Veilig en snel uw materiaal op de werf dankzij transportsteiger

 
Vakpersoneel is schaars en duur geworden de afgelopen jaren, u kan ze dan ook beter inzetten daar waar ze het best functioneren: in hun vakgebied. Alle tijd die verloren gaat met het op de werf transporteren van personen, gereedschap en materialen tikt aardig aan. Een kwalitatieve transportsteiger helpt om die tijd te minimaliseren.

Vooraf: de onderlinge verschillen

Maar voor we overschakelen naar de bespreking van dit systeem, helpen we graag even mogelijke verwarring uit de wereld: bouwlift, pannenlift, hefsteiger, transportsteiger, combilift, werkplatform  … Slechts weinig concepten kennen een vergelijkbare Babelse spraakverwarring als deze van het heffen op de werf, waardoor ze weleens verkeerdelijk door elkaar gebruikt worden. Wat is nu exact het verschil tussen deze termen?

Bouwlift

Een bouwlift is een lift op de werf die op een vaste locatie staat gedurende de bouwtijd en ingezet wordt om materiaal (en enkel materiaal!) op de werf verticaal te transporteren. Enkel als een bouwlift ook voldoet aan de specifieke voorwaarden voor personenvervoer, kan ze ook als dusdanig ingezet worden en krijgen we een transportsteiger. Een specifiek type bouwlift is de zogenaamde jumplift, waarbij gebruikgemaakt wordt van de al bestaande liftschacht om een voorlopige lift te plaatsen.

 
Pannenlift

Een pannenlift is eerder een semimobiel heftoestel met wat minder capaciteit, en is voornamelijk bedoeld om een werknemer die op een beperkte hoogte aan het werk is te voorzien van materialen. De pannenlift dankt zijn naam dan ook aan zijn meest typische applicatie, het aanbrengen van materiaal voor dakwerken in de residentiële woningbouw.

Werkplatform

Een werkplatform is eveneens een makkelijk verplaatsbaar toestel, maar zoals de naam verklapt kan er hierop ook gewerkt worden. Het toestel heeft rondom veiligheidsvoorzieningen zodat de werknemer niet kan vallen. Meestal is het platform aan één zijde voorzien van een opening waarmee goederen handmatig geladen of gelost worden. De meeste platformen vereisen een stabiele, effen ondergrond als basis en gaan niet hoger dan enkele verdiepingen.

Hefsteiger

Een hefsteiger is geen mobiel toestel, maar een vaste constructie waarbij de complete steiger langs de gevel van het gebouw op en neer kan verplaatst worden, bijvoorbeeld om voeg- of raamwerken makkelijk te kunnen uitvoeren over een complete verdieping. Belangrijk om te vermelden dat volgens de letter van de wet er geen personen mogen afstappen van een hefsteiger richting een gebouw. Met een personenlift of transportsteiger kan dat wel.

Transportsteiger

 
Een transportsteiger is een type bouwlift waarbij materiaal- en personenvervoer wél toegelaten is. De opbouw is relatief eenvoudig: het platform beweegt zich via een systeem met tandheugel over een tandlat op en neer. Afhankelijk van de nood kan dat via één of meerdere masten. De tandheugel wordt aangedreven door één of meerdere motoren, afhankelijk van het laadvermogen. In sommige gevallen verloopt de aandrijving van de motor via een frequentiesturing (zie kaderstuk verder in dit stuk).

Er wordt omwille van de veiligheid gewerkt met een dubbele bovenafslag. De tandheugel zit ook steeds lager dan het platform, zodat deze nooit er af kan rijden bovenaan de mast. Daarnaast is er ook een elektrische beveiliging voorzien via de mast. Om te voorkomen dat een lift valt, wordt dan weer gebruik gemaakt van een centrifugaalrem, in de volksmond de ‘parachute’ genoemd. Als de daalsnelheid te groot wordt, zal deze rem zich automatisch inschakelen om de snelheid terug te dringen. Tot slot vermelden we ook de deurvergrendeling, die voorkomt dat de lift kan bewegen als de deur niet goed dichtgemaakt werd. Dat zorgt weleens voor verwarring, omdat men ten onrechte denkt dat de lift defect is. Hetzelfde doet zich voor bij de dodemansfunctie: als er zich een persoon bevindt in de lift, kan ze enkel door die persoon en niet langer van buitenaf als materiaallift bestuurd worden. Pas als die persoon zich weer buiten de lift begeeft, kan er teruggeschakeld worden naar de functie om materiaal te verplaatsen.

De bediening zelf verloopt eenvoudig en is vergelijkbaar met die van een standaardlift. Een van de voornaamste voordelen ook ten opzichte van een torenkraan. Iedereen kan een transportsteiger bedienen, en dat is zeker belangrijk in tijden van schaars technisch personeel. Om tegemoet te komen aan de realiteit van vandaag, met veel buitenlandse werknemers in de bouw, geven de verhuurbedrijven ook de nodige informatie mee zodat iedereen er mee aan de slag kan. Zo wordt bijvoorbeeld gewerkt met QR-codes die verwijzen naar duidelijke instructiefilmpjes. We vermelden tot slot nog dat een transportsteiger ook modulair opgebouwd kan worden en zo kan meegroeien met het gebouw.

 
Huren of kopen?

Hoe bepalen we nu welk type we exact nodig hebben? Het zal geen verbazing wekken dat de sector van de transportsteigers voornamelijk een huurmarkt is. Dat heeft als voordeel dat we onszelf weinig moeten aantrekken van keuringen en normeringen, want die zijn ten laste van de eigenaar. Die keuringen gebeuren meer dan we denken: er is niet alleen de periodieke driemaandelijkse keuring, maar ook bij elke nieuwe indienststelling is een keuring verplicht. Deze keuring verloopt relatief snel, al kan het dat de werkzaamheden even moeten stilgelegd worden als de lift op dat moment op uw werf opgesteld staat.

Welke informatie is nodig?

Om te bepalen welke transportsteiger u exact nodig heeft, zal de verhuurder u om een aantal werfkarakterisitieken vragen. Sommige zijn overduidelijk, zoals de gewenste hoogte, het aantal stopplaatsen en gewenste hefvermogen. Andere karakteristieken zijn wat minder makkelijk door te geven, zoals de bodemsituatie op de werf en de verankermogelijkheden aan het gebouw. Er zijn hiervoor diverse systemen zodat er voor elke situatie wel een oplossing voor handen is, zoals kielbouten en schroefankers voor beton of via schoren. Ook de geschatte duur van de werf is belangrijk, omdat dit een invloed kan hebben op de veiligheidsinrichtingen van de lift. De verhuurder zal in de meeste gevallen de werf bezoeken om te bepalen welk type transportsteiger het meest geschikt is. Die zal bijvoorbeeld nagaan of er buizen liggen onder de grond en of het gebouw onderkelderd is.

 
Diverse regels

Om de veiligheid te waarborgen is de norm EN 16719 in voege, al hoeft daar een belangrijke bedenking bij. Naast deze Europese normering is er ook een Belgische wetgeving actief en daar zitten toch enkele verschillen tussen, zoals voor de liftsystemen voor en na bouwjaar 2009. Ook binnen bepaalde sectoren kunnen de vereisten verschillen, dat is bijvoorbeeld het geval voor de petrochemie waar de eisen strenger zijn. Voorts zijn er ook binnen de regio’s verschillen, een vergelijkbare werf kan daarom in Brussel, Wallonië en Vlaanderen andere voorwaarden opgelegd krijgen. Als klap op de vuurpijl kan de interpretatie van de regels ook afhangen van de keurder die op dat moment de keuring uitvoert. We horen wel dat er stappen gezet worden door keuringsorganismen en fabrikanten om de veiligheidseisen te stroomlijnen zodat het voor iedereen duidelijker wordt.

 

FREQUENTIEREGELING
In de wereld van de torenkranen betekende de aandrijving van de motoren met frequentieregelaars een belangrijke verbetering van de werking, dankzij voordelen als een geleidelijke aanloop en een beperking van stroompieken. Betekent dit dat frequentieregelaars voor transportsteigers dezelfde voordelen hebben? “Niet noodzakelijk”, aldus Erland Van Hulle van Euro Rent. “Op een gegeven moment stuurt de frequentieregelaar elektriciteit terug op het net en daarvoor moet een correct type aardlekschakelaar aanwezig zijn in de kast. Als dat niet het geval is, kan het systeem in veiligheid gaan. Er kunnen dus wel eens storingen ontstaan op kleinere bouwwerven, waar de elektriciteitsvoorziening niet altijd even kwalitatief is.”
“Toch worden die systemen wel gebruikt, want het kan de stroompieken bij het inschakelen beperken. Ook hier is het resultaat een aangenamere beweging zonder schokken. Als het net geschikt is, heeft het dus wel voordelen en zeker voor personenvervoer. Het hangt ook af van de taak. Bij zware materialen kan een standaard motor zonder frequentieregeling de voorkeur wegdragen, omdat deze beter omkan met zeer grote stromen.”