Verven die tegen stootje kunnen in de lift

De voordelen van verven die bestand zijn tegen impact en vervuiling

Op de technische fiche van een verf vindt u allerlei termen die de kwaliteit van de verf omschrijven. Wie op de hoogte is van wat die termen precies betekenen, kan een verf kiezen die beter is afgestemd op de vereisten van het project. Bovendien kunt u zich ook een beter beeld vormen van het weerstandsvermogen en de uiteindelijke levensduur van de verflaag.

Wat maakt een verf resistenter?

De samenstelling van het bindmiddel heeft een grote invloed op de duurzaamheid van een verf. Het bindmiddel houdt de bestanddelen van de verf samen en bepaalt de hechting en de sterkte van de verf. Dat maakt dat lakken, die meer bindmiddelen bevatten dan muurverven, over het algemeen beter bestand zijn tegen stoten en vlekken dan muurverven. En dat zorgt er ook voor dat er in verven met veel matteringsmiddel (zeer matte verven) minder vrij bindmiddel overblijft om de pigmentdeeltjes in te kapselen.

Hierdoor wordt aangenomen dat zeer matte verven minder duurzaam zijn. Dat was tot voor kort het geval, maar dankzij intensief onderzoek en de doorbraak van nanotechnologie kunnen aan lakken en muurverven, ook aan matte, steeds meer levensduurverlengende eigenschappen worden toegeschreven.

Als het schilderwerk minder snel schade vertoont door vlekken, stoten of krassen, dan is het niet zo snel aan vervanging toe en dus duurzamer. Als er minder snel een nieuwe verflaag nodig is, dan worden er minder grondstoffen verbruikt, is er minder transport van en naar de werf, komen er minder vluchtige stoffen vrij, enz. Naast het milieu, pikt ook de bouwheer een graantje mee. Die moet maar om de tien jaar schilderen, in plaats van om de vijf jaar. Het is dus niet verwonderlijk dat resistente verven, die bestand zijn tegen bijvoorbeeld krassen, stoten, vervuiling, huidvet, uv-straling, vocht, enz. in de lift zitten.

Enkele kenmerken in de kijker

Kras- en stootvast

Krasvaste verven kunnen lichte mechanische contacten enige tijd verdragen en slijten daarbij minimaal af. Krasvast betekent niet dat een verf geen krassen kan gaan vertonen. Stootvaste verven zijn goed bestand tegen impact, bijvoorbeeld van een stomp voorwerp dat het geschilderde oppervlak raakt (zoals een ziekenhuisbed of een deurklink). Wel is de sterkte van de ondergrond hierin ook een bepalende factor.

In de praktijk wordt de kras- en stootvastheid van verf bereikt door het bindmiddel te versterken met een sterke/harde component, zoals polyurethaan (= PU-versterkt). Verven met een uitgesproken kras- en stootvast karakter bewijzen vooral hun nut in ruimtes waar er veel passage is en er vaak tegen de muren/interieurelementen wordt gebotst, zoals een gang in een ziekenhuis, een inkom van een hotel, enz.

Afwasbaar

Een goed reinigbare muurverf kan na bevuiling goed worden gereinigd en gaat hierbij dan niet of nauwelijks opglanzen.

Een verf die goed gereinigd kan worden, zal voldoen aan schrobklasse 1 (klasse 1 is het hoogst, klasse 5 is het laagst). De schrobklasse geeft een indicatie over de weerstand tegen natte schrobbewegingen, maar zegt niets over de reinigbaarheid of de weerstand tegen opglanzen. De natte schrobweerstand geeft enkel aan hoeveel laagdikte de verf verliest door het reinigen met een natte schuurspons en een neutrale zeep.

In de praktijk zal doorgaans een lichte slijtage optreden bij meermaals reinigen op dezelfde plek. Bij een binnenmuurverf met enkel het predicaat schrobklasse 1 kan dan een lichte afname van de laagdikte optreden. Dat effect veroorzaakt het opglanzen van de verflaag.

Door in goed reinigbare muurverven gebruik te maken van harde slijtvaste vulstoffen hebben ze een hoge weerstand tegen opglanzen. De verffabrikant geeft in zo’n geval meestal aan in het technische fiche dat de verf een ‘lage gevoeligheid tegen opglanzen’ heeft.

Vlekwerend

Bij goed reinigbare muurverf trekken gemorste vloeistoffen niet of nauwelijks in het verfoppervlak. De oppervlaktespanning van de reinigbare muurverf is erg hoog door de toevoeging van water- en olieafstotende additieven. Hierdoor ontstaat een vlekwerende eigenschap. Vloeistoffen liggen als parels op het oppervlak (= pareleffect). Ook warme vervuiling, zoals spaghettisaus, vormt geen probleem, want een gewone muurverf is al bestand tegen temperaturen tot 60 °C bij continu contact en tot 80°C bij kort contact.

Huidvetbestendig

Omdat huidvet in eerste instantie niet erg opvalt op een oppervlak, blijft het er ook langer zitten. Huidvet dat lange tijd op een oppervlak blijft zitten, tast de verffilm aan, dringt erin door en verzacht de verffilm waardoor de kleur vergrauwt en vuil makkelijker aan het oppervlak blijft kleven.

Om te voorkomen dat het huidvet de verffilm kan binnendringen, is het belangrijk dat het verfoppervlak microscopisch gezien geen holtes bevat en een hoge vetresistentie heeft.

In de praktijk wordt dit bereikt door de bindmiddelen driedimensionaal met elkaar te vernetten en te modificeren met polyurethaan (= crosslinking technologie).

Terwijl bij muurverven vooral de vlekwerende eigenschappen extra worden belicht, is bij lakken de huidvetresistentie een belangrijk kenmerk. Voor het schilderen van trapleuningen, keukenkastdeuren en andere interieurelementen die vaak worden aangeraakt, is kiezen voor een huidvetbestendige lak aangeraden.

Markeert niet

Koffers, schoenen, aktetassen, fietsen, leren jassen, … tegen de muur kunnen zwarte strepen nalaten. Deze markeringen worden veroorzaakt wanneer kleine deeltjes plastic of rubber op minuscule uitsteeksels op het verfoppervlak achterblijven.

Antimarkingverven hebben dankzij een aangepaste bindmiddelsamenstelling zo'n glad verfoppervlak dat rubber en plastic geen sporen meer kunnen nalaten. Een supermatte variant is nog niet verkrijgbaar door een tekort aan vrij bindmiddel, maar er is wel een variant met een velours glansgraad beschikbaar.

In schoolgangen, in inkomhallen, enz. kunnen deze verven de duurzaamheid van het verfoppervlak ten goede komen, want ze zijn over het algemeen ook stootbestendig en makkelijk te reinigen.

Andere duurzaamheidskenmerken

Er zijn nog een aantal andere kenmerken die de duurzaamheid van verf bepalen:

Bestand tegen verzeping

Alkydhars verven die in contact komen met alkalische ondergronden, zoals beton- of cementpleister, kunnen gaan onthechten, verkleuren en/of verkleven. Dat effect wordt verzeping genoemd. De verflaag valt hierbij uiteen. Acrylaatverven en polyurethaan versterkte acrylaatverven zijn bestand tegen verzeping.

Bestand tegen reinigingsmiddelen

Wanneer een geschilderd oppervlak na het reinigen met standaard reinigingsmiddelen geen wezenlijk verschil vertoont in kleur en glans, dan is die bestand tegen reinigingsmiddelen.

Vergeelt niet

Verven op basis van plantaardige oliën en alkydharsen kunnen door het ontbreken van licht vergelen. Anderzijds kunnen verven op basis van epoxy vergelen bij blootstelling aan (uv-) licht of door oxidatie. Een verf die niet vergeelt, blijft langer mooi.

Isolerende werking

Bij sommige verven houdt het bindmiddel vlekken tegen die afkomstig zijn van waterlekkage, potlood, nicotine, stift, enz. Deze vlekken kunnen dus niet naar het oppervlak van de verffilm migreren, waardoor het eindresultaat langer in goede staat blijft.

Spanningsarm

Wanneer men niet goed weet welke verven er in het verleden gebruikt zijn, of voor toepassingen waar er reeds veel verschillende verflagen over elkaar zijn aangebracht, kan een spanningsarme verf een grote meerwaarde zijn. Het gebruik van een spanningsarme verf voorkomt barstjes in de verflaag.

Lokale herstellingen zijn mogelijk

Sommige muurverven zijn dusdanig ingesteld dat het mogelijk is om lokale retouches of herstellingen kort na applicatie nauwelijks zichtbaar uit te voeren.

Met dank aan BOSS paints, Sigma Coatings, Sikkens en Rust-Oleum