Beschadigingen en verkleuringen bij pvc-profielen: aanpak en renovatiemogelijkheden

Bewezen methodes voor kleur- en structuurherstel van pvc-profielen

Hoewel pvc-ramen en -deuren bekendstaan om hun lange levensduur en degelijkheid, zijn ze net als andere bouwmaterialen niet immuun voor schade of kleurveranderingen. Gelukkig bestaan er vandaag tal van technieken om deze profielen esthetisch en functioneel te herstellen of aan te passen aan een nieuwe stijl of gevelrenovatie. In dit artikel focussen we op de meest voorkomende schadegevallen en vertellen we hoe we deze kunnen repareren.  

Wanneer is een klacht voor schade ontvankelijk?

In essentie zijn er twee kritieke momenten waarop schade kan optreden en waarvoor de klant de vakman kan aanspreken: tijdens de plaatsing en na de oplevering. 

Indien de bouwheer kiest voor een kwalitatief profielsysteem, een ervaren constructeur en een nauwkeurige plaatser, kan er in principe weinig of niets verkeerd lopen. Toch zijn problemen of discussies nooit helemaal uit te sluiten. Er kan altijd wel iets gebeuren waardoor er (lichte) schade optreedt. De algemene vuistregel is dat het probleem zichtbaar moet zijn vanop een afstand van circa 3 m bij diffuus licht (geen direct invallend zonlicht), vooraleer de klacht ontvankelijk kan worden verklaard.

Zelfs pvc-profielen van hoge kwaliteit, geplaatst door ervaren vakmensen, zijn na verloop van tijd onderhevig aan slijtage en veroudering. Diverse externe factoren kunnen leiden tot visuele of structurele afwijkingen, die de uitstraling van ramen en deuren aantasten. De belangrijkste oorzaken zijn:

1. Mechanische beschadiging

Pvc-profielen kunnen beschadigd raken door fysieke impact, een van de meest voorkomende oorzaken van visuele schade. Alledaagse situaties zoals een omvallende fiets, het onhandig verplaatsen van ladders of tuingereedschap, of zelfs het dichtklappen van een raam met een hard voorwerp ertussen, kunnen leiden tot krassen, deuken of schrammen. In meer uitzonderlijke gevallen, zoals bij een poging tot inbraak, kunnen de profielen zwaarder worden beschadigd.

Vooral bij profielen die afgewerkt zijn met een decoratieve folie, is de kans op zichtbare schade groter. De folie kan loskomen, scheuren of afschilferen. In zulke gevallen is het vaak mogelijk om de folie plaatselijk te herstellen, of indien nodig volledig te vervangen, mits dit gebeurt door een erkend en ervaren vakman.

2. Verkleuring door uv-straling

Gekleurde profielen die rechtstreeks bloot­gesteld staan aan het zonlicht (uv-straling) kunnen na verloop van lange tijd verkleuren ten opzichte van profielen die nooit rechtstreeks in de zon staan. Dit fenomeen doet zich vooral voor bij profielen in felle kleuren zoals wit, rood, blauw of geel ... Deze tinten bevatten doorgaans een hogere concentratie pigmenten die gevoeliger zijn voor de inwerking van uv-straling.

Vooral bij renovatieprojecten waarbij bestaande ramen behouden blijven, is het dus belangrijk om vooraf na te gaan in welke mate kleurverschillen al aanwezig zijn of zich kunnen ontwikkelen in de toekomst. Wel valt op dat profielleveranciers hun kleursystemen continu verder ontwikkelen, met steeds betere uv-bestendigheid en kleurstabiliteit tot gevolg. Deze technologische vooruitgang gaat gepaard met uitgebreide garantievoorwaarden.

3. Vervuiling en verkrijting

Hoewel pvc bekendstaat als een onderhoudsvriendelijk materiaal, is het niet onderhoudsvrij en is regelmatig reinigen toch essentieel om de esthetische kwaliteit op lange termijn te behouden. Wanneer ramen en profielen zelden of onvoldoende worden schoongemaakt, kunnen zich vuilafzettingen vormen die het oppervlak aantasten. Denk hierbij aan stof, roetdeeltjes, organisch vuil of regenwater met verontreinigingen. Deze factoren kunnen leiden tot een doffe uitstraling, verkleuring of ongelijkmatige glans.

Bij gelakte pvc-profielen kan dit verouderingsproces zelfs leiden tot verkrijting: een degradatie van de laklaag waarbij het oppervlak poreus wordt, de glans verdwijnt en er een vaalgrijze sluier ontstaat. Dit fenomeen is moeilijk te corrigeren en in veel gevallen rest er geen andere oplossing dan het opnieuw lakken van het profiel. Regelmatig en correct onderhoud is dus niet alleen wenselijk, maar ook cruciaal om de levensduur en het uitzicht van pvc-ramen te verlengen.

Profielleveranciers verbeteren hun kleursystemen voortdurend en bieden daarop ook uitgebreide garanties

Soorten afwerkingen voor pvc-profielen

Voor we specifieke behandelingen voor herstelwerken bekijken, is het belangrijk even stil te staan bij wat er vandaag allemaal op de markt beschikbaar is. De keuze aan afwerkingsmethoden is immers divers, met elk hun eigen voor- en nadelen en aandachtspunten bij herstelwerken. 

In de massa gekleurd

Starten doen we standaard met een wit of crèmekleurig basisprofiel. Afhankelijk van de voorkeur van de klant wordt hier vervolgens een specifieke kleurafwerking op aangebracht.

Het vertrekpunt is dus steeds een geëxtrudeerd profiel dat in de massa gekleurd is. Hoewel het technisch mogelijk is om tijdens het extrusieproces vrijwel elke kleur te produceren, beperken fabrikanten zich om praktische en productiegerichte redenen tot een beperkt aantal basiskleuren. 

Afgewerkt met folie

Folies zijn er in allerlei structuren (glad, strak geborsteld, met een lichte nerf, met uitgesproken groeven ...) en kleuren (effen of houtimitatie). Profielfabrikanten kopen deze folies in bij gespecialiseerde producenten, en stellen zo op frequente basis een collectie samen. 

Indien gewenst, kan de folie eenzijdig worden aangebracht. Of men kan binnen en buiten een andere folie aanbrengen. Op die manier verkrijgt men een verschillend uitzicht binnen ten opzichte van buiten. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn voor renovaties waarbij men het bestaande uitzicht van de gevel wil respecteren (bv. profielen met een houtlook), terwijl men het interieur wit, strak en neutraal wenst af te werken.

Het spreekt voor zich dat folies perfect uv-bestendig en dus kleurecht zijn. De folies zijn bovendien vuilafstotend en kennen een lange levensduur. En mocht er ooit een beschadiging zijn aan het raam (bv. door een fiets die omvalt), dan kan de folie steeds hersteld of zelfs vervangen worden (zie verder).

Lakken

Bij het lakken van pvc-profielen is de kleurkeuze iets ruimer en zal het uitzicht ook wat matter zijn. Ook valt de keuze tussen eenzijdig gelakt, tweezijdig gelakt in dezelfde kleur of tweezijdig gelakt in een verschillende kleur (bicolor).

Sommige profielfabrikanten bieden ook een oplossing aan waarbij het raam driezijdig (buiten, binnen en sponning) of zelfs 360° gelakt is. Daarbij past men ofwel de techniek van het gerobotiseerd spuiten toe, ofwel de zogenaamde opdamptechniek. In dit laatste geval condenseert de lak in een afgesloten en geklimatiseerde omgeving op het oppervlak van de pvc-profielen.

Folie en lakken

Het is eveneens mogelijk om de twee systemen, folie aanbrengen en lakken, met elkaar te combineren. Op die manier is men niet per se gebonden aan het matte uitzicht van een traditioneel gelakt raam, maar zijn er ook glanzende, metallic kleuren mogelijk.

Bij gelakte pvc-profielen is het uitzicht doorgaans iets matter dan bij met folie beklede profielen

Gecoëxtrudeerde coating

Een acrylcoating vormt een duurzaam alter­natief voor het lakken of met folie bekleden van de raamprofielen. Het aanbrengen van deze acrylcoating gebeurt tijdens de extrusie van het pvc-basisprofiel. Door de grote hitte die daarmee gepaard gaat, versmelten de acryllaag en het pvc-basisprofiel tot een onlosmakelijk geheel.

Aluminium clip

Met een aluminium voorzetschaal verkrijgt u alle voordelen van een pvc-raam, gecombineerd met het uitzicht van aluminium buitenschrijnwerk. Groot bijkomend voordeel is dat de kleurkeuze bij het lakken van deze voorzetschalen zeer uitgebreid is (bv. nagenoeg elke RAL-kleur).

Herstellen van beschadigde of verkleurde pvc-profielen

Beschadigde of verkleurde pvc-profielen hoeven niet altijd vervangen te worden. Met de juiste aanpak kunnen ze vakkundig hersteld en opnieuw afgewerkt worden voor een duurzaam resultaat. We bekijken enkele schadegevallen en bijhorende oplossingen. In dit overzicht richten we ons echter in hoofdzaak op de gladde pvc-profielen, al dan niet afgewerkt met een lak of folie.

Krassen

Krassen - bijvoorbeeld ten gevolge van sleutels - komen het vaakst voor. Die krassen wegwerken doet men via schuren en polieren. Bij heel kleine krasjes kan ook een stift de oplossing bieden. Dit is dezelfde stift die door raam- en deurfabrikanten gebruikt wordt om na het hoekenpoetsen de lasnaad bij te werken.

Zijn de krassen te diep of te groot, of wil de eindklant een perfecte afwerking zonder enig spoor van polieren, dan kan u ook opteren voor het aanbrengen van een nieuwe folie.

Steenslag

Steentjes kunnen putjes in de profielen slaan. Dat komt vaak voor langs een drukke weg waar het voorbijrijdende verkeer ervoor zorgt dat steentjes opspatten en schade aanrichten. De putjes worden net zoals bij inbraaksporen opgevuld en afgewerkt met hardwas. Na het vullen schuurt u de overtollige was weg. Een voordeel van deze hardwas is dat alle kleuren die in pvc gebruikt worden, beschikbaar zijn.

Verkleuringen pvc

De laatste jaren is er een stijging merkbaar van het aantal gevallen waarbij verkleuring optreedt. Zoals we eerder stelden is die schade vooral merkbaar op oppervlaktes die meer aan de zon worden blootgesteld gedurende de dag. Hierdoor ontstaan er kleurverschillen ten opzichte van profielen die langer in de schaduw staan. Esthetisch gezien wordt dit als erg storend ervaren.

Het simoniseren of aanbrengen van een was boven op de profielen zal het geheel misschien wat meer doen blinken, maar het zal de kleur niet kunnen corrigeren. De folie vervangen of het opnieuw lakken van de profielen is hier de enige oplossing.

Vochtblaasjes onder de folie

Net als verkleuringen zijn ook vochtblaasjes onder de folie veelal een gevolg van de zon. Wanneer profielen in de vlakke zon komen te staan, treedt er een wisselwerking op tussen het pvc en het glas. Door het temperatuurverschil dat de zon creëert, gaat zowel glas als pvc krimpen en uitzetten. 

Maar gezien de mindere invloed van de zon op het glas zal er tussen het pvc en het glas wrijving ontstaan. De folie komt vervolgens 'losser' zodat er vochtblaasjes ontstaan. Dit gebeurt typisch op de plaats waar stijl- en regelwerk samenkomen. De enige oplossing hier is om de folie te vervangen.

Foutief gebruik van bijtende producten

Een fout die eindklanten  wel eens durven te maken, vindt tijdens het reinigen van de profielen plaats. Dat geldt niet enkel voor pvc-profielen, maar ook aluminium, staal, en zelfs hout.

Sommige klanten gebruiken voor het onderhoud van hun pvc-profielen immers bijtende producten zoals white spirit. Deze producten zijn nochtans erg schadelijk voor de folie die op de profielen is bevestigd. De folie zal na verloop van tijd craqueleren, ofwel barstjes vormen. De inwerking van de zon op het profiel kan dit proces nog versnellen. Ook hier is de enige oplossing de folie vervangen. 

Inbraaksporen

Vaak is de zon of de onwetende klant dus de boosdoener, helaas moet onze klant in zeldzame situaties ook externe menselijke factoren in rekening houden. Dieven hebben namelijk een goede kennis van raam- of deurprofielen. Ze weten dus perfect wat ze waar moeten doen en welk inbraakmateriaal het beste resultaat biedt. Weten ze dat niet, dan is de schade soms nog groter ... 

In de praktijk zien we vaak twee types schadegevallen. Inbrekers die de profielen forceren met een breekijzer en de gaatjesboorders die een gat boren in de buurt van de kruk of de klink. Vervolgens kan hij de klinkbout bereiken om het raam of de deur te openen. Voor beide schadegevallen wordt dezelfde oplossing voorgesteld, het gat of de deuk vullen met gesmolten hardwas. Na het vullen schuurt men de overtollige was weg tot het geheel een mooi egaal uitzicht krijgt. 

Het nadeel van werken met hardwas voor dergelijke herstellingen is de 'houtachtige' structuurnerven die op de herstelde plaatsen voorkomen. Op een detailfoto zal je dus nog steeds de afwijking ten opzichte van het originele profiel blijven zien, zoals dat vaak bij een hersteld sterretje op de voorruit ook het geval is. 

Dat kan tot discussies leiden met de eindklant, dus geldt de algemene regel dat als je de schade vanop drie meter niet meer kan zien, dit geldt als een goed uitgevoerde herstelling. Is de eindklant nog steeds niet tevreden? Opteer dan voor een nieuwe folie die over het profiel komt te liggen.