"Verschil maken met doorgedreven coördinatie"
NANO Architecten wil opdrachtgevers ontzorgen
Een architect met een gezonde dosis ondernemerszin. Dat typeert Andy Gijbels, de drijvende kracht achter NANO Architecten. Servicegerichtheid en ontzorgen van de opdrachtgever zijn het handelsmerk van het Zonhovense kantoor. Met die eigenzinnige aanpak vult NANO Architecten een hiaat in de markt.
Compact en complementair
NANO Architecten is een jong ontwerpteam met een sterke visie op ontwerpen en ondernemen. Aan het roer staat Andy Gijbels, die in 2009 met onderscheiding afstudeerde aan de toenmalige PHL. Na twee jaar stage bij Avenir architecten in Herk-de-Stad ging hij op eigen benen staan. "Een afweging die snel gemaakt was. Tijdens mijn stageperiode kreeg ik al verschillende ontwerpaanvragen binnen. Aanvankelijk was ik van plan die uit te voeren in combinatie met een parttime job, maar na enkele maanden was al duidelijk dat dit niet haalbaar was. Dus besloot ik in het begin van 2012 om volledig op eigen benen te staan bij NANO Architecten. In 2013 kwam er al een eerste collega bij en intussen zijn we met z’n zessen. Een omvang die ik graag zo wil houden", beschrijft Andy Gijbels.
NANO legt zich hoofdzakelijk toe op particuliere woningbouw – al dan niet met een beroepspraktijk – en maakt sporadisch een zijsprong naar een klein woonproject zoals appartementen of assistentiewoningen. "Ik houd van de menselijke aanpak die je bij particuliere opdrachtgevers hebt. Je krijgt echt nog dankbaarheid in ruil voor je inzet."
"5% van het werk zit in het mooie ontwerp en de overige 95% in het coördineren"
Diversiteit zorgt voor kruisbestuiving
Wat betreft de werking van het kantoor, gelooft Andy sterk in de diversiteit binnen het team. "Iedereen heeft wel zijn sterktes. Het team weet dat van elkaar en ze helpen elkaar om die troeven te benutten. Wekelijks bespreken we ook samen alle dossiers. Vanuit die kruisbestuiving komen vaak nieuwe inzichten om het project naar een hoger niveau te tillen. De verschillende teamleden zijn ook verantwoordelijk voor hun eigen dossiers. Naast mijn eigen projecten probeer ik zelf op de hoogte te blijven van de andere lopende projecten. Want op belangrijke mijlpaalmomenten ben ik ook zelf aanwezig op de werf, bijvoorbeeld voor het opmeten van de ramen en deuren. Die betrokkenheid vind ik belangrijk, je bent immers ook eindverantwoordelijk."
Coördinatie als troef
Onderscheidend vermogen. Dat is één van de succesfactoren voor een onderneming. Andy Gijbels zag voor zijn NANO Architecten zo’n troef in de coördinatie van de werken. "We merken dat dit een hiaat in het bouwgebeuren is. Wie vandaag bouwt, kan grosso modo twee wegen bewandelen: ofwel samenwerken met een architect die de woning of het gebouw ontwerpt, de vergunningsaanvraag begeleidt en de werken controleert ofwel samenwerken met een sleutel-op-de-deuraannemer waar één aanspreekpunt het project van ontwerp tot oplevering begeleidt. Wie 10 of 15 jaar geleden bouwde, kon die coördinerende taak nog wel zelf opnemen. Maar vandaag is het hele proces zo complex geworden dat nog maar weinig bouwheren die taak willen opnemen.
"Wij verwerken de uitvoeringsplannen van de verschillende aannemers op één geïntegreerd plan"
Het durft ook al eens nefast uitdraaien. Dat heb ik zelf geleerd in enkele van onze projecten. Bouwheren gaan naar speciaalzaken en maken hun keuzes of de aannemers maken het uitvoeringsplan voor hun deelaspect. Dat gebeurt allemaal zonder het totaalbeeld voor ogen en zonder afstemming met elkaar. Als je dan als architect op de werf komt voor de werfcontrole stel je vast dat verlichting en ventilatie niet mooi op elkaar zijn uitgelijnd of dat er een opbouwarmatuur voor een wandhoge kast hangt. Om dat te vermijden hebben we die coördinatie zelf in handen genomen. We vragen de uitvoeringsplannen op bij de verschillende aannemers en verwerken alles op één geïntegreerd plan. Vervolgens stemmen we de aanpak af tijdens een techniekenvergadering. Zo krijg je wel het beoogde resultaat én de aannemers weten van meet af aan waar ze aan toe zijn", vertelt Andy Gijbels.
De klant bij de hand
Volgens de architect-zaakvoerder zit 5% van het werk in het mooie ontwerp en de overige 95% in het coördineren. "Van het begeleiden van de klant in de keuzes van materialen over het aansturen van de nodige administratieve taken tot het afstemmen met de verschillende aannemers. Heel wat klanten zijn achteraf verbaasd van de workload die bij het coördinatieproces komt kijken. Ze beseffen die toegevoegde waarde pas echt wanneer hun project is voltooid. Een opdrachtgever bezoekt aan de start van zijn ontwerptraject meerdere bureaus. Ieder bureau spreekt wel over controle en opvolging, maar voor de klant is het moeilijk zich daar een beeld bij te vormen. Zwijg stil om een onderscheid te zien.
Het is de grote uitdaging om dat tijdens het kennismakingsgesprek goed over te brengen. Zelfs dan denken sommige klanten dat ze helemaal niets meer hoeven te doen. Dat is ook niet waar. Op het juiste moment zal hij bijvoorbeeld nog de aansluiting voor de werfelektriciteit moeten aanvragen. Ook dat proces proberen we zo eenvoudig mogelijk te maken. We werken nu bijvoorbeeld aan instructievideo’s om dat stap voor stap toe te lichten."
In een volgende stap wil NANO een klantenportaal opzetten als nieuwe manier om zich te professionaliseren en zich te onderscheiden van de markt.
Van binnen naar buiten denken
Het team van NANO Architecten gaat in het ontwerpproces uit van enkele vaste parameters: de omgevingscontext en de opdrachtgever. "We maken geen referentie voor onszelf, maar een woning waar iemand in moet kunnen wonen. De verwachtingen van een opdrachtgever zijn op een of andere manier altijd wel terug te leiden tot licht, openheid en een vakantiegevoel. Wanneer de klant aangeeft graag een vide in de leefruimte te willen, zullen we in alle eerlijkheid toelichten wat de negatieve gevolgen voor het leefcomfort zijn. Ik huiver ervoor een mooie referentie neer te zetten waar de bewoners ’s avonds geen tv kunnen kijken omdat de kinderen dan niet kunnen slapen.
"De klant doorgronden biedt een verrijkend vertrekpunt voor het ontwerpproces"
We ontwerpen daarom van binnen naar buiten. De architectuur is een logisch gevolg van een goed overdacht woonprogramma. Wanneer klanten heel sterk aansturen op het exterieur, vraag ik hoe lang ze in de voor- of achtertuin naar hun huis zullen staan kijken en hoelang ze erin zullen vertoeven. Bij het opmaken van onze 3D-beelden kijken we ook wel vanop 20m naar de woning om het beeld te geven, en dat zijn ook de leukste beelden voor onze website. Maar uiteindelijk draait ontwerpen nog altijd om beleving in de woning. Wat zie je als bewoner wanneer je voor het raam staat? Ontwerpen is voor ons dus vooral rekening houden met de zonnestand, de positie van de ramen van de buren, enzovoort. We bepalen immers voor een deel de leefwijze van onze klanten met ons ontwerp", licht Andy Gijbels toe.
Opdrachtgever op het rooster
Om gepast op de leefwijze van de klanten in te spelen, wil NANO ze helemaal doorgronden. Voordat het team met een ontwerp begint, weet het hoe mensen wonen en wat ze belangrijk vinden. "Of ze samen onder de douche gaan staan, hoe ze ontbijten … al die dingen doorgronden we op basis van een 20 pagina’s lange vragenlijst. Door gerichte vragen te stellen krijgen we veel meer output dan wanneer je hen vraagt hun wensen neer te schrijven. Met die vragen dagen we onze klanten uit na te denken over zaken waar ze voorheen niet of amper bij hebben stil gestaan of waarvan ze zelfs niet wisten dat er mogelijkheden toe waren. We gaan ook samen volledig door de vragenlijst zodat we de antwoorden goed begrijpen en waar nodig toelichting kunnen vragen of kunnen wijzen op andere opties. Dat biedt een verrijkend vertrekpunt voor het ontwerpproces", aldus Andy Gijbels.
Geen trial and error
NANO Architecten staat voor vernieuwende ontwerpen, maar is eerder terughoudend in het toepassen van nieuwe materialen of methodieken. "We zullen nooit dingen uitvinden en eerder kiezen voor materialen en technieken die algemeen aanvaard zijn, netjes conform de voorschriften. We zullen dus nooit iets proberen gewoon omdat het er esthetisch goed uitziet. Ik houd niet van die trial and error. Er worden vandaag veel mooie dingen gebouwd, waarvan ik niet wil weten hoe ze er over 10 of 20 jaar uitzien. We zijn ons er heel goed bewust van dat we met het geld van anderen werken. Dat betekent ook zo eerlijk mogelijk zijn in onze ramingen en niet werken met ‘vanaf’-prijzen. Als de klant een beeld voor ogen heeft dat volgens ons niet past binnen zijn budget, zullen we dat heel eerlijk zeggen."
Circulariteit? Niet zo snel
NANO is zich bewust van de tijdsgeest, waarin duurzaamheid een almaar belangrijkere rol speelt, maar stapt daar niet zomaar blind in mee. "In onze ontwerpen zoeken we naar aanpasbaarheid van het grondplan en we werken ook energiezuinige oplossingen uit. We gaan er prat op dat onze ontwerpen minstens een E-peil 0 hebben of energienegatief zijn. We hebben die mogelijkheid omdat we een welgesteld cliënteel hebben dat wil investeren in een warmtepomp of pv-panelen. Maar we staren ons zeker niet blind op het getal, want het is niet meer dan dat."
"Verder zorgen we voor een goede basis. Die bouw je maar één keer. Ook kijken we met gezond verstand naar de gebouwstructuur. Het heeft geen zin om één gevel volledig te beglazen en de overige gevels 16 cm dik te isoleren als je weet dat de isolatiewaarde van drievoudige beglazing overeenstemt met 3,5 cm isolatie. Tot slot zoeken we naar oplossingen zoals een oversteek om airco te vermijden."
"Maar circulaire oplossingen komen bij ons voorlopig niet aan bod. Nog nooit heeft een bouwheer me gevraagd wat de ecologische voetafdruk van zijn gebouw is en hoe ik die kan verkleinen. Iemand die daar echt en overtuigd mee bezig is, die bouwt geen nieuwe woning. De industrie kan dingen doen zoals een CO2-neutrale baksteen ontwikkelen. Op dat vlak zullen we wel meestappen in het duurzaamheidsverhaal."
Doordachte renovatie-aankoop
Ook op renovatie heeft NANO een nuchtere, zakelijke kijk. Andy Gijbels is er graag bij voordat een opdrachtgever een aankoopbeslissing neemt om te adviseren in de haalbaarheid van de plannen. "Wanneer je een woning met weinig karakter koopt die grondig verbouwd moet worden, dan betaal je al snel teveel ten opzichte van een nieuwbouw. Bij een karaktervolle woning is er vaak wel de kans om secundaire functies in de bestaande ruimtes in te richten en een kwalitatieve aanbouw te realiseren voor de leefruimten. Dan kun je het budget slimmer besteden en laat je het huis in zijn waarde. De woningen uit de jaren ’80 en ‘90 zijn even slecht geïsoleerd als de woningen van voor de energiecrisis, maar ze zijn wel in voldoende goede conditie om onmiddellijk in te trekken. Als je ze echter op energetisch goed niveau wil brengen, kost je dat handenvol geld en je zal nooit het comfortniveau van een kwalitatieve achterbouw behalen. Verbouwen begint dus met het juiste huis kopen", besluit Andy Gijbels.
