Verlichting: wat zijn dé trends van het moment?

LED-lampen hebben de verlichtingsmarkt definitief getransformeerd en zijn nu toch al enkele jaren de onbetwiste norm. Maar waar de meeste consumenten LED beschouwen als een afgerond product, bewijzen fabrikanten dat de innovatiecurve nog lang niet is afgevlankt. Ook op vlak van design verschuift het landschap trouwens voortdurend.

De lichtbron van vandaag én morgen

Enkele jaren geleden waren ledlampen nog aan een opmars bezig. Vandaag kunnen consumenten nagenoeg alleen nog ledverlichting kopen. Ze gaat veel langer mee, van 15.000 tot 50.000 branduren, en verbruikt aanzienlijk minder energie dan de spaarlampen van vroeger. Toen ledverlichting opkwam was dat al een belangrijke verbetering, en sindsdien is de technologie alleen maar verder geëvolueerd.

Almaar efficiënter

Nog energiezuiniger

De energie-efficiëntie van ledverlichting neemt nog altijd toe. Het oude energielabel kreeg dan ook almaar meer A-energieklassen: A, A+ en A++. Sinds 2021 is er een nieuw energielabel voor verlichting in voege met opnieuw gewoon energieklassen A tot G. Ledverlichting evolueert wel weer richting energieklasse A, maar u vindt er ook nog met energielabel E en F. Sommige ledlampen verbruiken tot wel 50% minder energie.

Van belang is het aantal lumen dat ledverlichting per watt oplevert. Lumen is een maat voor de hoeveelheid zichtbaar licht die een lichtbron in alle richtingen uitstraalt. De meest energiezuinige ledverlichting genereert vandaag tot meer dan 210 lumen per watt. Daarnaast komen ook armaturen met sensoren op die automatisch reageren op beweging en op die manier nog meer energie besparen.

Verbeterde kleurechtheid

Fabrikanten verbeteren ook almaar verder de kleurechtheid (CRI of Ra-waarde), de mate waarin hun ledverlichting de echte kleuren van zaken om u heen weergeeft. Wanneer u een schilderij bij daglicht bekijkt en daarna bij ledverlichting, ziet u nog verschil, maar dat verschil is almaar kleiner (aldus een fabrikant).

Ook meer duurzaam

Tegelijk zetten fabrikanten almaar meer in op duurzaamheid. Zo vindt u tegenwoordig armaturen met vervangbare ledmodules en drivers, en een slimme klikpoort om er sensoren of connectiviteitsonderdelen mee te verbinden. Op die manier zijn armaturen makkelijk te herstellen, uit te breiden of te upgraden.

Sommige producenten 3D-printen hun armaturen exact volgens de vraag, met gerecycled plastic

En meer ecologisch

Bovendien streven de producenten naar designs met minder of milieuvriendelijker materiaal, zoals ledlampen uit tot 50% gerecycled plastic of ledarmaturen met tot 100% gerecycled aluminium. Strevend naar circulariteit vervaardigen sommigen hun armaturen steevast in dezelfde basismaterialen. Eenmaal gerecycled worden die dan vermalen, om opnieuw als grondstof te dienen. Of ze 3D-printen hun armaturen exact volgens de vraag, met gerecycled plastic. Dat is niet alleen beter voor het milieu, het bespaart ook op voorraad en vermindert het afval. Anderen focussen dan ook weer op de herstelbaarheid van hun armaturen, waardoor die langer meegaan.

Slimme verlichting

What's in a name?

Met slimme, geconnecteerde verlichting kan men lampen automatisch laten in- en uitschakelen, al dan niet met een timer, de verlichting op afstand bedienen, de kleur en intensiteit van het licht instellen zonder bijvoorbeeld externe dimmers… Dat laatste is ideaal voor multifunctionele ruimtes, waar we zowel werken (helder wit licht) als ontspannen (warm amberlicht).

De verlichting aansturen gebeurt dan via een draadloze schakelaar, afstandsbediening, spraakassistent of app, waarmee de verlichting ook volledig te personaliseren en automatiseren valt. Heeft uw klant zijn favoriete instellingen gekozen? Dan bewaart hij die als een lichtscène. Met slimme verlichting beschikt hij dus altijd over de juiste verlichting en sfeer voor elke activiteit.

Voor een betere lichtervaring

Daarnaast kan bepaalde slimme verlichting ook bijvoorbeeld een zonsopgang simuleren, om natuurlijk mee wakker te worden. Of ze bootst het zonlicht van doorheen de dag na, met afwisselend koele en warme tinten wit licht. Daardoor ondersteunt slimme verlichting het 24-uursritme van mensen, waardoor ze zich overdag energieker kunnen voelen en ’s nachts beter slapen, aldus de fabrikant.

Tegenwoordig werken verlichting en beveiliging naadloos samen

Te integreren met beveiliging

Tegenwoordig worden ook slimme beveiligingscamera’s, -sensoren en videodeurbellen geïntegreerd in het ecosysteem van de slimme verlichting. Verlichting en beveiliging werken dan naadloos. Wanneer de sensor of videodeurbel bijvoorbeeld beweging rond de woning detecteert, krijgt uw klant een melding, bepaalt hij zelf welke verlichting inschakelt in huis, kan hij live bekijken wat er gebeurt en verder actie ondernemen, zoals in gesprek gaan met wie thuis aan de deur staat of het alarm terug uitschakelen.

Of slimme verlichting een groeicategorie is?

De ene fabrikant ziet zeker vraag. De andere beschouwt het voorlopig als niche of ziet trage adoptie, vooral in de klassieke DIY. Nog een andere denkt dat vooral grote merken er succes mee hebben. Daarnaast zien we ook wel fabrikanten experimenteren met slimme schakelaars, waarmee de consument zelf de lichtkleur en -temperatuur kiest.

Aan installatiegemak ligt het alleszins niet

Slimme lampen of armaturen zijn vandaag makkelijk te installeren en toe te voegen aan systemen van Apple, Google, Samsung en Amazon. Met nieuwe standaarden zoals Matter en Thread werken verschillende merken beter samen. Sommige slimme verlichting werkt dan met een bridge, andere via Bluetooth of wifi.

Hoe laat u uw klanten spelen met direct en indirect licht?
Voor de juiste verlichting die past bij het interieur en de activiteit van dat moment, kan uw klant kiezen tussen direct, indirect of diffuus licht. Wat bedoelen we daarmee en wanneer gebruikt u wat?

Om te werken: directe verlichting
Bij directe verlichting straalt het licht rechtstreeks vanuit de lichtbron naar beneden of op een object. Dergelijke verlichting verlicht efficiënt met een grote lichtopbrengst en -intensiteit. Dat is ideaal voor bijvoorbeeld de werkkamer, gangen, het werkblad van een keuken of de werkbank in de garage. Plaatsen waar uw klant vooral nood heeft aan helder licht. Directe verlichting kan wel wat hard overkomen en wat verblinden. Er tekenen zich ook scherpe schaduwen af, maar dat is allemaal minder van belang.

Algemeen en sfeer: indirecte verlichting
Indirecte verlichting is gericht op een oppervlak, zoals een plafond of muur, waarna het de ruimte in weerkaatst. Indirect licht is zacht, sfeervol, verspreidt zich gelijkmatig, is vaak minder fel en heeft een warme, aangename uitstraling met weinig schaduw. Uw klant schept er dan ook vooral sfeer mee of verlicht er algemeen mee, bijvoorbeeld in de woon- en slaapkamer. Indirecte verlichting verlicht wel minder efficiënt.

Een en al gezelligheid: diffuus
Diffuus licht verspreidt zich gelijkmatig in de ruimte doorheen een zogenaamde diffusor, zoals mat glas, kunststof of een lampenkap. Ook diffuus licht is aangenaam, sfeervol en goed voor algemene verlichting zonder harde schaduwen of risico op verblinding. Diffuus licht straalt wel minder gericht en is dus minder geschikt voor taakverlichting.

Design

Geïntegreerd of net niet?

Terwijl ledverlichting geïntegreerd in armaturen een tijdlang minder populair leek, horen we dat de vraag ernaar weer toeneemt. Bij spots zou er dan weer net meer voorkeur zijn voor losse lichtbronnen, omdat die verlichting vaak (maar niet altijd) functioneler wordt ingezet. Met vervangbare ledlampen heeft uw klant dan keuze tussen lampen met verschillende lichtoutput.

Terwijl vintage design aan belang afneemt, stijgt de vraag naar natuurlijke materialen, zoals bamboe en raffia

Zeer slanke armaturen

Geïntegreerde verlichting laat in ieder geval wel toe om andere armaturen te ontwerpen. Denk bijvoorbeeld aan zeer fijne, langwerpige armaturen. Als de ledtechnologie geïntegreerd is, zorgt die mee voor een strakke uitstraling zonder lampvoeten of fittingen.

Meer natuurlijke materialen

Tegelijk blijft minimalistisch Scandinavisch en industrieel design populair, naast zachte pastelkleuren en een minder harde, huiselijke stijl. Vintage design neemt wel aan belang af. De voorkeur gaat momenteel vaak naar natuurlijke materialen (bamboe, papier, raffia, linnen, travertinsteen, albast, glas).

Ook art deco is terug. Nostalgisch design biedt een verfrissende blik op nostalgie door futuristische en visueel opvallende elementen te integreren. Ander design maakt het huis bovenal tot een oase van rust. Zelfs Japans design doet zijn intrede. Verder nemen kleuren als zandtinten en geborsteld brons en zwart aan belang toe.

Over decoratieve lampen horen we verschillende inzichten: de ene ziet het succes ervan afnemen, volgens de andere winnen decoratieve ledfilamentlampen net aan populariteit. Een nieuwe trend is geribbeld glas.

Nog enkele opvallende zaken

Wat ook nog opvalt, is de blijkbaar blijvende comeback van railsystemen en plafondventilatoren (bij sommigen toch). Maar we zien ook de opkomst van USB-oplaadbare tafellampen of verlichting op accu. Eventueel wordt de batterij opgeladen met een zonnepaneel. Dat is niet nieuw, maar verlichting op accu is vandaag robuuster.

En wat met OLED?

Dankzij de uitzonderlijke lichtkwaliteit is OLED-verlichting een exclusieve keuze voor interieurtoepassingen. Maar op het vlak van opbrengst, efficiëntie, levensduur en kosten loopt OLED achter. Op dit moment bestaat er geen beter alternatief dan ledverlichting.

 

Gaat uw klant voor ledlampen of -modules?
Klassieke ledlampen met een fitting zoals E27, E14 of GU10 zijn de eenvoudigste keuze. Ze zijn betaalbaar, nagenoeg overal te verkrijgen, verkrijgbaar in vele varianten, meteen vervangbaar en zuinig in energieverbruik. In oudere armaturen kan de lichtverdeling minder optimaal zijn, maar als snelle upgrade scoren ze uitstekend. Sommige ledlampen dimmen ook minder goed, maar kwaliteitsvolle exemplaren dimt u tot 5%.

Ledmodules ingebouwd in armaturen hebben dan weer vaak een strak, modern design en benutten de lichtbron optimaal. De aankoopprijs kan hoger liggen, maar de prestaties en levensduur maken dat goed. Ledmodules vallen over het algemeen ook makkelijker te dimmen. Als ze defect zijn, kan de consument ze meestal wel niet zelf vervangen.

Met medewerking van Brilliant, EGLO, Eltra, Ledvance, PSM Lighting, Signify en Xenex