Groener en energiezuiniger: dit zijn trends in koel- en vriesmeubelen

Focus op aangename winkelervaring voor klanten

Door het veranderende consumentengedrag en de toegenomen aandacht voor duurzaamheid gaan retailers op zoek naar koel- en vriesoplossingen die hun producten optimaal presenteren en tegelijk energiezuinig en milieuvriendelijk zijn. We geven een overzicht van de laatste ontwikkelingen en trends in de wereld van koel- en vriesmeubelen. Met de juiste koelinstallatie kunt u bovendien de klantervaring in uw winkel naar een hoger niveau tillen.

Milieuvriendelijke koelmiddelen

F-gaswetgeving

Op 20 februari 2024 werd de nieuwe EU-verordening rond F-gassen gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie, om in werking te treden op 11 maart 2024. De verordening is rechtstreeks toepasselijk en moet bijgevolg niet worden omgezet in nationale wetgeving. Met deze nieuwe EU-verordening worden verstrengde regels rond het gebruik van F-gassen en het op de markt brengen van apparatuur die F-gassen bevatten ingevoerd. Dit moet ervoor zorgen dat het gebruik en de uitstoot van deze sterke broeikasgassen sterk wordt afgebouwd en dat er sneller wordt ingezet op onder meer F-gas vrije koel-, airco- en warmtepompapparatuur en elektrische schakelinrichtingen.

Door de nieuwe verordening zetten de fabrikanten van koel- en vriesmeubelen meer dan ooit in op natuurlijke koudemiddelen. Terwijl synthetische koudemiddelen broeikasgassen uitstoten en de ozonlaag aantasten, bieden natuurlijke koudemiddelen (CO₂, propaan, ammoniak, isobutaan) een milieuvriendelijk alternatief dat voldoet aan de wettelijke voorschriften. Hoewel de overstap naar natuurlijke koudemiddelen voordelen biedt, brengt het ook uitdagingen met zich mee. Ten eerste betekenen de technische aanpassingen een aanzienlijke investering, zeker voor kleinere retailers. Daarnaast vereisen koel- en vriesoplossingen met natuurlijke koudemiddelen vaak extra training voor het personeel en striktere veiligheidsmaatregelen vanwege hun brandbaarheid of hoge druk.

Green Deal Klimaatvriendelijke Koeling

De Green Deal Klimaatvriendelijke Koeling moet retailers aanmoedigen om te investeren in natuurlijke koelsystemen. Het initiatief richt zich op verschillende actiegebieden, waaronder het bevorderen van het gebruik van natuurlijke koudemiddelen, het verbeteren van de energie-efficiëntie van koelsystemen, het stimuleren van innovatie in de sector van duurzame koelingstechnologieën en het ondersteunen van bedrijven en consumenten bij de overstap naar klimaatvriendelijke koeling. De Green Deal Klimaatvriendelijke Koeling werd in 2020 ondertekend door 16 koeltechnische bedrijven, 6 supermarktketens, Comeos (Belgische federatie voor handel en diensten), Agoria (Belgische werkgeversorganisatie die de belangen van de technologische industrie vertegenwoordigt), de Vlaamse overheid en Frixis (Belgische beroepsvereniging van de koeltechniek- en luchtbehandelingssector). Hiermee engageerden de partijen zich om de nodige inspanningen te leveren om F-gassen in de deelnemende supermarkten uit te faseren, en zo een stap dichter bij een koolstofarme economie te komen.

De Green Deal Klimaatvriendelijke Koeling moet retailers aanmoedigen om te investeren in natuurlijke koelsystemen

Concurrentievoordeel

Door te kiezen voor koel- en vriesinstallaties met natuurlijke koelmiddelen draagt u als retailer bij aan een schonere planeet. Het levert u ook een concurrentievoordeel op in een steeds meer milieubewuste markt. Want bij meer en meer klanten begint het aspect duurzaamheid mee te spelen. Koelconcepten met milieuvriendelijke koeling zijn een bijkomende communicatielijn waar u als retailer kan op inzetten. Tot slot is klimaatvriendelijke koeling een langetermijnoplossing. Kiest u vandaag nog voor een F-gassen koelinstallatie, dan bestaat het risico dat u vroeg of laat toch verplicht bent om naar een andere oplossing over te stappen.

Klantbeleving

Marktgevoel

Retailers zetten steeds meer in op de beleving van hun klanten. Ze willen hen het gevoel geven dat ze zich op een markt bevinden. Zo wordt boodschappen doen iets leuks in plaats van enkel een noodzaak. Ook koel- en diepvriestoestellen dragen bij tot dat aangenaam marktgevoel.

Houtaccenten

Het streven naar die huiselijke, artisanale sfeer uit zich onder meer in de vormgeving van koel- en vriesmeubelen en de materialen waarmee die worden gebouwd. Steeds meer koelbanken zijn bijvoorbeeld afgewerkt met accenten in imitatiehout, voor een warme en stijlvolle uitstraling.

Flexibel en modulair

Retailers zoeken naar koel- en vriesoplossingen die zich aan verschillende indelingen en productbehoeften kunnen aanpassen. Modulaire installaties, al dan niet op maat gemaakt, die zich kunnen aanpassen aan de beschikbare ruimte en productassortimenten, winnen aan populariteit. Hiermee kunnen retailers flexibel hun winkel-lay-outs wijzigen.

Energie-efficiëntie 

Natuurlijke koudemiddelen

Sinds de energieprijzen eind 2021 door het dak gingen, zetten supermarkten sterk in op energie-efficiëntie. Dat doen ze onder andere door te kiezen voor natuurlijke koudemiddelen zoals CO₂, propaan, ammoniak en isobutaan. Die geleiden beter warmte en koelen dus beter, waardoor het energieverbruik vermindert. CO₂ is de meest geschikte oplossing op lange termijn voor de retail. Nieuwe CO₂-installaties met een gepatenteerd systeem (FTE of Full Transcritical Installations) vergroten de energie-efficiëntie. Doordat de verdamperstemperatuur afneemt, wordt de verdamper gevuld met vloeibare CO₂ en neemt de oververhitting af. De voorgekoelde CO₂ wordt via een bypass naar het negatieve circuit gestuurd, via een extra vloeistofvat, het FTE-vat. Dit systeem levert volgens het betrokken bedrijf 20% meer energierendement op dan een klassieke CO₂-installatie. Een andere recente innovatie is het gebruik van een nieuw model compressoren op basis van LSPM-motoren (Line Start Permanent Magnet). Die hebben een hoger rendement dan traditionele inductiemotoren, wat resulteert in lagere energiekosten (besparing van 4 à 5% op jaarbasis).

Koppeling aan HVAC-installatie

Steeds vaker worden de koelinstallaties gekoppeld aan de HVAC-installatie. Een transkritisch boostersysteem met als koelmiddel CO₂ zorgt niet alleen voor koelen en vriezen, maar kan ook een volledige klimaatoplossing zijn door de restwarmte van het koelproces te gebruiken om warmte te produceren. Die kan gebruikt worden voor de verwarming van sanitair warm water, vloerverwarming en zelfs airconditioning van de winkel. Het resultaat: een hogere energie-efficiëntie met minder gebruik van fossiele brandstoffen.

Digitale technologieën

Dankzij digitale technologieën zoals AI en IoT (Internet of Things) kunnen retailers hun koel- en vriesmeubelen op afstand monitoren en beheren. Doordat sensoren belangrijke parameters zoals temperatuur en luchtvochtigheid meten, verkleint het risico op bederf en verbetert de voedselkwaliteit. Daarnaast laat die nieuwe technologie toe om de energie-efficiëntie van koel- en vriesinstallaties te optimaliseren. Door systemen en toestellen in de winkel en daarbuiten met elkaar te verbinden, kunnen ze data uitwisselen. Doorheen de hele voedingstoeleverings- en distributieketen kan geconnecteerde technologie de voedselveiligheid op die manier vergroten. Bij de retailer zelf kunnen AI en IoT helpen om het energieverbruik te optimaliseren op basis van door de koeltoestellen verzamelde data. Bepaalde oplossingen gebruiken zelfs AI om op basis van die data te voorspellen wanneer een onderdeel aan vervanging toe is. Zo worden pannes voorkomen, wat de efficiëntie op de winkelvloer ten goede komt.

Verneveling en subcoolers

Vernevelingssystemen en subcoolers koelen koel- en vriesinstallaties af in de warmere periodes van het jaar, waardoor de toestellen minder verbruiken. Deze oplossingen worden al langer gebruikt in zuiderse landen, maar komen ook meer en meer bij ons voor sinds onze zomers alsmaar warmer worden. Intussen is het pure sprayen voor een gascoolerblok vervangen door verneveling in combinatie met pads op basis van synthetisch materiaal. Dit materiaal heeft een open structuur, wat zorgt voor een betere waterverdamping en ook waterverspilling tegengaat.

Weldoordachte ledverlichting

Supermarkten zetten steeds vaker in op ledverlichting, ook in hun koel- en vriestoestellen. Leds zijn energiezuinig, hebben een lange levensduur en produceren in tegenstelling tot andere lichtbronnen weinig warmte. Zo verlagen ze de energiekosten. Bovendien biedt ledverlichting een helder en consistent licht, wat cruciaal is om producten op een aantrekkelijke manier te presenteren en de winkelervaring van klanten te verbeteren. Een juiste positionering van de belichting is essentieel zodat de producten vanuit de juiste hoek beschenen worden en er niet te veel licht op valt. Verder moet de kleurweergave goed zitten. In koel- en vriesmeubelen schijnt idealiter roder licht op vlees en witter licht op vis. De algemene regel is dat het lichtspectrum de kleur van de belichte artikelen voldoende moet bevatten om ze aantrekkelijk weer te geven.

Met medewerking van Carrier Refrigeration Benelux en Frigomil NV