Ventilatie, een must voor een gezond binnenklimaat

Vraag naar ventilatiesystemen stijgt door de toenemende focus op luchtdicht bouwen

Een gezond binnenklimaat met optimale luchtkwaliteit is geen overbodige luxe. We spenderen immers 90% van onze tijd binnenshuis. Een gemiddeld gezin produceert dagelijks 10 tot 20 liter waterdamp, die niet op natuurlijke wijze uit een goed geïsoleerde woning raakt. Om de kwaliteit van de binnenlucht onder controle te houden, moet er dus geïnvesteerd worden in een kwalitatief ventilatiesysteem.

GEEN OVERBODIGE LUXE

Gezonde binnenlucht

Vervuilde binnenlucht kan leiden tot misselijkheid, hoofdpijn, geïrriteerde ogen/neus/keel, allergieën en CO-vergiftiging. Dit veroorzaakt ook geurhinder, schimmels of condensatie op ramen en spiegels. Oude woningen bevatten kieren en spleten die verse lucht aanvoeren. Bij nieuwe en gerenoveerde woningen is dat niet het geval door de focus op goed isoleren en luchtdicht bouwen om warmteverlies te beperken. Terecht, maar dat mag niet los worden gezien van de basisbehoefte aan gezonde binnenlucht. Gelukkig is er een oplossing: ventilatie.

Elke manuele methode van ventileren betekent vooral veel energieverlies 

Manuele ventilatie volstaat niet

Elke manuele methode van ventileren – zoals het openen van ramen en deuren om frisse lucht binnen te laten – betekent vooral veel energieverlies. Bovendien volstaat een venster openen nooit om continu en gecontroleerd te kunnen ventileren. Een oud huis is vanwege de luchtlekken altijd goed geventileerd. Het grootste risico bij renovatie is dan ook om alleen te focussen op isolatie om die luchtlekken te dichten, zonder daarbij rekening te houden met ventilatie. Want men maakt de woning daarmee wel luchtdicht, maar dat betekent ook dat de vervuilde binnenlucht niet langer op een natuurlijke manier weg kan. En dat is op termijn zowel nefast voor de woning als voor de bewoners.

De som der delen

Correct, voldoende, continu en gecontroleerd ventileren bestaat altijd uit de som van de volgende onderdelen: de toevoer van verse buitenlucht in droge ruimtes, het transport van die verse buitenlucht doorheen de woning naar de natte ruimtes en de afvoer van vervuilde binnenlucht uit de natte ruimtes in huis zoals de badkamer, toilet, wasplaats en keuken. Ongeacht het type ventilatiesysteem, komt het altijd hierop neer.

assortiment samenstellen

Ventilatieroosters

Ventilatieroosters zorgen voor luchtaanvoer, luchtafvoer en luchtdoorvoer. Ze worden zowel buitenshuis als binnenshuis toegepast. Deze roosters zijn beschikbaar in diverse formaten (vierkant, rechthoekig, rond, maatwerk) en materialen (pvc, ABS, inox, aluminium).

We onderscheiden verschillende types ventilatieroosters. Raamverluchtingsroosters zorgen voor de toevoer van verse buitenlucht in droge ruimtes. Deur- en muurroosters, al dan niet regelbaar, zorgen voor de toevoer en doorvoer van verse lucht en de afvoer van vuile lucht in huis. Dak- en geveldoorvoeren zorgen voor de afvoer van vuile lucht.

Individuele ventilatoren

Individuele elektrische ventilatoren voor vochtige ruimtes voeren gecontroleerd vocht en geuren af. Ze kunnen handmatig (met een trekkoord of via een lichtschakelaar) of automatisch (met timer, vocht- of bewegingssensor) gestuurd worden. De focus ligt tegenwoordig op een laag verbruik en geluidsniveau in combinatie met een hoge capaciteit.

Er bestaan drie types individuele ventilatoren. Opbouwventilatoren zijn makkelijk te installeren en er is enkel stroom nodig en een opening naar buiten via het dak of de muren. Buisventilatoren zijn dan weer in een buis verwerkt, aan de binnenkant afgewerkt met een binnenrooster, eventueel met afzuigventiel of met een afvoerrooster regelbaar met een vlinderklep. Kanaalventilatoren kunnen tussen twee afvoerbuizen geplaatst worden. Ze zijn niet zichtbaar en het geluid is beperkt.

Dergelijke decentrale ventilatiesystemen zijn vooral relevant voor verbouwingen die niet onderhevig zijn aan de ventilatiewetgeving.

Centrale ventilatiesystemen: C versus D

Bij een centraal ventilatiesysteem met mechanische afvoer (C of D) vormt de ventilatie-unit het hart van het volledige systeem.

Systeem C

Verse lucht wordt in de droge ruimtes op natuurlijke wijze naar binnen gezogen langs roosters in ramen of muren. De doorvoer van die verse lucht gebeurt in huis via deurroosters. De afvoer van gebruikte binnenlucht in natte ruimtes vindt plaats via één centrale afvoerventilator in de ventilatie-unit. De meest gebruikte roosters zijn zelfregelend.

Een vraaggestuurd of C+-systeem bevat bovendien CO₂-, vocht- en VOC-sensoren die de ventilator sturen. Dit energiezuinige systeem past de werking aan volgens de behoeften van de bewoners; er wordt dus alleen geventileerd wanneer dit nodig is.

Systeem D

Dit systeem wordt ook wel balansventilatie genoemd: zowel de aanvoer van verse buitenlucht als de afvoer van gebruikte binnenlucht gebeuren door twee ventilatoren in de ventilatie-unit. De verse lucht wordt buiten aangezogen via ventielen op het dak of in de muur en komt terecht in de droge ruimtes. De binnenlucht uit de natte ruimtes verdwijnt eveneens via ventielen. Een systeem D voert dus op volledig mechanische wijze de gebruikte binnenlucht af én zuigt volledig mechanisch verse buitenlucht aan.

Ventilatiesystemen D zijn meestal uitgerust met warmteterugwinning: de warmte uit de afgevoerde lucht wordt afgegeven aan de aangezogen buitenlucht om het verlies van warmte tot een minimum te beperken.

De juiste keuze

De keuze voor een C+- of D-systeem is afhankelijk van een aantal factoren, waaronder de woonplaats, ventilatiebehoeften en het leefpatroon van de bewoners. Voor wie altijd thuis is en hoge akoestische eisen stelt, is een D-systeem een goede keuze. Voor wie zweert bij de toevoer van natuurlijke buitenlucht via raamventilatieroosters en liever ruimte per ruimte ventileert, is het vraaggestuurde C+-systeem dan weer logischer. Qua totaalkost (aankoop + verbruik + filters en onderhoud) liggen beide volautomatische en energiezuinige systemen uiteindelijk niet ver uit elkaar. Weet wel dat je voor een D-systeem een dubbel leidingennet moet inbouwen (voor aan- en afvoer) en de filters regelmatig moet vervangen. Voor een C+-systeem volstaat een netwerk van luchtkanalen voor de afvoer van vervuilde binnenlucht.

Naast het toenemende gebruik van ventilatie, speelt ook het esthetische aspect een steeds grotere rol

Verkoopevolutie

Meer aandacht voor ventilatie

Door de toenemende focus op luchtdicht bouwen, is er steeds meer aandacht voor ventilatie. Zo neemt het gebruik van ventielen, inbouwbare roosters en luchtkanalen toe. Er is ook meer vraag naar esthetische oplossingen, zoals zwarte roosters.

Vanaf 2025 zal de overheid meer nadruk leggen op ventilatie via het inspectieprotocol van het EPC. Om recht te hebben op subsidies, is een continue en gecontroleerde werking voor ventilatie een must. Dit zal zeker een trigger in de verkoop opleveren, ook voor de DIY-ventilatiesystemen.

TIP
Renoveerders werken graag gefaseerd, maar het is wel belangrijk om ventilatie van in het begin mee te nemen in de renovatieplannen en de eventueel benodigde leidingen te voorzien. Uiteindelijk is het altijd goedkoper om er van in het begin aan te denken, dan om het achteraf te moeten rechtzetten. Je kan klanten met renovatieplannen die vragen naar isolatie dus zeker ook aanspreken over ventilatie. Het één kan immers niet zonder het ander om gezond te wonen.

Geen echte piekmomenten

De ventilatiemarkt kent doorgaans een vrij stabiele verkoop en is niet echt onderhevig aan piekmomenten. Deze markt loopt ook behoorlijk synchroon met de bouwmarkt. De voorraad ventilatieproducten staat meestal in de winkel zelf en de stock is snel leverbaar.

Binnen het aanbod zien we wel dat er in het begin van het jaar iets meer verkopen zijn op het gebied van airco-accessoires en tegen het eind van het jaar neemt voornamelijk de afname van rookgasafvoeren toe.

Presentatie op de winkelvloer

Afhankelijk van de inrichting en persoonlijke keuze van de winkel, kan ventilatie zowel bij het sanitair als bij ijzerwaren (denk aan metalen roosters) worden geplaatst. Eventueel kunnen de producten zelfs bij isolatie worden opgesteld, aangezien ventileren en isoleren niet los van elkaar gezien kunnen worden.

Als de plaats in de winkel is gekozen, moet er een goed en overzichtelijk schappenplan gemaakt worden. Sommige leveranciers onderscheiden zich door - in samenspraak met de retailer - schappenplannen op maat aan te bieden. Maar of u het nu zelf doet of laat maken, het uitgangspunt moet altijd zijn dat de verkoopmeters efficiënt worden ingericht en de producten overzichtelijk worden gepresenteerd.

Ook demo-opstellingen en displays met verschillende ventilatoren aan het werk dragen bij aan een succesvolle verkoop aangezien de klant zo perfect ziet én hoort hoe een product werkt.

TIP
Producten die inspelen op de nieuwe EPC-/EPB-regelgeving kunnen eventueel prominenter op ooghoogte gezet worden, net omdat ze interessanter worden voor de eindgebruiker.

Extra verkoopargumenten
Goede ventilatie is niet alleen van groot belang voor het behoud van de woning of het gebouw, maar ook voor de gezondheid van de bewoners. Het vermindert de groei van schimmel en voorkomt problemen aan de luchtwegen.
Adviseer klanten dus om voluit te gaan voor een gezond binnenklimaat, want met alleen isoleren - en dat is uiteraard ook heel belangrijk – krijgt men gegarandeerd problemen met vocht omdat de vervuilde binnenlucht niet meer kan worden afgevoerd. Men leeft dan in feite in een gesloten doos. Condens zorgt voor schimmelvorming, problemen op koudebruggen, vocht langs de ramen ... Niet goed voor de woning, maar ook niet voor de gezondheid.

Met medewerking van Nedco, Renson en Ventilair Group