Dakensector essentieel in bestrijding klimaatcrisis

Ook al is de situatie in ons Belgenland niet zo extreem als in sommige andere landen, ook hier worden de gevolgen van de klimaatcrisis steeds meer voelbaar. Maar wat zijn de gevolgen op en de rol van de dakensector in dit verhaal? 

De klimaatcrisis in cijfers

Sinds 1981 zien we het aantal hittegolven (in België) alsmaar toenemen. We merken bovendien dat niet enkel de frequentie toeneemt, maar ook de duur en intensiteit. Een gemiddelde hittegolf duurt zo'n 2 dagen langer per decennium en bedraagt zo'n 1 °C/dag meer per decennium.

Niet enkel de temperaturen blijven stijgen en langer aanhouden, ook de hoeveelheid jaarlijkse neerslag blijft toenemen. We zien dat de lentes sinds 1990 wel droger worden, maar de frequentie van dagen met overvloedige neerslag (minstens 20 mm) blijft per zomer – én op jaarbasis – stijgen. 

Gevolgen en oplossingen 

Algemeen kunnen we dus stellen dat we met warmere, nattere winters en hetere, drogere zomers te maken (zullen) hebben. Een logisch gevolg is dan ook dat we een hogere frequentie en intensiteit van extreme weersomstandigheden mogen verwachten, zoals hittegolven en overvloedige stortregen. En die hebben een impact op onze daken ...

Stormschade en hevige regenval

Alsmaar vaker wordt door dakwerkers uitgerukt voor reparaties ten gevolge van stormschade. En ook al zijn er gekende oplossingen om stormschade te voorkomen, de verwachting is dat het aantal schademeldingen zal blijven stijgen door onder andere hevig stormweer. Voorbeelden van schadegevallen zijn lekkende platte daken, ontbrekende dakpannen, algengroei, uitzettende scheuren ... Dit alles resulteert in een verminderde levensduur en een verhoogde aantasting van de dakconstructie.

Een van de grootste problemen met betrekking tot hevige regenval is dat de riolering het plotselinge overtollige water niet (op tijd) kan wegwerken. Gelukkig ligt (een van) de oplossing(en) voorhanden met de plaatsing van een groen- of – nog beter – een retentiedak. Wat een groendak goed doet, doet een blauwdak of retentiedak nog beter, namelijk water vasthouden.

Een van de grootste problemen met betrekking tot hevige regenval is dat de riolering het plotselinge overtollige water niet (op tijd) kan wegwerken

Bij retentiedaken wordt een bepaalde hoeveelheid hemelwater tijdelijk of permanent gebufferd of opgeslagen. Dit waterreservoir kan dan ingezet worden voor verschillende toepassingen, zoals de irrigatie van het  bovenliggende groendak, of voor de watervoorziening voor de toiletten in het gebouw, eventueel na filtering of een extra behandeling. Het regenwater kan ook gecontroleerd doorstromen naar de riolering.

Hittegolven

Verkondigen dat de stijging van de gemiddelde temperatuur wereldwijd een probleem is, is een open deur intrappen. Maar belangrijk is om te onthouden dat onze daken daar meer dan andere materialen aan blootgesteld worden. Dit kan leiden tot grote problemen zoals uitzonderlijke uitzettings- en krimppercentages van bepaalde materialen. Deze zouden uiteindelijk kunnen leiden tot het kromtrekken van het dak of algemene structurele schade.  

Om de strijd aan te gaan met de alsmaar frequentere hittegolven bestaan er enkele aanbevelingen:

• Voor platte daken kan men opteren voor reflectieve dakcoating, waardoor de temperatuur in ruimtes onder het dak dankzij de reflectie van zonlicht minder snel stijgt. Bovendien kunnen deze coatings het rendement van zonnepanelen verhogen.
• Ook tegen hittegolven bieden groendaken tal van voordelen. De vegetatie isoleert het dakoppervlak en absorbeert de zonne-energie gedurende de dag om die dan 's nachts opnieuw los te laten. Dit maakt dat een groendak perfect uitgerust is om de strijd aan te gaan met het hitte-eilandeffect.
• Isoleren blijft belangrijk. In het klimaatdebat gaan er sommige stemmen op die suggereren dat isoleren een deel van het probleem is bij hittegolven. Een goed geïsoleerd huis zou als het ware de warmte binnenshuis vasthouden. Een geïsoleerd dak houdt echter de warmte buiten in de zomer en binnen in de winter. Dit zorgt voor een verminderde nood aan actieve koeling in de zomer en aan verwarmingsinstallaties in de winter.
• Goed isoleren wordt als energie-efficiënt bouwen aanschouwd, maar de aanbeveling luidt om ook niet te vergeten energieopwekkend (zonnepanelen) te bouwen.
• ...

Belangrijk bij alle bovenstaande oplossingen is dat ze ervoor zorgen dat actieve koeling in de vorm van airco tot een minimum beperkt wordt, wat met het oog op onder andere het hitte-eilandeffect een gewenste uitkomst is. In dit verband wensen we kort nog de optie op nachtventilatie aan te kaarten: een passieve koeling die in opmars is. 

Verlagen impact op milieu

Tegen 2050 dient België klimaatneutraal te zijn. Volgens een rapport van de IEA in mei 2022 werd echter geconstateerd dat in België de laatste jaren de broeikasgasemissies amper gedaald zijn. België kreeg het advies dringend en duidelijk de CO₂-uitstoot aan te pakken. 

Wat kan u doen? 

Hoe we die vooropgestelde klimaatneutraliteit zullen behalen, is afhankelijk van de verdere beslissingen van de overheid, maar dat we als sector al een verschil kunnen maken, is onmiskenbaar. 

• Ken de regio waarin u actief bent: Zal de dakconstructie veel neerslag te verduren krijgen? Is er gevaar voor hevige stormen? Of is de regio gekend voor de hitteperiodes? ... Stel de klant op basis van de regio de correcte oplossingen voor.
• Nu is de beste tijd voor uw bedrijf om te investeren in duurzaamheid. Wees op de hoogte van nieuwe duurzame technieken en producten die u op uw beurt dan kan aanbevelen aan klanten. Denk maar aan het bestaan van wit dakgrind, daksystemen in kruisverband bestand tegen extreme windstoten ...
• Neem contact op met uw klanten na een hevig weersincident om te horen hoe het dak dat doorstaan heeft. Zo kan u kort op de bal spelen in geval van schadegevallen en eventueel die van hun buren.
• ...