Het belang van hout ontvetten en schuren

Goede voorbereiding cruciaal

Hout moet steeds op een correcte manier voorbereid worden alvorens er aan de behandeling begonnen kan worden. Afhankelijk van de houtsoort en de gekozen producten kan de voorbereiding, behandeling en het onderhoud verschillen.

VOORBEREIDING

Bij hout is het vooral belangrijk te weten wat voor hout het is. De ene soort bevat stoffen die wateroplosbaar zijn, bijvoorbeeld eik, waardoor de lak kan verkleuren of bloeden bij het gebruik van een watergedragen lak. 
Andere soorten hout bevatten dan weer antioxidantia, denk aan iroko, dat zal reageren met het alkydgebaseerde bindmiddel en het drogingsproces zal vertragen wanneer een solventgedragen lak gebruikt wordt. 
Met de juiste voorbereidingen kan dat voorkomen worden. Zo is het cruciaal het hout eerst op te schuren. Daarbij wordt aangeraden om dat driemaal te doen: een eerste keer met een ruwe korrel, gevolgd door een middelgrote korrel en afgewerkt met een fijne korrel. Op die manier ontstaan er geen zichtbare diepe krassen, oneffenheden of scherpe randen die met een watergedragen lak niet weg te werken zijn door de beperkte laagdikte. Het contactoppervlak wordt ook drie- tot viermaal groter door de aangebrachte krasjes bij het schuren, wat eveneens meer kans geeft op een goede aanhechting van de lakverf. Na het schuren wordt het hout het best ontvet met een solvent, zoals een synthetische verdunner of methanol bij aanwezigheid van antioxidantia. Wanneer er niet correct geschuurd en ontvet wordt, kan het gebeuren dat de tweede laag verf wegtrekt, zeker bij acrylurethanen, ook wel cissing genoemd.

Daarnaast wordt het best bekeken hoe vochtig de ondergrond is. Het is belangrijk om dat te weten, zodat er geen te gesloten hechtingsprimer wordt aangebracht, die geen of weinig verdamping toelaat en zo het vocht in het hout houdt, wat kan leiden tot een onthechting van de verffilm. Andere materialen worden ook het best voorbereid voor de primerlaag en laklagen aangebracht worden, zo worden roest- en korreldeeltjes bij andere materialen het best verwijderd. Zeker bij gegalvaniseerde metalen is het belangrijk een goede voorbereiding te doen. Wanneer een solventgedragen alkydlak of -primer rechtstreeks aangebracht wordt op zo’n metaal, ontstaat er een risico op een verzepingsproces omdat er op een zinklaag geverfd wordt. Ten slotte moet een reeds aanwezige laag getest worden op aanhechting. Indien die niet loskomt, moet ze niet verwijderd worden en is wat opschuren voldoende om een nieuwe laag aan te brengen.

Nieuw vs. reeds geschilderd hout

Nieuw, kaal hout wordt het best eerst opgeschuurd en ontvet. Vervolgens kunnen eventuele poriën opgevuld worden en wordt het kopshout het best geseald. Bij reeds geschilderd hout gaat men eerst decaperen, afbranden (indien nodig) of luchtgommen (een minder agressieve vorm van zandstralen). Vergrijsd hout kan ontweerd worden met oxaalzuur en ook cement- of bezettingsvlekken kunnen behandeld worden met oxaalzuur. Vervolgens moet er geschuurd en ontvet worden, kunnen de poriën gevuld worden en wordt kopshout geseald. Zodra de voorbereiding van het nieuwe of reeds geschilderde hout afgerond is, kan het gekozen verfsysteem aangebracht worden.

Aandachtspunten

In het algemeen zijn er enkele aandachtspunten waarmee rekening gehouden wordt bij het behandelen en beschermen van hout:
• Kopshout, zij- en onderkanten moeten waterdicht afgesloten worden. Denk bijvoorbeeld aan een raam dat in een spouw wordt geplaatst. Indien niet elke zijde waterdicht is, kan er vocht binnendringen en dat zal via de verffilm naar buiten willen en kan tot schade leiden. Ideaal is dus om het hout alzijdig te behandelen;
• Scherpe randen moeten afgerond worden. Verf trekt namelijk weg van scherpe randen, waardoor er een dunnere laagdikte terug te vinden is. Die laag zal sneller opbranden, waardoor het hout sneller blootgesteld zal worden aan de omgevingsfactoren;
• Houtverbindingen moeten steeds gedicht worden door ze te ‘mastikeren’ of af te kitten.