TIEN TIPS BIJ HOUTBEWERKING

Omdat je te allen tijde moet voorkomen dat je de veiligheid uit het oog verliest, wensen we hier nog even de puntjes op de i te zetten. Er valt immers met nogal wat rekening te houden. De ene maatregel blijkt een kwestie van gezond verstand, de andere blijkt een gouden vuistregel te zijn.

1. Draag bescherming

Het belang van pbm (persoonlijke beschermingsmiddelen) is al langer bewezen en mag allerminst worden onderschat. Een veiligheidsbril, gehoorbescherming, stevige handschoenen … moet je steeds dragen bij om het even welke bewerking van het materiaal.

2. De juiste kleren

Losse kleding wordt ten stelligste afgeraden in het atelier: niemand wil haperen aan een zaagblad of een boorkop. Om diezelfde reden mag je ook niet vergeten om pols- of halsbanden af te doen als je het atelier betreedt. 
Idealiter gaat het om comfortabele kleding die geschikt is voor de omgeving waarin er wordt gewerkt; stevig textiel helpt tegen rondvliegende houtsplinters bij het verzagen, boren of frezen.

3. Geen alcohol of drugs

Dit lijkt de evidentie zelve, maar moet wel worden vermeld. Medewerkers onder invloed van om het even welke substantie zijn minder geconcentreerd en zijn bijgevolg vaker betrokken bij arbeidsongevallen en vormen een risico voor zowel zichzelf als hun collega's.

Het gebruik van alcohol of andere drugs is onvoldoende reden voor een ontslag op staande voet. Werkgevers hebben bovendien, in het kader van een goed preventiebeleid, de plicht om hulp te bieden aan hun personeel.

4. Schakel de stroom uit als je aan de machine werkt

Zodra het nodig is om aan een machine zelf te werken – zoals het vervangen van een boorkop of zaagblad – valt er iets voor te zeggen om de stroomvoorziening uit te schakelen – de stekker uittrekken. Arbeidsongevallen bij onderhoudswerken of bij vervangingsonderdelen kunnen – en moeten – absoluut worden vermeden.

5. Hou je tools scherp

Een bot zaagblad is een slecht zaagblad – en bovendien een gevaarlijk blad. Botte bladen moeten harder werken om doorheen het hout te geraken en de kans dat het blad vastloopt, is een stuk groter. Bovendien zorgt scherp snijgereedschap voor een betere zaagsnede waardoor er ook minder materiaal in het rond zal vliegen. Hou uw snijgereedschap dus goed geslepen. 

6. Kijk uit voor onzuiver hout

Spijkers, nietjes e.a. kunnen zich al eens in het houten werkstuk bevinden. Zulke kleinere deeltjes in combinatie met snel draaiende zaagbladen zijn echter allerminst een goede combinatie: het zaagblad kan beschadigd geraken, maar er kunnen ook metalen deeltjes aan hoge snelheid in het rond vliegen. Een snelle visuele inspectie op het houten werkstuk kan al heel wat mogelijk leed voorkomen. 

7. Zaag in de juiste richting

Elektrische houtbewerkingsgereedschappen zijn zo ontworpen dat de richting waarin het gereedschap door het hout beweegt, tegengesteld is aan de richting van beweging van het zaagblad. Je moet met andere woorden steeds tegen de beweging in snijden of zagen, nooit met de beweging mee.
Bij een frees is die vuistregel nog duidelijker: hier moet de frees in het hout snijden en niet mee met het hout.

8. Hou de handen weg van het zaagblad

Bij het werken met een afkortzaag of verstekzaag blijven de handen uit de buurt van het zaagblad – ook wanneer er afval of afgekorte stukken moeten worden verwijderd. Wacht tot dat zaagblad stilstaat voor je naar het afgekorte stuk grijpt. Nog beter is om een lang reststukje of een houten latje te gebruiken om het afval weg te schuiven in plaats van de handen. Een ongeluk is snel gebeurd en je kunt steeds per ongeluk tegen een schakelaar zitten; ook een defect behoort steeds tot de mogelijkheden. Hou daarom steeds je handen weg van het zaagblad als de machine is ingeschakeld.

9. Laat je niet afleiden

Bij de houtbewerking wordt er gewerkt met machines die vlijmscherpe onderdelen op hoge snelheid laten draaien. Het spreekt dan ook voor zich dat je er steeds met je hoofd bij bent en dat je afleiding kunt missen als kiespijn. Dat gebeurt nochtans snel, abrupt en veelvuldig: een collega die een vraag stelt, een telefoon die rinkelt … Maak altijd het werk af dat je bent begonnen voor je je aandacht van je werk haalt.

10. Hou de omgeving proper

Een propere omgeving is niet enkel een teken van professionalisme, het zorgt onrechtstreeks ook voor een zorgvuldiger werken. Houtstof of restafval kan ook danig in de weg liggen bij het werken: bij overdadig rondzwevend stof kun je het overzicht verliezen en restafval kan in aanraking met snel draaiende onderdelen een projectiel worden.