onze spreekbuis. Het is aan hen om klanten warm te maken voor automatisatie. Dat kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door te wijzen op de uitermate korte terugverdientijd, dankzij de energiebesparing. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de energiebesparing dankzij licht- en andere sturingen rond de 50% schommelt. In woningbouw zijn voorts ook comfort en veiligheid belangrijke verkoopargumenten. Mijn vrouw vindt KNX bijvoorbeeld het summum omdat daardoor onze badkamer 's morgens altijd lekker warm is. En omdat ze weet dat de verwarming na haar vertrek opnieuw automatisch in spaarstand gaat."
GEVOLGEN VAN DE EPB-REGELGEVING
Bouwbudgetten onder druk
Feit is wel dat de budgetten in de bouw onder druk staan, door de steeds strengere regelgeving op het vlak van energieverbruik en ventilatie. Zorgt dat er niet voor dat mensen minder snel geneigd zijn om te kiezen voor automatisering? “Integendeel", stelt Demarest. “Ik denk dat die regelgeving en domotica misschien zelfs hand in hand gaan. Installaties worden almaar complexer, inclusief ventilatie, hernieuwbare energie, energieopslag, energiemanagement, daglichtsturing … Alles wordt zodanig complex dat je op den duur niet anders kunt dan technieken maximaal te integreren. Automatisering zal alleen maar aan belang winnen. Het is hoog tijd dat installateurs dat ten volle beseffen!"
Groeiende renovatiemarkt
Joost Demarest wijst op twee doorbraken in domotica van de laatste jaren: communicatie via IP en draadloze toepassingen. “Het draadloze KNX RF-protocol is dé oplossing als je iets wilt toevoegen aan een bestaande installatie, zonder veel klop- en breekwerk. Het is ook interessant voor moeilijk toegankelijke locaties. En dan vooral in woon-omgevingen, aangezien je in de meeste kantoorgebouwen overal vrij gemakkelijk bij kunt." Maar Demarest gelooft niet in volledig draadloze domotica. “Zeker niet in grote gebouwen. Waarom? Heel eenvoudig: het traditionele bedrade systeem met 'twisted pair'-kabels (UTP, red.) is 100% betrouwbaar. Dat is zo onvoorstelbaar robuust, dat je klant altijd op twee oren kan slapen. Maar als je ergens een draadloze schakelaar monteert, kan het perfect zijn dat die vandaag goed werkt en morgen plots niet meer, nadat je een bijkomende toestel hebt geïnstalleerd. Daarom zien wij vanuit de KNX Association RF-technologie nog in de eerste plaats als aanvulling op een bedrade installatie."
IMPACT OP BEROEP
Opportuniteiten dienen zich aan
“Gebouwautomatisering biedt een enorme waaier aan mogelijkheden voor installateurs die verder willen kijken dan de standaard elektrische installaties. Het geeft die installateurs de mogelijkheid om hun werkveld nu al te verleggen naar domeinen waarin de elektricien van de toekomst sowieso in bedreven zal moeten zijn. Denk maar aan het koppelen van verschillende systemen bijvoorbeeld."
Elektricien wordt integrator
Joost Demarest merkt op: “De elektricien zal moeten evolueren naar een heuse integrator, met kennis van onder andere IT, beveiliging, verwarming en koeling, zonnewering, intelligente meters, hernieuwbare energiebronnen, energiemanagement enzovoort. Wie die omschakeling mist, die zal met de onhoudbare opmars van het internet der dingen pas echt de kaas van het brood worden gegeten. En sorry dat ik het zeg, maar de installateur heeft geen enkel excuus als hij niet aanpikt. Hij zit immers in een optimale positie. Het gaat tenslotte ook niet om raketwetenschap. Soms hoor ik zeggen dat het allemaal veel te complex wordt. Dat de installateur daar niet mee om kan. Dat is absolute onzin. Als ik kijk naar KNX … dat is op het lijf van de elektricien geschreven. Dankzij de aangepaste software hoeft hij zelfs maar één programma te kennen om de producten van alle vierhonderd leden-fabrikanten te kunnen aansturen. En dat zonder één lijn code te schrijven. De technologie is er, maar de installateurs moeten die gewoon durven vast te pakken."
