Waarop letten bij het kiezen van een verfborstel of verfrol?

Hoewel de keuze voor een borstel of rol vaak een persoonlijke en gevoelsmatige beslissing is, zijn er toch een aantal basisprincipes waarmee u bij uw handgereedschapskeuze rekening dient te houden. Stel uzelf de volgende vragen: 'Schildert u ...'

BINNEN OF BUITEN?

Meestal kan eenzelfde borstel of rol zowel binnen als buiten worden gebruikt. Een algemene vuistregel die fabrikanten bij het kiezen van verfgereedschap vaak meegeven, is: hoe vloeibaarder de verf, hoe soepeler de borstel dient te zijn, en hoe stugger de verf, hoe taaier de borstel moet zijn. Al kan persoonlijke voorkeur hier wel een rol spelen. Zo werken sommige schilders liever met een stugge borstel en verkiezen anderen een soepele variant. Bij verfrollen geldt dan weer: hoe taaier de verf, hoe steviger de vezels (bv. vilt is een stevige vezel) en hoe korter de poolhoogte (= de lengte van de vezels/haren) dienen te zijn. Is de verf wat soepeler, dan is een flexibelere vezel (bv. polyamide) en een langere poolhoogte een betere keuze.

MET EEN STRAK RESULTAAT VOOR OGEN?

De souplesse van de haren heeft een grote invloed op de afwerkingsgraad. Hoe soepeler de haren van een borstel, des te strakker het eindresultaat dat kan worden gerealiseerd. Hoe stugger echter de borstelharen, hoe meer structuur en strepen er zichtbaar zullen zijn. Als schilder kunt u de souplesse van de borstelharen zelf wat beïnvloeden. Door het touwtje rond een ronde of ovale borstel dat de haren samenhoudt te lossen, krijgen de haren iets meer ruimte en worden ze flexibeler. Hierdoor is er bij het schilderen minder streepvorming, kan er meer laagdikte worden aangebracht doordat de borstel meer verf opneemt, en kan er een strakker eindresultaat worden bekomen.

Bij rollers is het de poolhoogte die het afwerkresultaat bepaalt. Hoe korter de polen, hoe strakker het schilderwerk. Voor lakken bijvoorbeeld worden meestal verfrollers met korte polen (van max. 5 mm) gebruikt om een sinaasappeleffect of structuur in de verffilm tegen te gaan. Wilt u een muur strak zetten? Hiervoor is een verfrol met poolhoogte van 9 mm geschikt. Mag er wat meer structuur te zien zijn of gaat het om een crepimuur? Dan kunnen polen tot 21 mm gebruikt worden om extra structuur te creëren.

OP EEN GLADDE OF RUWE ONDERGROND?

Voor ruwe ondergronden, zoals een muur in baksteen of beton, wordt er meestal naar een stevige borstel gegrepen, omdat de verf hiermee makkelijker tot diep in de poriën kan worden aangebracht. Kies voor het schilderen van ruwe ondergronden voor een borstel met synthetische haren, want die slijt minder snel af dan een borstel met varkensharen.

Voor het rollen van ruwe ondergronden gaat de voorkeur naar een verfrol met grote poolhoogte (van bv. 21 mm), zodat alle ruwheden gevuld raken met verf. Idealiter wordt er voor deze grove ondergronden gebruikgemaakt van een rol met een zachte kern waarop druk kan worden uitgeoefend, zodat de vezels van de rol zonder veel moeite alle oneffenheden kunnen opvullen.

MET SOLVENT- OF WATERGEDRAGEN VERF?

Bij muurverven maakt een solvent- of watergedragen verf weinig verschil bij de keuze van het verfgereedschap, maar bij lakken wel. De vereiste laagdikte is bij een solventgedragen lak (vereiste laagdikte van 60 à 70 micron) immers beduidend lager dan bij een watergedragen lak (100 micron). Wordt een solventgedragen lak te dik aangebracht, dan zal de verffilm verschroeien of rimpelvorming vertonen.

• Voor solventgedragen lakken is een stevige borstel met een zachte bles (= het uiteinde) de beste keuze. Door de starheid van de borstel kan de verf in een beperkte laagdikte worden aangebracht, maar kan er dankzij de souplesse van het uiteinde toch een strak resultaat worden bekomen. Varkenshaar heeft van nature een zachte bles, wat gunstig is voor het lakken met solventgedragen verf. Vandaag wordt die zachte bles bij synthetische borstels echter kunstmatig nagebootst door de uiteindes van de vezels te tippen of in vorm te snijden, waardoor solventgedragen lakken ook perfect met een synthetische borstel kunnen worden aangebracht.
• Watergedragen lakken vragen een soepele verfborstel met conische vezels die de verf goed opnemen en gecontroleerd afgeven, zodat er voldoende laagdikte kan worden gerealiseerd.

Zowel voor het aanbrengen van solvent- als watergedragen verven is een borstel met synthetische haren vandaag een uitstekende keuze. De synthetische haren kunnen door de fabrikant namelijk perfect worden afgestemd op de verwerkingsnoden van de verf en verdringen daarom de almaar duurder wordende varkensharen uit de markt.

• Voor solventgedragen lakken wordt een viltroller met korte poolhoogte (max. 5 mm) aangeraden. De viltroller is immers iets beperkter in verfopname en verhindert zo dat de oplosmiddelhoudende lak met een te hoge laagdikte zou worden aangebracht.
• Voor watergedragen lak is een microvezelroller met korte pool de beste keuze (5 mm poolhoogte). Dat type rol neemt vier tot vijf maal zijn volume in verf op, maar geeft door de korte pool toch een strak afwerkresultaat. Ideaal dus voor watergedragen lakken die in hogere laagdikte moeten worden aangebracht.

Er zijn ook mousserollers beschikbaar om na te rollen, maar in principe is dat narollen niet nodig, omdat er met een vilt- of microvezelroller alleen al een mooi en strak afwerkresultaat kan worden bewerkstelligd.

MET LAK OF MUURVERF?

Voor lakwerken zijn er verschillende borstelvarianten op de markt. In feite geven platte en ronde borstels gelijkaardige resultaten. De één is niet beter dan de andere. De vorm van de borstel wordt in grote mate beïnvloed door traditie, regionale en persoonlijke voorkeur. Zo wordt er in België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk en ook in Duitsland meestal met ronde borstels gewerkt, terwijl platte borstels wereldwijd het meest gebruikt worden. Voor het aanbrengen van beitsen en vernissen wordt er in België dan weer hoofdzakelijk voor platte borstels gekozen, terwijl dat ook perfect met een ronde borstel kan. Bovendien kunnen borstels zowel voor lak als muurverf worden gebruikt. Zo kan een lakborstel perfect worden gebruikt om een muur mee af te lijnen (al zijn puntborstels uitermate geschikt voor fijn aflijnwerk). Er zijn bijvoorbeeld ook schilders die hiervoor radiatorborstels gebruiken (die samen met gebogen penselen ontwikkeld werden voor gebruik op moeilijk bereikbare plaatsen).

Voor het schilderen van muren worden bredere borstels (5 op 15 cm of 3 op 12 cm) en rollen (18 of 25 cm breed) gebruikt. Hoe breder het gereedschap, hoe meer m²/u er kan worden geschilderd.

• Voor buitenmuren worden er vaak polyamide rollen gebruikt, omdat deze veel verf opnemen en afgeven. Met een poolhoogte van 13 à 15 mm kan een vrij strak resultaat worden gegarandeerd, terwijl een poolhoogte van 21 mm voor meer structuur zorgt.
• Voor het afwerken van binnenmuren, waar veelal een glad eindresultaat is gewenst, worden microvezelrollen met een poolhoogte van 9 mm gebruikt, die veel verf opnemen maar door hun korte polen toch een strak eindresultaat garanderen. Wilt u liever wat structuur, ga dan voor een poolhoogte tussen 15 en 21 mm.

BUDGETTAIR?

Budgetgewijs gaat er bij schilderwerken 90% naar loonkosten en 10% naar materiaalkosten. De schilder kan besparen op loonkosten door te werken met goede materialen. Gereedschap uitsluitend kiezen op basis van prijs is niet altijd verstandig. Koop liever afgeprijsde kwalitatieve producten tijdens actieperiodes (bv. opendeurdagen, actieweken …). Wegwerpborstels bijvoorbeeld zijn wel goedkoper in aanschaf, maar er kan minder laagdikte mee worden aangebracht, waardoor schilders langer werk hebben, en de kosten voor arbeid dus stijgen. Deze wegwerpborstels zijn wel geschikt voor retoucheerwerk, repair care (bv. houtreparaties) of het gebruik van tweecomponentenproducten die men achteraf moeilijk uit de borstel kan verwijderen.

ERGONOMISCH?

Een goede verfborstel of -rol ligt goed in de hand. Als dat niet het geval is, kan dat zich uiten in een snellere hand- en armvermoeidheid en gewrichtsproblemen. Bij een borstel is vooral de balans in de borstel van belang. Die wordt in grote mate bepaald door de lengte van de steel en het materiaal van de steel. Bij het gebruik van rollen is een goede handgreep van belang (geen te dunne of te dikke greep). Populair hulpmiddelen om ergonomischer te werken, zijn kamersteigers en verlengstelen. Bij voorkeur bestaat een verlengsteel uit een lichtefiberhandgreep, in combinatie met een stijve aluminium telescoop.

ZONDER SPATTEN?

Spatvrij werken gaat het best met antispatrollen: nl. kortpolige verfrollen. Dat zijn meestal polyamide verfrollen met een poolhoogte van max. 13 mm of microvezelrollen met een poolhoogte van max. 8 of 9 mm.

DUURZAAM?

Fabrikanten trachten de levensduur van verfgereedschap te verbeteren door hulpmiddelen op de markt te brengen die ervoor zorgen dat u uw borstel of rol langer kunt bewaren. Populair vandaag zijn de kokers die op een borstel of rol kunnen worden geklikt op het moment dat het gereedschap niet wordt gebruikt. Bij kortdurende pauzes (bv. tussen twee werkdagen of in het weekend) hoeft de borstel of rol zelfs niet eens schoongemaakt te worden. Wilt u de borstel of rol langer bewaren? Maak die schoon, voeg bij gebruik van solventgedragen verven oplosmiddel of lijnolie toe en bij gebruik van watergedragen verven wat Dreft, berg die op in een koele en donkere ruimte en u kunt de haren/vezels lang soepel houden.

Tips bij uw gereedschapskeuze

Bij het kiezen van een borstel:
– Hoe vloeibaarder de verf, hoe soepeler de borstel dient te zijn
– Hoe stroperiger de verf, hoe taaier de borstel dient te zijn
– Hoe soepeler de borstel, hoe strakker het eindresultaat
– Hoe taaier de borstel, hoe meer structuur en strepen in het eindresultaat
– Zowel water- als oplosmiddelhoudende verf kan perfect met een synthetische borstel worden aangebracht

Bij het kiezen van een rol:
– Hoe korter de poolhoogte, hoe strakker het resultaat
– Hoe langer de poolhoogte, hoe gestructureerder het resultaat
– Kies een viltroller voor oplosmiddelhoudende lak
– Gebruik een microvezelroller voor watergedragen lak
– Geef de voorkeur aan een polyamide rol voor buitenmuurverf
– Ga voor een microvezelroller voor binnenmuurverf