Nieuwe additieven maken LVT nog geschikter voor commercieel gebruik
Steenpoeder voegt extra compactheid toe aan kern
Voor de vroegste vinylvloeren moeten we helemaal terug naar de jaren 30 van de vorige eeuw. De fabrikanten hebben dus de nodige tijd gehad om hun aanbod uit te breiden en te verbeteren. Vandaag zien we nieuwe composieten verschijnen met innovatieve samenstellingen die vinylvloeren nog beter bestand maken tegen de hoge eisen van het commerciële segment.
Een waaier aan functionele en esthetische eisen
Waterbestendigheid, brandweerstand, slijtvastheid, dimensionele stabiliteit, akoestiek, thermische geleiding … de lijst met technische kenmerken die de performantie van een vinylvloer beschrijven, gaat maar door. Over het algemeen ligt de lat in de projectmarkt hoger dan in het residentiële circuit, maar afhankelijk van de toepassing wegen bepaalde eigenschappen zwaarder door dan andere.
Diverse toepassingen
Een luchthaven vraagt om een zeer slijtvaste, krasbestendige en brandvertragende vloer. In de lichte industrie moet de vloer ook bestand zijn tegen chemicaliën, en een restauranthouder wil een esthetische vloer die goed scoort op het vlak van slipweerstand, geluidsdemping, vlekbestendigheid en onderhoud. In een ziekenhuis kijkt men vooral naar de hygiëne. Men opteert er voor naadloze vloeren met antibacteriële coatings. Terwijl in kantoren het ook weer zal draaien rond esthetiek, geluidsdemping, onderhoudsgemak en dan vooral slijtweerstand, gezien het geschuif met bureaustoelen.
Gebruiksklassen voor vloeren
Niet alle types van vinylvloeren lenen zich even goed voor elke toepassing. Daarvoor is de verscheidenheid aan mogelijke technische eisen te groot. Daarom worden ze onderworpen aan een aantal testen. Op basis daarvan wordt volgens de EN ISO 10874-norm een gebruiksklasse bepaald. De structuur daarvan is vrij simpel:
- klassen 21–23: residentieel gebruik
- klassen 31–34: commercieel gebruik
- klassen 41–43: industrieel gebruik
Hoe hoger je klimt, hoe strenger de eisen worden. Vloeren uit klasse 31 – als we focussen op het commerciële segment – zijn geschikt voor licht gebruik, zoals hotelkamers. In klasse 33 vind je grote kantoren en winkels. Met andere woorden: intensief gebruik.
Soorten en opbouw vinylvloeren
Maar waar halen vinylvloeren die eigenschappen vandaan? Om op die vraag te antwoorden, moeten we eerst iets dieper inzoomen op de verschillende lagen waaruit ze bestaan. En dat hangt op zijn beurt weer af van de soort vinylvloer. We beperken ons tot de twee belangrijkste types: heterogeen vinyl op rol en luxury vinyl tiles, kortweg LVT. Naast heterogeen heb je ook nog homogeen rolvinyl. Het is een nicheproduct waarbij men een pvc-pasta kalandert tot een vel. Omdat het bijna uitsluitend in de healthcare wordt gebruikt, gaan we daar verder niet op in.
Heterogeen vinyl op rol
Een vinylvloer staat altijd synoniem met verschillende lagen. Bij rolvinyl is de toplaag gemaakt van pvc (0,15 mm tot 1 mm dik). De motieven worden gedrukt met inkt op een nieuwe laag pvc-pasta die rust op een drager van ofwel glasvlies ofwel polyester. Bovenop de print zit ter bescherming een transparante slijtlaag, waarin ook een structuur is aangebracht. De toplaag wordt ten slotte voorzien van een dunne, transparante lak voor de krasvastheid en matheid. Helemaal onderaan heb je de rug. Vinyl op rol vind je nog vaak in sociale woningen, vakantiehuisjes en caravans. In residentiële toepassingen dus. Vandaar de vaak heel schuimige structuur van de rug. Die zorgt namelijk voor een zachter beloop en meer loopcomfort. Het nadeel daarvan is dat daardoor de indrukgevoeligheid toeneemt. In commerciële toepassingen, waar het in wat mindere mate voorkomt, zal men daarom de rug veel compacter maken en voor een dikkere slijtlaag gaan.
Luxury vinyl tiles
De opbouw van LVT vertoont veel gelijkenissen met rolvinyl, alleen is hier geen sprake van een schuimrug maar bestaat de kern uit pvc (of polyester), waardoor dit type van vinylvloer veel minder last heeft van indeuking. Doordat de kern stabieler is, zijn de producten individueel als plank of tegel te verkrijgen, in tegenstelling tot klassiek vinyl op rol. Zeker waar de indrukgevoeligheid of installatie van belang is – en dat is vaak zo bij commerciële toepassingen – gaat de voorkeur meestal uit naar dit type van vinylvloeren. In de loop der jaren hebben LVT-tegels en -planken een hele ontwikkeling doorgemaakt. Aanvankelijk had je alleen een pvc-toplaag, een decorlaag en een kern van pvc. Daarna werden ze bij sommige fabrikanten versterkt met een tussenlaag uit glasvlies en werd de slijtlaag bijkomend afgewerkt met een PU-coating. Binnen LVT moet je trouwens ook nog het onderscheid maken tussen verlijmbare en klikbare versies.
ROLVINYL VERSUS LVT
Het grootste verschil tussen beide schuilt in het formaat. Vinyl op rol wordt kamerbreed gemaakt en gelegd (in breedtes van 2 tot 5 m), terwijl LVT individuele tegels of planken zijn. Qua transport en installatiegemak heeft LVT dus wel het voordeel; zeker de kliktypes. Maar hoe verhouden beide types zich voor het overige ten opzichte van elkaar? We pikken er vier belangrijke punten uit.
1. Waterdichtheid en hygiëne. Beide producten zijn inherent waterresistent door hun materiaalkeuze, maar rolvinyl is naadloos. Het risico op het doorsijpelen van water, bijvoorbeeld, is daardoor nog net dat tikkeltje kleiner.
2. Design en esthetica. Door het productieproces biedt LVT meer vrijheden in formaten en patronen. De decorprint in hoge resolutie zal er samen met de synchrone embossing en de veel kleinere herhaling voor zorgen dat LVT er veel meer als echt hout uitziet.
3. Budget. Rolvinyl is over het algemeen goedkoper dan LVT. Je plaatst ook veel meer m2 in één keer, wat in makkelijke ruimtes zonder veel hoeken of inhammen een voordeel kan zijn. Anderzijds kan je de vinylvloer bij LVT gewoon weer meenemen. Handig bij een verhuis.
4. Duurzaamheid. In het productieproces kan je bij LVT veel makkelijker gerecycleerde materialen gebruiken. LVT-producten zijn ook daarna weer te recycleren. In dit licht is het nog interessant om te vermelden dat de nieuwe SPC-vloeren geen schadelijke weekmakers bevatten.
Composieten: WPC, SPC en EPC
Eigenlijk horen ze thuis bij de meest recente klikversies van de LVT-groep, maar omdat de samenstelling van de kern significant verschilt van traditionele vloeren, behandelen we ze toch even apart. De kern van LVT-vloeren bevat vaak gerecycleerd materiaal. Tegenwoordig voegt men aan het klassieke mengsel nieuwe elementen toe om de compactheid van de kern nog te verbeteren. Bovendien helpen ze bij oneffenheden het aftekenen van de ondergrond tegen te gaan, wat men met een Engelse term 'telegraphing' noemt. Afhankelijk van welke stoffen men toevoegt, ontstaan zo nieuwe composieten. In WPC zat ooit hout, vandaar de naam: Wood Polymer Compound. Maar wegens problemen met de stabiliteit en waterbestendigheid werd het snel voorbijgestoken door SPC, dat staat voor Stone Polymer Compound. EPC is een afgeleide van de twee: met het oog op een lichter product worden luchtbellen in het composiet geblazen. Hoewel ook EPC aan populariteit wint, is SPC vandaag de sterkst groeiende productgroep. Bij SPC vormt gemalen kalksteen een wezenlijk onderdeel van de samenstelling. Daardoor is het waterdicht (terwijl LVT waterbestendig is) en worden de planken en tegels stijf en onbuigzaam. Die stijve structuur zorgt ervoor dat de vloer zijn vorm behoudt, ook als de ondergrond niet helemaal vlak is. Door de flexibelere kern pasten klassieke LVT-vloeren zich wel nog aan de onregelmatigheden in de ondervloer aan. SPC-vloeren kunnen ook beter tegen indrukken en andere soorten schade. Ze kunnen dus wel wat troeven voorleggen.
Wat maakt het verschil?
Nu je wat meer inzicht hebt in de opbouw van een vinylvloer, kunnen we terugkeren naar onze vraag: hoe verschillen residentiële types van commerciële? Wat geeft die laatste bijvoorbeeld meer slijtweerstand, waardoor ze in een hoge gebruiksklasse terechtkomen en geschikt zijn voor commercieel gebruik? Het is een samenspel van factoren.
De verschillende lagen
Je kan niet wijzen naar één specifieke laag als doorslaggevende factor voor een gebruiksklasse. Het meest voor de hand ligt de slijtlaag. Hoe dikker die is, hoe hoger de slijtweerstand. Voor residentiële toepassingen volstaat vaak een slijtlaag van 0,2 tot 0,3 mm, terwijl de standaard in de projectmarkt 0,55 mm bedraagt en er vloeren bestaan met een nog dikkere slijtlaag van 0,7 tot zelfs 1 mm. Kijken we naar de indrukweerstand, dan speelt de kern de hoofdrol. In kantoren of bibliotheken geen schuimrug voor de vinylrollen, maar wel een compacte, stevige pvc. Voor LVT wordt er vaker gekeken naar de rigide SPC- of EPC- producten. Tegenover SPC is WPC zachter en dus iets gevoeliger voor indrukken. Anderzijds dempt een rigide kern het geluid minder goed. Om daaraan tegemoet te komen, plaatst men vaak onder de rug nog een schuimlaag als een soort geluiddempende ondervloer.
Klikken of lijmen?
Zoals eerder aangegeven, kan je LVT-tegels en -planken ofwel verlijmen (dryback of gluedown) ofwel aan elkaar klikken. Beide zijn duidelijk afzonderlijke producten.
Voor de lijm grijpt men meestal naar een type 1K (MS-polymeer), of naar een 2K (PU) in het geval van zwaar gebruik, als het echt niet meer los mag komen. Daarnaast heb je nog de zogenaamde peel & stick-types: een dryback met een zelfklever onderaan.
Ook in het kliksegment kan je uit diverse opties kiezen. Om te beginnen heb je de varianten op tand en groef, waarbij de verbinding zowel verticaal als horizontaal gemaakt kan worden. Angle-anglesystemen vormen een eerste type hiervan: je klikt de plank vast door ze zowel op de lange als de korte kant hellend in de aanliggende planken te duwen. Minder makkelijk bij langere formaten. Het recentste en makkelijkst te installeren systeem is de angle-drop. Daarbij klik je de lange kant vast door ze te hellen. De korte kant klikt automatisch bij het platleggen van de plank. Nog een optie zijn de symmetrische systemen. Speciaal, omdat de legrichting niet uitmaakt. Je kan er met meerdere personen aan werken en eigenzinnige patronen maken.
Waarom staan we zo lang stil bij de applicatiemethode? Omdat die, ten eerste, het installatiegemak bepaalt. Maar daarnaast is er ook een link met de toepassing: vinylvloeren voor projecten met zwaar gebruik worden meestal verlijmd, aangezien ze zo met de draagvloer verbonden zijn. Bovendien zijn ze vaak ook voorzien van een dikkere slijtlaag.
Plaatsing
Hoewel elk product zijn eigen specifieke aandachtspunten heeft, kunnen we je toch enkele algemene tips meegeven:
- Verlijmen vraagt om een vlakke, geëgaliseerde basis. Plaatsing op een foute, niet-drukvaste ondervloer behoort tot de vaakst gemaakte fouten.
- Houd je aan de installatievoorschriften. In het bijzonder bij zwevende vloeren en kliksystemen is het zeer belangrijk om de instructies in verband met uitzettingsvoegen na te leven aan de plinten en rond vaste objecten zoals buizen en leidingen. Zuidgerichte vloeren aan ramen kunnen in de zomer tot 50–60 °C opwarmen, waardoor de vloer zal uitzetten. Vergeet in dit kader ook niet de tegels of planken minstens 24 uur te laten acclimatiseren.
- Meet de kamer op alvorens te starten, zodat je geen toevlucht moet nemen tot te kleine passtukjes. Zorg ook voor een voldoende mix. Vinylvloeren zijn immers een imitatieproduct en te veel herhaling zal snel leiden tot een onnatuurlijke look.
- Houd je aan het opwarmingsprotocol als de vinylvloer wordt gecombineerd met vloerverwarming. Het komt soms voor dat niet de volledige verdieping van een woning over vloerverwarming beschikt. Is dat het geval, zorg dan voor een fysieke scheiding (T-profiel) tussen zones met en zonder vloerverwarming. Overigens, vinylvloeren laten de warmte goed door: het rendement van vloerverwarming zal dus hoog liggen.
- Geef tot slot dit nog mee aan je klanten: gebruik geen rubbermatten of meubels met rubberpootjes of -pads. PVC en rubber bevatten beide weekmakers en migreren, waardoor er oranje-bruine vlekken kunnen ontstaan. Jammer, want die zijn niet meer te verwijderen.
Met medewerking van BerryAlloc, Invictus en Lamett
