Groendaken raken steeds meer ingeburgerd, maar …

"Onze missionarisrol rond groendaken is zeker nog niet afgerond"

Hoewel groendaken al decennialang bestaan, is de grote doorbraak nog niet gekomen. Toch worden ze vaker gebruikt dan men denkt, zoals bijvoorbeeld bij binnentuinen van appartementsgebouwen of bovenop ondergrondse garages. EMC Greenroofs is al jarenlang gespecialiseerd in deze nichemarkt en is zo succesvol dat zaakvoerster Emma Callens recent werd verkozen tot de WOMED Belofte van het Jaar door Unizo en Markant. Een verhelderend gesprek met een dame met visie.

Groendakpassie sinds kindertijd

De 'EMC' van EMC Greenroofs staat voor Emma Callens, de zaakvoerster. "Ik heb deze onderneming opgericht in de zomer van 2018, maar de oorsprong van dit alles gaat al veel verder terug. Die is te vinden bij mijn vader, Dirk Callens, die 35 jaar lang een tuinaannemersbedrijf had. Een vijftiental jaar terug kreeg hij een eerste prijsaanvraag voor een groendak. Ik was toen ongeveer dertien jaar en volgde dat project van heel nabij. Ik vond het onvoorstelbaar dat mijn vader erin geslaagd was een boom op een dak te planten. Hij moest toen zijn research helemaal zelf doen, want er was weinig kennis en knowhow voorhanden in onze provincie. De passie voor groendaken is bij mij dus altijd gebleven."

"Na de humaniora volgde ik eerst Kmo-management, waar ik mijn eindwerk maakte over groendaken. Toen ik dat diploma behaalde, voelde ik mezelf nog onvoldoende matuur om al meteen een eigen bedrijf te starten. Vandaar dat ik nog twee jaar een aanvullende master Handelswetenschappen volgde. Tijdens die studies schreef ik een businessplan voor EMC Greenroofs. De theorie had ik dus al. Maar uiteraard moest nog het een en ander omgezet worden in de praktijk."

"Intussen was ook al TerraCa opgericht, het bedrijf van mijn broer. Dat houdt zich bezig met het transporteren van substraten in silowagens. Substraten worden gebruikt voor de opbouw van een groendak. Op die manier was onze cirkel compleet: mijn vader kon als tuinaannemer de groendaken aanleggen, mijn broer kon het lavagesteente transporteren en op de daken blazen, en met EMC Greenroofs sta ik in voor het contact met de klanten, door het maken van offertes, de marketing, het plannen van het onderhoud, en dergelijke. Intussen hebben mijn vader en broer ook nog JDC Substraat opgericht, een bedrijf dat instaat voor de aan- en verkoop van onze eigen substraten."

Eigen substraat

EMC Greenroofs is met andere woorden een van de weinige groendakaanleggers die beschikken over een eigen substraat. "We importeren het een en ander vanuit een groeve in Duitsland via binnenscheepvaart naar Aalter", zegt Emma Callens. "Daarna wordt het via TerraCa naar ons magazijn in Ruiselede gebracht. Omdat lavagesteente heel wat water opneemt, moeten we het binnen bewaren. De samenstelling van ons substraat wordt nauwgezet geregeld en in de gaten gehouden. Productontwikkeling is voor ons dan ook zeer belangrijk. Daarin investeren we heel wat tijd en moeite."

eigen kenniscentrum

"Voor een bedrijf als het onze is duurzaam ondernemerschap heel belangrijk. Door tegen 2025 naar Aalter te verhuizen, zijn de wegtransporten naar Ruiselede niet langer nodig, wat een besparing van 20.000 kilometer per jaar oplevert. En aangezien we in Aalter een eigen nieuwbouw optrekken, kunnen we er meteen onze stiel tonen aan potentiële klanten. Er komen in totaal drie gebouwen: één voor elk bedrijf. In het gebouw van EMC zal ook een polyvalente zaal voorzien worden. Met EMC Greenroofs willen we immers een kenniscentrum rond groendaken worden. De literatuur over het onderwerp is momenteel heel beperkt. Ofwel gaat het over buitenlandse informatie, ofwel over puur commerciële info. Wij willen zo neutraal mogelijk onderzoek doen en die informatie ook delen met partners, leveranciers en zelfs conculega's. Op die manier willen we bijdragen tot een standaard voor groendaken. Momenteel heeft iedereen immers zijn eigen visie en dus ook zijn eigen opbouw. Daar moeten we vanaf. Er zijn goede praktijken en praktijken die minder goed werken. Wij willen daarover neutraal informeren."

Weinig organisch materiaal

De opbouw van een groendak is cruciaal. Emma heeft dan ook een specifieke visie daarop. "Bij EMC Greenroofs werken we met een heel eenvoudige drainagemat die het overtollige water afvoert naar de voorziene afvoerputten. Er zijn veel verschillende soorten substraat, maar wij opteren voor een substraat met heel weinig organisch materiaal. Het onze bestaat vooral uit lavagesteente, gecombineerd met mineralen, zeolieten en puimsteen. Organisch materiaal kan immers een harde koek worden, waardoor vooral in de zomer bewatering van de planten moeilijk wordt. Het water loopt immers gewoon weg en geraakt niet tot in de wortels van je planten. Ons lavasubstraat kunnen we tot 120 meter ver en 60 meter hoog blazen. Een silowagen van 27 ton wordt in anderhalf uur uitgeblazen."

Provinciale teams

Intussen is Dirk Callens gestopt met zijn tuinaannemersbedrijf, omdat de firma's van zijn kinderen te groot werden en zijn hulp daar goed gebruikt kon worden. "Voor de aanleg van groendaken werken we samen met onderaannemers", aldus Dirk. "In elke provincie beschikken we over één team. We werken louter met tuinaannemers en niet met dakwerkers. Kennis over de planten is immers zeer belangrijk. Op middellange termijn willen we wel evolueren naar een eigen team dat we heel flexibel kunnen inzetten. Globaal gezien kan je stellen dat er dagelijks zo'n tien tot vijftien mensen voor ons aan de slag zijn. In heel drukke periodes kan dat oplopen tot veertig. Globaal gesteld kennen we een tweetal drukke periodes per jaar: enerzijds van eind maart tot aan het zomerverlof, en anderzijds het najaar. We schakelen ook een drietal teams in die gespecialiseerd zijn in het onderhoud van groendaken, maar ook die activiteiten willen we op termijn in eigen handen nemen. Binnen EMC Greenroofs zelf staan een zestal mensen op de payroll die allerhande taken rond sales, calculatie en projectleiding uitvoeren. Kort gesteld is het zo dat wij het aanspreekpunt zijn voor de klant en dat we specialisten inschakelen voor de uitvoering van bepaalde werken."

Vroeger in bouwproces

Het klantenbestand van EMC Greenroofs bestaat voornamelijk uit b2b-klanten, zoals grote aannemers of projectontwikkelaars. "Dat is historisch gegroeid. Als we TerraCa op pad sturen met een silowagen, dan heb je uiteraard wel wat volume nodig om efficiënt te kunnen werken. Toch merken we dat er vaak te laat in het bouwproces aan ons gedacht wordt. Regelmatig krijgen we de vraag enkele weken voor de definitieve oplevering om nog snel ergens een groendak aan te leggen. De opbouw is niet altijd aangepast aan een groendak en soms past het ook niet in onze planning. Daarom proberen we nu vroeger in het bouwproces aan bod te komen en richten we onze pijlen nu steeds meer op architecten." En dat levert soms spraakmakende resultaten op. Zo installeerde EMC Greenroofs onlangs een groendak in de Antwerpse wijk Nieuw Zuid. Op blok 16 werd een grote daktuin voorzien, inclusief een betonnen wandelpad, annex looppiste, en diverse terrassen om van een uniek uitzicht te kunnen genieten.

Groendaken zorgen zowel voor meer biodiversiteit en zuivere lucht
als voor een natuurlijke isolatie

Hoger rendement zonnepanelen

Op de vraag waarom een kmo-bedrijfsleider zou kiezen voor een groendak, heeft Emma Callens enkele goeie antwoorden. "Voor industriebouw is een groendak zeker interessant. Vaak liggen op industriële daken ook zonnepanelen. Wanneer die geplaatst zijn op een groendak, verhoogt dat het rendement met 9 tot 16 procent. Dankzij het groendak is het dak koeler en intussen is genoegzaam bekend dat zonnepanelen beter presteren wanneer het niet al te warm wordt. Uiteraard is het ook goed voor de biodiversiteit en een zuivere lucht. Maar daarnaast zorgt het groendak voor een natuurlijke isolatie van het gebouw eronder, dat koeler zal zijn in de zomer en warmer in de winter. Met de gestegen energieprijzen is dat voordeel veelbetekenend en de bijkomende investering meer dan waard, zeker in combinatie met zonnepanelen."

Extensieve groendaken worden vaak geplaatst op appartementsgebouwen, ziekenhuizen en sporthallen. Sinds enkele jaren is er evenwel een ommezwaai aan de gang richting intensieve groendaken. Die worden dan weer geplaatst op een binnenkoer of op het dak van een ondergrondse parking van een appartementsgebouw, zodat de tuin door de bewoners kan gebruikt worden. "Bij ons is het zo dat de intensieve groendaken momenteel zo'n 40% van onze werkzaamheden omvatten", weet Emma Callens. "En het is onze bedoeling dat percentage in de toekomst nog verder op te trekken richting 60%. We hebben de indruk dat vooral de architecten al een belangrijke klik gemaakt hebben. Waar een groendak vroeger nog de uitzondering was, is dat nu al veel meer ingeburgerd. Toch blijven we het onze taak vinden om architecten nog meer dan vroeger te begeleiden en hen te tonen wat de mogelijkheden allemaal kunnen zijn."

Womed Belofte van het jaar

In november 2022 sleepte Emma Callens de award in de wacht van WOMED Belofte van het Jaar, een wedstrijd die wordt georganiseerd door Markant en Unizo. "WOMED staat voor 'WOMen in Enterprise & Development'", aldus de laureate. "Ik werd voorgedragen door Markant Ruiselede, wat ik een hele eer vond. Er waren provinciale voorrondes en in West-Vlaanderen schoot ik de hoofdvogel af. Daarna werd ook de Vlaamse wedstrijd georganiseerd, waar alle provinciale kampioenen op Internationale Vrouwendag vertegenwoordigd waren. Ik was sowieso al zo blij als een kind dat ik bij de laatste vijf was en had nooit verwacht ook de uiteindelijke winnaar te worden. En ik ben nog altijd apetrots. Het is een zeer mooie erkenning voor al het harde werk van de voorbije jaren."