Architecten snakken naar nieuw wettelijk kader

Grote meerderheid van architecten op NAV-congres
stelt onverenigbaarheden duidelijk in vraag

Meer dan 9 op de 10 aanwezige architecten (94%) op het congres van NAV vond dat de architectenwet van 1939 herschreven moet worden. Vooral de onverenigbaarheid van hun beroep met dat van aannemer of handelaar is veel architecten een doorn in het oog. Daarnaast zijn architecten best tevreden met hun loon, maar hopen ze toch op een aangepast wettelijk kader om hun taken, verantwoordelijkheden én verloning beter met elkaar in verhouding te brengen. Voor 85% van de architecten is zelfs het contractueel overlaten van de werfcontrole en de bijhorende aansprakelijkheid aan een andere partij bespreekbaar. “Een duidelijke roep om verandering”, aldus NAV-voorzitter Kati Lamens. “We roepen de Orde van Architecten nu op om samen met NAV een voorstel tot wetswijziging klaar te stomen.”

 Onlangs schreven enkele kranten dat architecten makkelijk en groot geld verdienen, zoals notarissen. Uit onderzoek blijkt echter dat de realiteit helemaal anders is. Architecten moeten spartelen om het hoofd boven water te houden. Maar de wetgeving rond het beroep van notaris heeft dan ook een verregaande modernisering doorgemaakt, terwijl architecten nog steeds werken in een wettelijk kader dat stamt uit de jaren 1920. Deze en andere drempels voor de sector werden gefileerd tijdens het tweejaarlijkse congres van sectorfederatie NAV. Op donderdag 7 juni brachten onder meer Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurder van Unizo; Mart Willekens (UGent); ir.-arch. Peter Leroy (Stramien), en mr. Christophe Lenders (GSJ Advocaten) hun visie. NAV gaf de 340 deelnemers ook zelf de kans om hun stem te laten horen via live polling in de zaal. Wim De Vilder praatte alles aan elkaar. 

 

Loon naar werk? 

Het congres vertrok van de vaststelling dat de bouwwereld razendsnel evolueert. Onder de vleugels van de architect komen steeds meer regelgeving en altijd maar ruimere deelexpertises. Het marktaandeel van professionele opdrachtgevers blijft groeien en ook de doorbraak van BIM op grote schaal is nog slechts een kwestie van tijd. Architecten bekleden in dat geheel een unieke positie, want ze zijn de enigen die al deze elementen op een onafhankelijke en geïntegreerde manier aan elkaar kunnen verbinden.

Ondanks deze unieke positie hebben architecten het niet onder de markt. Uit een poll bij zo’n 180 aanwezige architecten blijkt dat een derde (34%) niet tevreden is over de verloning. Zes op de tien is wél tevreden, maar vindt het loon niet in verhouding staan tot de verantwoordelijkheden. Amper 6% bestempelt zichzelf als ronduit tevreden. 

 

Duidelijke roep om verandering

Remedies? 94% van de architecten wil een nieuwe architectenwet: de helft (51%) wil dat die enkel de onverenigbaarheid met het beroep van aannemer uit de weg ruimt, 38% wil naast de onverenigbaarheid ook het monopolie geactualiseerd zien. De werfcontrole en de bijhorende aansprakelijkheid contractueel aan een andere partij overlaten? Dat is bespreekbaar voor 85% van de architecten – iets meer dan de helft vindt wel dat deze andere partij niettemin een architect moet zijn. Andere verwachtingen die ze aan een nieuwe wet stellen zijn: meer vrijheid om gediversifieerd te ondernemen en een betere regeling van gedeeltelijke opdrachten, o.a. met betrekking tot verantwoordelijkheden.

 “De resultaten laten niets aan de verbeelding over”, aldus NAV-voorzitter Kati Lamens. “De architect wil verandering. Niet verwonderlijk ook: onze wet is geschreven in de jaren ’20 van de vorige eeuw, toen de bouwwereld er hélemaal anders uitzag. Als architecten willen we wel verder onafhankelijk blijven werken, maar anderzijds willen we ook meer commerciële bewegingsvrijheid hebben. Veel van onze kennis draagt bij tot de optimalisatie van projecten, maar we kunnen niet delen in de financiële winst die dat oplevert. Dat moet dringend veranderen. We gaan nu met NAV aan de slag om die visie uit te schrijven in concrete voorstellen. Gezien de roep om verandering zo duidelijk is, zal de Orde niet anders kunnen dan volgen. We hopen dan ook op hun medewerking.”