AIRCOSERVICEAPPARATEN

Steeds meer wagens maken gebruik van het nieuwe en milieuvriendelijkere (maar ook gevaarlijkere) koudemiddel R-1234yf, terwijl ook R-134a zich nog steeds op de weg bevindt. En dan hebben we het nog niet over de toekomst met CO2-systemen. Nieuwe ontwikkelingen vragen van het garagebedrijf de nodige investeringen.

R-134a en R-1234yf

In de toekomst zullen er twee verschillende aircoserviceapparaten nodig zijn in de werkplaats, omdat R-134a en R-1234yf niet verenigbaar zijn met elkaar. Om een verwisseling te voorkomen, moeten de apparaten in één oogopslag van elkaar te onderscheiden zijn. Zo verschillen de servicekoppelingen van elkaar, zodat verkeerd aansluiten op de wagen bijna onmogelijk is. De koppelingen van een R-1234yf servicestation zijn voorzien van een zogeheten doderuimteventilatie. Dit zorgt ervoor dat er geen koudemiddel kan ontsnappen, zelfs niet als het ventiel defect zou zijn. Een geschikt servicestation zal voor elke ingebruikname bovendien een volautomatische zelftest uitvoeren om de dichtheid van het apparaat te controleren en lekkages op een betrouwbare manier op te sporen. De voornaamste taken van het toestel zijn drieledig:

• Het koudemiddel uit het systeem halen, filteren en opslaan, om daarna weer in het systeem te pompen.

• Een vacuüm in het systeem creëren met een onderdruk van -1 bar, wat gelijkstaat aan het kookpunt van het vocht. Hierdoor zal het aanwezige vocht in het systeem verdampen en er eenvoudig uit worden gezogen.

• De olie, die zorgt voor een goede smering van de compressor, verversen en eventueel uv-vloeistof toevoegen.

Een aircoservicestation moet in de eerste plaats koeltechnisch uitblinken. Zo moet het streven naar 100% recuperatie van het koudemiddel, wat zowel financieel als milieutechnisch interessant is. Daarnaast moet het toestel ook met de juiste hoeveelheden koudemiddel en olie werken. Voor voertuigklimaatsystemen met R-1234yf zijn er speciale en op elkaar afgestemde compressoroliën en additieven nodig. Deze moeten vochtvrij worden opgeslagen. In combinatie met R-134a mag enkel synthetische olie worden gebruikt, in geen geval minerale olie. De meeste compressoren zijn in de fabriek al met de juiste hoeveelheid gevuld. Controleer die hoeveelheid bij onderhouds- en reparatiewerkzaamheden, en vul indien nodig bij.

Combitoestellen

Er bestaan ook combitoestellen die geschikt zijn voor beide soorten koudemiddels. Deze zijn als volstrekt gescheiden circuits ingebouwd in één apparaat. Dergelijke combitoestellen werden tot voor kort gezien als dé oplossing voor de werkplaats, maar brachten ook nadelen met zich mee. Zo was de kostprijs van het toestel eigenlijk gelijkaardig aan de som van twee aparte toestellen. Bovendien kon je met het toestel slechts één wagen tegelijk bedienen, terwijl dat met aparte toestellen niet het geval is. Tot overmaat van ramp is het complete servicestation onbruikbaar als één systeem uitvalt, met kostbare uitvaltijd tot gevolg.

Investering

Blijft de vraag of het voor garagisten loont om, gezien de ontwikkelingen op het gebied van koudemiddelen, nog te investeren in een (nieuw) aircoserviceapparaat voor R-134a. Voertuigen die vanaf 1 januari 2017 worden ingeschreven of in verkeer worden gesteld, moeten immers een milieuvriendelijker alternatief zoals R-1234yf gebruiken. De levensduur van een aircoservicestation bedraagt om en bij de tien jaar. Afhankelijk van het klantenbestand en het wagenpark dienen garagebedrijven zelf de afweging te maken of het nog loont om te investeren in een nieuw toestel voor de komende tien jaar. Het lijkt alvast het uitgelezen moment om tot actie over te gaan, om er zeker van te zijn dat de aankoop van het toestel nog rendabel zal zijn.

PERSONEEL

De aircoserviceapparaten van vandaag werken dan wel zowat allemaal automatisch en de vakman dient het toestel enkel nog aan te sluiten en in te schakelen, toch wil dat niet zeggen dat de vakman geen kennis van zaken nodig heeft. Om aircoservice te mogen uitvoeren, is men verplicht om een diploma voor F-gas te behalen. Dat beperkt zich echter tot het leeghalen van een aircosysteem met een minimale uitstoot in de buitenlucht. Daarnaast organiseren opleidingscentra en fabrikanten vrijwillige aanvullende opleidingen.

STAPPENPLAN

Voorbereidend werk

Sluit het vulstation aan lagedrukzijde (LD) en hogedrukzijde (HD) van de onderhoudsaansluitingen van de airco aan. Bij een hoge buitentemperatuur moet bij bepaalde servicestations de recirculatiestand worden ingeschakeld. Start de motor en laat hem met een toerental van 1.500 tot 2.000 omwentelingen per minuut draaien. Schakel de airco in op stand 2 of 3. Meet vervolgens met de thermometer de temperatuur in het voertuig en de werkplaats. Zorg ervoor dat de temperatuur in het voertuig gelijk of lager is dan de buitentemperatuur. Laat de airco een tiental minuten werken.

Prestatiecontrole airco

Meet de temperatuur van de aangevoerde lucht door de sensor in de middelste uitstroomopening te plaatsen. Vergelijk de gemeten temperatuur met de temperatuurtabel en doe de nodige vaststellingen. Koelt de airco niet voldoende, maakt het systeem ongewoon veel bijgeluiden of verspreidt de airco onaangename geuren.